Thủ tướng giao dựng 'sếu đầu đàn' cho công nghiệp đường sắt

Tối 29/3, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Trưởng Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt, chủ trì phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo.

Vươn lên làm chủ công nghệ đường sắt

Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Kết luận số 49-KL/TW của Bộ Chính trị và các chiến lược phát triển giao thông vận tải đều khẳng định vai trò quan trọng của đường sắt, đặc biệt là các tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam và các tuyến kết nối cảng biển, khu công nghiệp, đô thị lớn.

Quốc hội đã ban hành 3 Nghị quyết về các dự án đường sắt quan trọng, gồm Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng và các tuyến đường sắt đô thị tại Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại phiên họp - Ảnh: VGP/ Nhật Bắc

Dự án đường sắt tốc độ cao Bắc - Nam, dài 1.541 km, có tốc độ thiết kế 350 km/h, tổng mức đầu tư khoảng 67,34 tỷ USD và dự kiến hoàn thành trong giai đoạn 2025-2035.

Các tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng, Hải Phòng - Hạ Long - Móng Cái sẽ kết nối các khu vực kinh tế trọng điểm và tạo điều kiện cho liên kết quốc tế với Trung Quốc.

Dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, với tổng cộng 25 tuyến, sẽ giúp giảm tắc nghẽn giao thông và cải thiện chất lượng sống cho người dân.

Phát biểu kết luận, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh tầm quan trọng của việc đầu tư phát triển ngành công nghiệp đường sắt và các dự án đường sắt trọng điểm.

Thủ tướng khẳng định rằng để đạt được mục tiêu đề ra, cần có tư duy đổi mới, vượt qua giới hạn hiện tại, phát huy tinh thần tự lực, tự cường và tự hào dân tộc.

"Chúng ta quyết tâm xây dựng bằng được ngành công nghiệp đường sắt, làm chủ công nghệ, sản xuất được toa xe, đầu máy, phát triển hệ sinh thái công nghiệp đường sắt. Coi trọng thời gian, trí tuệ và quyết đoán đúng thời điểm là những yếu tố quyết định thành công. Đây cũng là một cơ hội để đất nước ta, dân tộc ta có thêm động lực, cảm hứng để vươn lên, phát triển", Thủ tướng nhấn mạnh.

Phiên họp thứ nhất của Ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Xây dựng các tập đoàn lớn trong ngành đường sắt

Chỉ đạo các giải pháp, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng và Bộ Giáo dục và Đào tạo xây dựng các đề án đào tạo nguồn nhân lực cho ngành đường sắt, đặc biệt chú trọng đào tạo tổng công trình sư. Đào tạo cần được thực hiện cả trong và ngoài nước với kế hoạch chi tiết và chỉ tiêu cụ thể cho từng trình độ chuyên ngành.

Cùng với đó, cần hình thành và phát triển các tập đoàn lớn trong ngành, bao gồm cả doanh nghiệp nhà nước và tư nhân, để thúc đẩy công nghiệp đường sắt.

Về nguồn lực, Thủ tướng yêu cầu đa dạng hóa các hình thức huy động vốn, bao gồm vốn nhà nước, vay vốn, phát hành trái phiếu công trình, hợp tác công tư, và khai thác TOD.

Việc huy động vốn phải được thực hiện một cách hiệu quả, tránh thất thoát và lãng phí. Thủ tướng cũng chỉ đạo Bộ Xây dựng và Bộ Khoa học và Công nghệ xây dựng bộ tiêu chuẩn kỹ thuật phù hợp và ứng dụng công nghệ hiện đại trong các dự án.

Lãnh đạo các địa phương có dự án cao tốc đi qua dự họp theo hình thức trực tuyến tại điểm cầu các địa phương - Ảnh: VGP/Nhật Bắc

Thủ tướng yêu cầu các cơ quan rà soát và báo cáo Quốc hội về các chính sách đặc thù cần thiết để hỗ trợ các dự án đường sắt.

Bộ Xây dựng cần khẩn trương hoàn thiện các Nghị quyết của Chính phủ để triển khai các Nghị quyết của Quốc hội liên quan đến các dự án này. Đồng thời, cần xây dựng các Nghị quyết cụ thể để triển khai các dự án đường sắt đô thị tại Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh.

Kiên quyết xử lý nghiêm các trường hợp chậm trễ, thiếu trách nhiệm, đồng thời biểu dương kịp thời những tập thể, cá nhân hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, khuyến khích đổi mới sáng tạo.

Thủ tướng nhấn mạnh, cần thống nhất nhận thức về tầm quan trọng của các dự án đường sắt, tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh tiến độ, đặc biệt trong giải phóng mặt bằng. Các địa phương cần chủ động xây dựng khu tái định cư và ứng vốn ngân sách địa phương để thực hiện công tác bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho các dự án.