Thủ tướng: Truyền cảm hứng, tạo động lực để trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt tự tin, bản lĩnh vươn lên

Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm, tặng quà thầy cô giáo và các em học sinh có hoàn cảnh đặc biệt tại Trường Phổ thông dân lập Hermann Gmeiner - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Cùng đi với Thủ tướng Chính phủ có Ủy viên Trung ương Đảng, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn, lãnh đạo các bộ, ngành và thành phố Hà Nội.

Sau tham quan cơ sở vật chất, thăm hỏi, động viên cán bộ, giáo viên và học sinh tại hai ngôi trường, thăm Khoa Nghệ thuật của Trường Cao đẳng sư phạm Trung ương - nơi đang đào tạo thiết kế đồ họa cho các sinh viên khiếm thính, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tham dự buổi gặp mặt, động viên và tặng quà, trao học bổng cho các em thiếu nhi có hoàn cảnh đặc biệt tại hai ngôi trường.

Trường Phổ thông dân lập Hermann Gmeiner Hà Nội mang tên TS. Hermann Gmeiner - người sáng lập tổ chức nhân đạo quốc tế SOS, với mục đích cao cả là chăm sóc những trẻ em mồ côi, không nơi nương tựa, không phân biệt màu da, nguồn gốc, tín ngưỡng, tôn giáo…

Trường Hermann Gmeiner tiếp nhận trẻ mồ côi không nơi nương tựa của Hà Nội hiện đang được nuôi dưỡng trong Làng trẻ em SOS vào học; ưu tiên tiếp nhận những trẻ còn bố, mẹ và gia đình thuộc diện hộ nghèo, trẻ có nguy cơ mất đi sự chăm sóc của gia đình và những học sinh khác có nhu cầu học tập.

Mỗi năm học gần đây, trường có khoảng hơn 1.000 học sinh, trong đó có hơn 100 học sinh có hoàn cảnh đặc biệt. Những học sinh đến từ Làng trẻ em SOS Hà Nội được Làng trẻ em SOS Việt Nam cấp tiền học phí. Với những học sinh gia đình hộ nghèo, hộ cận nghèo, có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, được nhà trường cấp học bổng Herman Gmeiner.

Thủ tướng trao đổi, động viên đội ngũ giáo viên Trường Phổ thông dân lập Hermann Gmener - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hoà nhập thuộc Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương có nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng giáo viên cho các trường chuyên biệt, đồng thời trực tiếp giáo dục học sinh khiếm thính, khuyết tật trí tuệ, rối loạn phổ tự kỷ, đào tạo từ trình độ phổ thông lên cao đẳng bằng ngôn ngữ ký hiệu.

Hằng năm, Trung tâm tiếp nhận và hỗ trợ giáo dục hòa nhập hơn 200 học sinh khuyết học tập ở các cấp mầm non và giáo dục phổ thông, đón nhận 12 đến 15 sinh viên khuyết tật nghe nói học tiếp lên trình độ cao đẳng. Đến nay, Trung tâm đã đào tạo tốt nghiệp 1 khóa cao đẳng gồm 8 sinh viên khuyết tật.

Mở ra cơ hội mới cho các em khuyết tật

Chia sẻ với Thủ tướng và các đại biểu bằng ngôn ngữ ký hiệu, em Nguyễn Thị Nhật Lệ, học sinh của Trung tâm bày tỏ cảm ơn Đảng, Nhà nước, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương đã cho các em có cơ hội được học tập hết các cấp học phổ thông và tiếp tục học lên trình độ cao đẳng.

Em chia sẻ, năm 2016, em đã hoàn thành chương trình giáo dục tiểu học tại cơ sở giáo dục địa phương. Do bị điếc bẩm sinh, em gặp rất nhiều khó khăn và rào cản trong học tập khi các thầy cô dạy bằng phương pháp nói nên hầu như em không nghe được, dẫn đến không hiểu bài và loay hoay, vật lộn với việc học tập.

Đến khi em được theo học tại Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương, các thầy cô có chuyên môn giỏi, sử dụng ngôn ngữ kí hiệu tốt đã giúp cho em học tập tiến bộ hơn. Đây là ngôi trường duy nhất ở Việt Nam mà học sinh được học chương trình giáo dục phổ thông bằng ngôn ngữ kí hiệu.

Thủ tướng tặng quà cho các em học sinh Trường Phổ thông dân lập Hermann Gmener - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

"Chúng con được Bộ Giáo dục và Đào tạo quan tâm hỗ trợ, các thầy cô giáo của nhà trường yêu thương dang rộng vòng tay, mặc dù con biết nhà trường còn hết sức khó khăn. Ở đây, những thế hệ học sinh, sinh viên người điếc đã được rèn luyện và trưởng thành, đi làm, có thu nhập ổn định, đi dạy học, làm văn phòng, làm và giao dịch với người nước ngoài. Con hạnh phúc và tự hào vì là một trong số rất ít người điếc Việt Nam hiện nay đã may mắn được học tập tại Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập đến hết lớp 12 bằng ngôn ngữ kí hiệu. Và cũng hết sức tự hào, hồi hộp chờ mong được tiếp tục học tập lên trình độ cao đẳng ngành thiết kế đồ họa tại Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương", em chia sẻ.

Theo em Nhật Lệ, "ngôn ngữ kí hiệu rất đẹp", nhưng các trường học, giáo viên sử dụng ngôn ngữ kí hiệu để dạy còn chưa nhiều. Em bày tỏ mong muốn các cơ quan liên quan tiếp tục hỗ trợ Trung tâm và lan tỏa mô hình này rộng rãi hơn, trao cơ hội học tập đến nhiều hơn nữa các em học sinh điếc, để các em tự lo được cho bản thân, có ích cho gia đình và xã hội.

'Lá lành đùm lá rách, lá rách đùm lá rách hơn'

Thủ tướng bày tỏ vui mừng, xúc động được tới thăm hai ngôi trường, được lắng nghe phát biểu của các thầy cô, chia sẻ của các em học sinh, được thưởng thức các tiết mục nghệ thuật cho thấy tinh thần nỗ lực, sáng tạo của các em, nhân dịp Ngày Quốc tế thiếu nhi 1/6 - ngày hội của thiếu nhi trên toàn thế giới và chuẩn bị tới Tháng hành động vì trẻ em năm 2023.

"Chúng ta chăm sóc, bảo vệ trẻ em không chỉ trong một ngày, một tháng, mà làm trường kỳ, từ tháng này sang tháng khác, từ năm này sang năm khác, từ giai đoạn này sang giai đoạn khác, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của đất nước và nhu cầu của cuộc sống, của sự nghiệp giáo dục và đào tạo", Thủ tướng nói.

Thủ tướng thân ái gửi tới các thầy cô giáo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động ngành giáo dục, cùng toàn thể các cháu học sinh trên toàn quốc nói chung và các cháu học sinh có hoàn cảnh đặc biệt nói riêng lời chào thân thiết, lời thăm hỏi ân cần và lời chúc mừng tốt đẹp nhất.

Thủ tướng chụp ảnh lưu niệm với thầy và trò Trường Phổ thông dân lập Hermann Gmener - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng nhắc lại những câu thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh, Anh hùng giải phóng dân tộc, danh nhân văn hóa thế giới: "Trẻ em như búp trên cành/Biết ăn ngủ, biết học hành là ngoan…". Theo Thủ tướng, những câu thơ này luôn nhắc nhở về trách nhiệm của chúng ta đối với trẻ em - thế hệ tương lai của đất nước.

Những năm qua, Đảng, Nhà nước luôn đặc biệt quan tâm công tác bảo vệ, chăm sóc trẻ em, tạo mọi điều kiện tốt nhất để trẻ em được phát triển toàn diện, có môi trường sống vui tươi, an toàn, lành mạnh; coi đây là vấn đề vừa có tính cấp bách, vừa có tính chiến lược, lâu dài.

Theo Thủ tướng, công tác giáo dục, bảo vệ, chăm sóc sức khỏe trẻ em được cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, các địa phương, các tổ chức xã hội, đoàn thể, doanh nghiệp và nhân dân chăm lo, nhất là đối với trẻ em nghèo, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn, trẻ em khuyết tật, trẻ em mồ côi... theo tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, theo đạo lý "lá lành đùm lá rách, lá rách đùm lá rách hơn" mà từ đời này qua đời khác, chúng ta luôn giữ gìn, trân trọng và phát huy.

Công tác giáo dục, bảo vệ, chăm sóc sức khỏe trẻ em đã đạt được những kết quả rất cơ bản, quan trọng, toàn diện, bao trùm, góp phần vào sự nghiệp xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, nhân dân hạnh phúc, ấm no, để đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín như ngày nay.

Dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự quản lý của Nhà nước, sự tham gia, ủng hộ của nhân dân, nhiều trường học, cơ sở giáo dục nghề nghiệp chuyên biệt đã được xây dựng và đưa vào hoạt động nhằm cải thiện điều kiện học tập và chất lượng cuộc sống của trẻ em khuyết tật, trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, theo tinh thần không để ai bị bỏ lại phía sau.

Thủ tướng thăm lớp học nghệ thuật của học sinh khiếm thính Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng vui mừng được biết, trong những năm qua, mặc dù còn nhiều khó khăn về cơ sở vật chất, thiết bị dạy học… nhưng các thầy cô giáo và các em học sinh tại hai ngôi trường đã rất cố gắng vượt qua khó khăn, nỗ lực mỗi ngày để dạy tốt và học tốt. Ông đánh giá cao, biểu dương những nỗ lực, kết quả đạt được của thầy và trò của hai ngôi trường nói riêng và hệ thống các trường chuyên biệt trên cả nước nói chung.

Đặc biệt, Thủ tướng bày tỏ cảm động, cảm phục các thầy cô giáo, cán bộ, nhân viên của hai ngôi trường trong suốt những năm qua đã luôn bền bỉ, bao dung, vị tha, cảm thông, nhẫn nại, không chỉ dạy dỗ, truyền thụ kiến thức, mà còn thực sự trở thành những người cha, người mẹ luôn chăm sóc, bảo ban, vỗ về, động viên, chia sẻ với những khó khăn, thiệt thòi của các cháu mồ côi, khuyết tật, với tình yêu thương vô bờ bến dành cho các em, coi các em như người thân, ruột thịt.

Thủ tướng bày tỏ cảm động, trân trọng và thấu hiểu những nỗ lực, cố gắng của các em học sinh, bằng ý chí và nghị lực, tinh thần và trách nhiệm đã vượt qua khó khăn; nhiều cháu học sinh đã trưởng thành, hòa nhập với cộng đồng, không chỉ lo được cho cuộc sống của bản thân, gia đình mà còn có những đóng góp tích cực cho xã hội.

Thủ tướng nêu rõ, giai đoạn phát triển mới đặt ra cho công tác về trẻ em nói chung, giáo dục trẻ khuyết tật nói riêng nhiều khó khăn, thách thức mới. Những rào cản của việc tiếp cận một nền giáo dục bình đẳng, có chất lượng đối với trẻ khuyết tật, trẻ có hoàn cảnh đặc biệt cần được tiếp tục quan tâm, giải quyết.

Tác phẩm của học sinh khiếm thính bộ môn nghệ thuật Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương tặng Thủ tướng - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Xây dựng hệ sinh thái giáo dục lành mạnh, phù hợp với các em

Thủ tướng nhấn mạnh yêu cầu xây dựng môi trường, hệ sinh thái giáo dục đào tạo lành mạnh, phù hợp với điều kiện, hoàn cảnh của các em, chăm sóc, giáo dục các em phát triển toàn diện cả về thể lực, trình độ, đạo đức, thẩm mỹ…, đặc biệt là khuyến khích, truyền cảm hứng, tạo động lực để các em tự tin, bản lĩnh, tự lực, tự cường vươn lên, có khát vọng sống, cống hiến…

"Mỗi người có điều kiện, hoàn cảnh khác nhau, năng lực, trình độ khác nhau, nhưng làm sao để mỗi người đều có thể đóng góp dù là nhỏ nhất cho cộng đồng, xã hội, quê hương, đất nước, để chúng ta huy động mọi nguồn lực và đặc biệt là nguồn lực con người cho sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc", Thủ tướng nói.

Để vượt qua những thách thức đó, cần đến sự quyết tâm với những nỗ lực to lớn hơn nữa của cả hệ thống chính trị, của toàn xã hội, của toàn dân, trong đó ngành giáo dục có vai trò nòng cốt.

Thủ tướng lưu ý một số trọng tâm, mà trước hết là tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách theo tinh thần giáo dục và đào tạo là quốc sách hàng đầu; bố trí, huy động và sử dụng hiệu quả mọi nguồn lực; triển khai hiệu quả các cơ chế, chính sách giáo dục, bảo vệ và chăm sóc trẻ em nói chung, trẻ em khuyết tật, có hoàn cảnh đặc biệt nói riêng.

Trong đó, tập trung giải quyết có hiệu quả một số vấn đề, như tình trạng thiếu cơ sở giáo dục, nhất là ở các thành phố lớn, khu công nghiệp; giáo viên xin thôi việc, bỏ việc, thiếu giáo viên mầm non, phổ thông; hiện tượng giáo viên có những hành vi không đúng mực, bạo lực, xâm hại… đối với trẻ em.

Thủ tướng tặng quà cho các em học sinh tại Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hoà nhập thuộc Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Cùng với đó, phải khắc phục tình trạng phụ huynh phải xếp hàng dài để mua hồ sơ xét tuyển cho con em vào các trường công lập, trường điểm ở các lớp đầu cấp…; tình trạng sách giáo khoa "vừa thừa, vừa thiếu", trường tạm, điểm trường còn xa, điều kiện sinh hoạt, dạy và học của thầy và trò còn khó khăn ở các vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo; bảo đảm nhà vệ sinh, nước sạch, chế độ dinh dưỡng, an toàn thực phẩm tại bếp ăn của các trường học.

Thủ tướng lưu ý, cần ngăn ngừa, phát hiện kịp thời, xử lý nghiêm việc bạo hành trẻ em, bạo lực học đường, phân biệt đối xử; tăng cường giáo dục cho trẻ em kỹ năng sống, trang bị khả năng tự bảo vệ mình trước những hiểm họa như ma túy học đường, đuối nước, trò chơi bạo lực, kỹ năng phòng chống cháy nổ, tai nạn thương tích…

Thủ tướng cũng cho rằng, cần khắc phục tình trạng thiếu nơi vui chơi giải trí an toàn, bổ ích, nhất là trong dịp hè để trẻ em tránh xa thiết bị điện tử, từ đó ngăn chặn những thông tin xấu độc, không lành mạnh trên môi trường mạng, văn hóa ngoại lai, gây ảnh hưởng lớn về tâm sinh lý đối với các cháu.

Thứ hai, đẩy mạnh triển khai hiệu quả các chủ trương, chính sách về người khuyết tật, trong đó có trẻ em khuyết tật, học sinh khuyết tật. Sớm trình ban hành quy hoạch hệ thống cơ sở giáo dục chuyên biệt đối với người khuyết tật và hệ thống trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập. Có giải pháp cải thiện cơ sở vật chất, chế độ, chính sách đặc thù, phù hợp đối với đội ngũ thầy cô giáo các trường chuyên biệt.

Thứ ba, chính quyền địa phương các cấp cần đẩy mạnh hợp tác công tư, thu hút các nguồn lực xã hội đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy và học đặc thù như chữ nổi, thiết bị hỗ trợ khiếm thính, khiếm thị, tự kỷ, khuyết tật trí tuệ... cho học sinh. Tiếp tục quan tâm thực hiện đầy đủ các chính sách cho học sinh có hoàn cảnh đặc biệt.

Thứ tư, đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục, kêu gọi tinh thần trách nhiệm, sự quan tâm của mỗi người, mỗi nhà, mỗi cộng đồng, những nhà hảo tâm, những tấm lòng vàng… trong việc bảo vệ, chăm sóc trẻ em, nhất là những trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, có nguy cơ cao chịu tổn thương, để ngày càng ít đi và không còn những trường hợp đáng tiếc, đau lòng xảy ra.

Thủ tướng đề nghị Bộ Giáo dục và Đào tạo cùng các bộ ngành tổng kết mô hình, nghiên cứu, phát triển Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hoà nhập thuộc Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương lớn mạnh, có vai trò dắt hệ thống các trung tâm hỗ trợ phát triển giáo dục hòa nhập khác của các địa phương.

Các bộ, ngành, địa phương phải coi việc chăm sóc, bảo vệ người khuyết tật, người yếu thế, trong đó có trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, trẻ em khuyết tật là nhiệm vụ quan trọng, theo tinh thần "không có ai bị bỏ lại phía sau".

Thủ tướng giá cao, biểu dương những nỗ lực, kết quả đạt được của thầy và trò của hai ngôi trường nói riêng và hệ thống các trường chuyên biệt trên cả nước nói chung - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng mong muốn các thầy cô giáo của hệ thống các trường chuyên biệt nói chung và của Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hoà nhập nói riêng không ngừng nỗ lực vượt qua khó khăn, thách thức, tiếp tục chia sẻ, đồng cảm, thương yêu, dạy dỗ, chỉ bảo các cháu học sinh và tự lo được chính mình, trở thành những công dân tốt, có ích cho xã hội, cho gia đình.

"Đối với các cháu khuyết tật, các cháu hãy noi theo những tấm gương sáng như thầy giáo Nguyễn Ngọc Ký, 'hiệp sĩ máy tính' Nguyễn Công Hùng, lực sĩ cử tạ Lê Văn Công, hay nhà vật lý thiên văn hàng đầu thế giới Stephen Hawking, diễn giả khuyết tật nổi tiếng Nick Vujicic và rất nhiều những tấm gương sáng trong cuộc sống, những 'người hùng' bình dị giữa đời thường… Những con người này với quyết tâm, nghị lực, ước mơ, khao khát cháy bỏng đã vượt qua nghịch cảnh, có những đóng góp to lớn, được xã hội ghi nhận và kính trọng, học tập.

Các cháu không được mặc cảm, không vì sự khiếm khuyết của mình mà phải luôn lạc quan, tự tin, nuôi dưỡng đam mê, ước mơ, hoài bão; quyết tâm vươn lên, vượt qua mọi nghịch cảnh, phấn đấu nhiều hơn nữa trong học tập, rèn luyện về trí tuệ, tinh thần, thể chế; đồng thời, tạo động lực, truyền cảm hứng cho các bạn có hoàn cảnh tương tự", Thủ tướng xúc động.

Thủ tướng mong các em học sinh cố gắng học giỏi, chăm ngoan, làm những điều tốt lành, yêu gia đình, yêu thầy cô, yêu bè bạn, yêu Tổ quốc, yêu đồng bào, thực hiện tốt 5 Điều Bác Hồ dạy.

Thủ tướng tin tưởng rằng, trong các cháu, có nhiều người sau này sẽ trở thành những bác sĩ, kỹ sư, doanh nhân, nghệ sĩ, vận động viên giỏi… hay những người thầy cô khuyết tật hết lòng vì học sinh thân yêu… Gia đình, thầy cô, bạn bè và xã hội luôn đồng hành, chia sẻ, mong đợi và tin tưởng ở các cháu.

Nhân dịp này, Thủ tướng đánh giá cao, trân trọng cảm ơn và mong muốn các tổ chức, cá nhân, các nhà hảo tâm trong và ngoài nước tiếp tục đồng hành, chia sẻ và có những hỗ trợ thiết thực, hiệu quả cho việc chăm sóc, bảo vệ, giáo dục trẻ em khuyết tật, chung tay mang lại cho các cháu tình yêu thương và niềm hạnh phúc trong cuộc sống.

Về các đề xuất, kiến nghị, Thủ tướng giao Bộ Giáo dục và Đào tạo tiếp nhận, tổng hợp, xử lý theo thẩm quyền và đề xuất cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.

Nhân dịp này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tặng 102 suất học bổng cho các em có hoàn cảnh đặc biệt dưới 16 tuổi; tặng một số thiết bị phục vụ học tập cho Trường Hermann Gmeiner và Trung tâm Hỗ trợ phát triển giáo dục hoà nhập thuộc Trường Cao đẳng Sư phạm Trung ương.