Thủ tướng: Vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp phải 'trơn tru, thông suốt'

Khẳng định hiệu quả bước đầu của mô hình mới

Chiều 1/10, Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp Chính phủ nhằm đánh giá tình hình sau 3 tháng vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Đây là bước rà soát quan trọng để nhận diện những thành quả bước đầu, đồng thời bàn các giải pháp tháo gỡ khó khăn, bảo đảm mô hình hoạt động hiệu lực, hiệu quả, phục vụ tốt nhất cho người dân và doanh nghiệp. Phiên họp có sự tham dự của các Phó Thủ tướng, Phó Bí thư Đảng ủy Chính phủ, lãnh đạo nhiều bộ, ngành và cơ quan thuộc Chính phủ.

Phát biểu khai mạc, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp phải “trơn tru, thông suốt”, hướng tới chuyển đổi từ tư duy hành chính nặng về quản lý, giải quyết thủ tục sang tư duy kiến tạo phát triển, chủ động phục vụ. Theo Thủ tướng, đây không chỉ là yêu cầu cải cách bộ máy mà còn là thay đổi cách tiếp cận, đặt người dân và doanh nghiệp vào vị trí trung tâm.

Vừa qua, Bộ Chính trị và Ban Bí thư đã ban hành Kết luận số 195-KL/TW, đề ra các nhiệm vụ cụ thể đối với Đảng ủy Chính phủ, đặc biệt là việc rà soát, đánh giá kỹ lưỡng tính khả thi của cơ chế phân quyền, phân cấp, phân định thẩm quyền cho cơ sở. Đây là nền tảng quan trọng để hệ thống chính trị địa phương vận hành đồng bộ, chặt chẽ và hiệu quả hơn.

Báo cáo sau 3 tháng triển khai (từ 1/7) cho thấy mô hình 2 cấp đã có nhiều chuyển biến tích cực. Bộ máy cơ bản được kiện toàn về tổ chức và nhân sự, vận hành thông suốt, không gián đoạn. Công tác cải cách hành chính và chuyển đổi số đạt nhiều kết quả rõ rệt: trên 7 triệu hồ sơ trực tuyến đã được xử lý, tỉ lệ đúng hạn trên 91%; hơn 3.100 trung tâm hành chính công cấp xã đi vào hoạt động. Bên cạnh đó, việc sắp xếp trụ sở, tài sản công được triển khai nghiêm túc, tiết kiệm ngân sách; nhiều cơ sở được chuyển đổi công năng để phục vụ cộng đồng. Đáng chú ý, người dân cơ bản đồng thuận, ủng hộ chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước về mô hình này.

Những kết quả đó khẳng định sự lãnh đạo, chỉ đạo quyết liệt, trực tiếp và thường xuyên của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm. Đồng thời, đó cũng là kết quả của tinh thần trách nhiệm, sự sáng tạo và quyết tâm cao từ các cấp, các ngành và chính quyền địa phương trong quá trình tổ chức triển khai.

Nhiều vướng mắc đặt ra và yêu cầu giải pháp đồng bộ

Bên cạnh những thành quả đáng ghi nhận, Thủ tướng Phạm Minh Chính chỉ rõ, việc triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp vẫn còn nhiều vướng mắc. Một số địa bàn xảy ra tình trạng nơi thừa, nơi thiếu cán bộ, công chức; khối lượng công việc tại các khu vực phát triển nhanh về kinh tế - xã hội còn quá tải, trong khi chế độ chính sách chưa theo kịp. Đội ngũ cán bộ nhiều nơi còn hạn chế năng lực quản lý, chuyên môn, pháp lý và đặc biệt là năng lực chuyển đổi số.

Ngoài ra, tiến độ ban hành một số văn bản hướng dẫn còn chậm, nhất là trong các lĩnh vực then chốt như tài chính - kế toán, đất đai, giáo dục. Nhiều địa phương gặp khó khăn về hạ tầng, nguồn lực, đi lại; hệ thống dịch vụ công trực tuyến còn bất cập, dữ liệu chưa đồng bộ; chế độ chính sách đối với người nghỉ việc chưa được giải quyết dứt điểm. Không ít người dân tại một số khu vực vẫn lúng túng trong việc thích ứng với phương thức xử lý thủ tục mới.

Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung thảo luận, đề xuất giải pháp tháo gỡ ngay những khó khăn còn tồn tại. Về thể chế, chính sách, Thủ tướng nhấn mạnh, nhiều lĩnh vực chưa có hướng dẫn cụ thể, khiến địa phương lúng túng, “không thể để tình trạng chờ đợi văn bản làm đình trệ bộ máy”. Người đứng đầu Chính phủ yêu cầu xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm, đồng thời đưa ra cam kết tiến độ xử lý.

Một trong những yêu cầu cụ thể được Thủ tướng đưa ra là hoàn thành chi trả chế độ cho người nghỉ việc trước ngày 15/10/2025. Đồng thời, cần đánh giá chính xác thực trạng phân bổ cán bộ, đề xuất giải pháp khắc phục tình trạng nơi thừa, nơi thiếu; tháo gỡ dứt điểm các vướng mắc về cơ sở hạ tầng, công nghệ thông tin và dịch vụ công trực tuyến.

Về cải cách hành chính, Thủ tướng thẳng thắn chỉ ra rằng nhiều thủ tục liên thông vẫn chưa vận hành trôi chảy, điển hình là các thủ tục “phi địa giới” trong lĩnh vực đất đai, xây dựng, hộ tịch, bảo hiểm. Thủ tướng yêu cầu các đại biểu đưa ra giải pháp cụ thể để đơn giản hóa quy trình, giảm bớt việc người dân phải đi lại nhiều lần, đúng như chỉ đạo của Tổng Bí thư Tô Lâm: “Chừng nào người dân còn kêu ca là chính quyền hoạt động chưa hiệu quả”.

Kết thúc phần chỉ đạo, Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu phát huy hơn nữa vai trò kiến tạo phát triển của chính quyền cấp cơ sở. Thủ tướng đề nghị các đại biểu tập trung trí tuệ, công sức, báo cáo ngắn gọn, đi thẳng vào vấn đề, tạo sự đồng thuận cao trong tổ chức và triển khai nhiệm vụ, bảo đảm mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đi vào nền nếp, thực sự phục vụ người dân, doanh nghiệp hiệu quả hơn.