Thiết kế sinh thái thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững

Để triển khai kinh tế tuần hoàn thành công, thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững, thiết kế sinh thái là công cụ góp phần tạo ra các sản phẩm bền vững.
Thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững qua thiết kế sinh thái Thiết kế sinh thái: Thiếu cơ chế khuyến khích Xuất khẩu dệt may có khả năng chịu tác động sau quy định mới của EU

16% doanh nghiệp biết đến thuật ngữ "Thiết kế sinh thái"

Thiết kế sinh thái (TKST) là cách tiếp cận chủ động trong quá trình phát triển các sản phẩm hoặc dịch vụ theo hướng giảm thiểu tác động môi trường trong suốt vòng đời (từ giai đoạn lựa chọn nguyên vật liệu đến thải bỏ), tạo ra các sản phẩm và dịch vụ có tác động môi trường thấp nhất có thể.

Ông Lại Văn Mạnh - Trưởng ban Kinh tế -Viện Chiến lược, Chính sách Tài nguyên và Môi trường - đánh giá: Thiết kế sản phẩm phù hợp có thể giúp giảm 80% tác động môi trường trong suốt vòng đời sản phẩm.

Thiết kế sinh thái thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững
Thiết kế sản phẩm phù hợp có thể giúp giảm 80% tác động môi trường trong suốt vòng đời sản phẩm

Hiện, Việt Nam đã có hệ thống chính sách để can thiệp các khâu từ sản xuất (cải tiến quy trình để giảm tác động môi trường), tiêu dùng (khuyến khích thay đổi hành vi), thải bỏ (quản lý chất thải). Định hướng chuyển đổi mô hình tăng trưởng kinh tế sang tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn (KTTH) cũng đã được khẳng định trong Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, Chiến lược quốc gia về Tăng trưởng xanh giai đoạn 2021-2030…

Tuy nhiên, TKST tại Việt Nam hiện chưa có các quy định, mô hình cụ thể. Tính đến hiện tại, chỉ có quy định về TKST mang tính định hướng được nêu trong Chương trình hành động quốc gia về sản xuất và tiêu dùng bền vững giai đoạn 2021-2030 về xây dựng các quy định, tiêu chuẩn kỹ thuật về sản xuất bền vững, thiết kế bền vững, TKST, thiết kế để tái chế, tái sử dụng cho các ngành sản xuất…

Hiện, mới có tiêu chuẩn Việt Nam ISO 14006:2013 (Hệ thống quản lý môi trường. Hướng dẫn để hợp nhất TKST) do Bộ Khoa học và Công nghệ công bố. Tuy nhiên, tiêu chuẩn này mới dừng ở mức quy định cho hệ thống quản lý môi trường tại các doanh nghiệp nhằm thực hiện TKST, chưa phải các tiêu chuẩn về phương pháp thực hiện và đánh giá TKST của sản phẩm.

Do đó, các doanh nghiệp thực hiện kinh tế tuần hoàn đều đang phải tự “dò đường đi” trong lộ trình thực hiện sản xuất và tiêu dùng bền vững.

Ông Hoàng Thành Vĩnh - UNDP Việt Nam cho biết: Theo kết quả khảo sát của UNDP Việt Nam thực hiện TKST tại 180 doanh nghiệp thuộc các lĩnh vực dệt may, bao bì, nhựa, thực phẩm và đồ uống cho thấy, có rất ít đơn vị quan tâm đến khía cạnh phát triển sản phẩm bền vững. Trong số các doanh nghiệp phản hồi, chỉ 16% doanh nghiệp biết đến thuật ngữ “TKST”.

Liên quan đến giai đoạn thiết kế sản phẩm, 29% chỉ thực hiện gia công sản phẩm (chủ yếu thuộc nhóm ngành dệt may và bao bì), 71% có thực hiện thiết kế sản phẩm. Trong số các doanh nghiệp thực hiện thiết kế, 50% doanh nghiệp có xem xét đến các yếu tố bền vững, môi trường như sử dụng vật liệu tái chế, vật liệu có nguồn gốc tự nhiên, hữu cơ, giảm số lớp hoặc trọng lượng bao bì. Điều này cho thấy, nhận thức và nhu cầu để hướng đến thiết kế theo hướng bền vững hơn, thân thiện hơn đang ngày càng gia tăng.

3 nhóm giải pháp cho thúc đẩy thiết kế sinh thái

Theo ông Hoàng Thành Vĩnh, dựa trên kinh nghiệm quốc tế và hiện trạng tại Việt Nam, chúng tôi đã đưa ra 3 nhóm hoạt động cần triển khai trước mắt và trong trung hạn để thúc đẩy thiết kế sinh thái.

Trước hết, cần tăng cường nhận thức và nâng cao năng lực cho doanh nghiệp và các bên liên quan. Hiện, TKST thài có khá mới ở Việt Nam do vậy nhận thức về vấn đề nàu chưa đầy đủ và đồng bộ giữa các cấp, các ngành sẽ tạo ra những khác biệt trong hành động giữa các cơ quan nhà nước trong xây dựng chính sách, cũng như khoảng cách giữa mục tiêu chính sách và những thay đổi trên thực tế của cộng đồng doanh nghiệp và người tiêu dùng.

Thiết kế sinh thái thúc đẩy sản xuất và tiêu dùng bền vững
Thiết kế sản phẩm phù hợp sẽ mang lại lợi ích lâu dài về xã hội, môi trường và kinh tế. Ảnh: M.H

Đối với cơ quan nhà nước và doanh nghiệp, cần làm rõ những lợi ích lâu dài cả về môi trường và kinh tế trong việc thực hiện KTTH, TKST. Thúc đẩy tư duy về toàn bộ vòng đời sản phẩm để doanh nghiệp nhìn nhận toàn diện hơn về tác động môi trường của sản phẩm, từ đó, nhận diện nhiều cơ hội để lựa chọn các giải pháp can thiệp.

Đối với người tiêu dùng, cần thúc đẩy truyền thông nhấn mạnh vai trò của người tiêu dùng hướng tới các sản phẩm xanh và thân thiện với môi trường. Khuyến khích hành vi tiêu dùng theo các nguyên tắc của TKST (sử dụng sản phẩm có vòng đời dài hơn, tận dụng, tái chế các sản phẩm cũ, thải bỏ sản phẩm một cách có trách nhiệm…). Hướng dẫn người tiêu dùng tìm hiểu thông tin sản phẩm để đưa ra lựa chọn phù hợp với mục tiêu đặt ra.

Tiếp theo, cần xây dựng và hoàn thiện chính sách về thiết kế sinh thái. Việc xây dựng và ban hành qui định về TKST cần có lộ trình cụ thể để áp dụng cho từng nhóm sản phẩm, nên tập trung vào các nhóm sản phẩm trọng điểm. Tại Việt Nam, một số lĩnh vực nên ưu tiên thực hiện TKST bao gồm bao bì, thực phẩm và đồ uống, dệt may, đồ gia dụng, công trình xây dựng, điện tử.

Lộ trình áp dụng TKST bắt đầu từ các doanh nghiệp có quy mô vừa và lớn cần dẫn đầu thực hiện TKST giúp định hướng thị trường, dẫn dắt các chuỗi cung ứng và tạo lực đẩy cho sự thay đổi.

Bên cạnh các tiêu chí bắt buộc do Chính phủ quy định, cần xem xét vận hành một cơ chế thị trường để các tổ chức thu gom, tái chế và các nhà sản xuất có thể tự tổ chức TKST.

Ngoài các quy định về TKST, cần thúc đẩy và hoàn thiện các quy định về “Mua sắm công xanh”, trong đó, lồng ghép các tiêu chí đánh giá sản phẩm TKST, tiêu chí môi trường. Điều này sẽ tạo động lực để các doanh nghiệp áp dụng TKST, tạo điều kiện thuận lợi cho người tiêu dùng lựa chọn sản phẩm bền vững hơn.

Cuối cùng, thúc đẩy áp dụng mô hình kinh tế tuần hoàn, trong đó áp dụng TKST và xây dựng cơ sở dữ liệu. Theo đó, các mô hình thí điểm về KTTH, áp dụng các TKST là cơ hội để thử nghiệm và đánh giá tính khả thi của các giải pháp TKST và các tác động của TKST đến môi trường và xã hội. Đây là bước tiền đề cho quá trình triển khai, phổ biến các giải pháp về TKST và đưa ra các khuyến nghị chính sách để nhân rộng.

Việc thúc đẩy áp dụng các mô hình KTTH, trong đó đưa ra các giải pháp can thiệp từ giai đoạn thiết kế, hướng đến TKST là hết sức cần thiết”- ông Vĩnh khẳng định.

Bên cạnh đó, cần có một cơ sở dữ liệu về thực hiện KTTH, TKST, định kỳ cập nhật để chia sẻ thông tin, dữ liệu, công cụ hỗ trợ đo lường, đánh giá việc thực hiện.

Việt Nam đang trong xu thế chung về phát triển bền vững của thế giới, dù việc thể chế hóa định hướng phát triển KTTH muộn hơn so với các quốc gia phát triển. Việc ban hành các quy định về TKST cũng cần được triển khai theo các giai đoạn bảo đảm phù hợp với khả năng thích ứng của doanh nghiệp.

Bên cạnh đó, các chính sách bổ trợ sẽ đóng vai trò không thể thiếu đối với sự thành công của thực hiện TKST tại Việt Nam, như ban hành chính sách về “Mua sắm công xanh” hay cải tiến chương trình “Nhãn sinh thái”.

Để thúc đẩy TKST, các giải pháp cần đồng bộ. Ngoài chính sách và quy định, việc nâng cao nhận thức và tăng cường năng lực cho các bên liên quan, đặc biệt là khối doanh nghiệp và việc xây dựng cơ sở dữ liệu, các mô hình tuần hoàn cần được ưu tiên triển khai trong giai đoạn 2-3 năm tới”- ông Vĩnh khuyến nghị.

Thu Hường
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: thiết kế sinh thái

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Mùa đông năm 2024 ở Việt Nam có thể sẽ rét hơn và kéo dài hơn

Mùa đông năm 2024 ở Việt Nam có thể sẽ rét hơn và kéo dài hơn

Theo các chuyên gia khí tượng, do ảnh hưởng của hiện tượng La Nina, dự báo mùa đông năm 2024 ở Việt Nam có thể sẽ rét hơn và kéo dài hơn.
Đồng Nai: Tiêu hủy hơn 20 cá thể hổ, báo chết tại Khu du lịch Vườn Xoài

Đồng Nai: Tiêu hủy hơn 20 cá thể hổ, báo chết tại Khu du lịch Vườn Xoài

Lực lượng chức năng tỉnh Đồng Nai đã tiến hành tiêu hủy 20 cá thể hổ và 1 cá thể báo chết tại khu du lịch Vườn Xoài (TP. Biên Hòa) do nhiễm cúm A/H5N1.
Hà Nội thông tin chính thức vụ cô giáo thân mật với nam sinh trong lớp học ở Long Biên

Hà Nội thông tin chính thức vụ cô giáo thân mật với nam sinh trong lớp học ở Long Biên

Theo lãnh đạo Sở Giáo dục và Đào tạo TP. Hà Nội, hình ảnh cô giáo thân mật với nam sinh ngay trong lớp xảy ra ở Long Biên là tự phát, bộc phát.
New Zealand mong muốn đào tạo nâng cao năng lực giảng viên Việt Nam

New Zealand mong muốn đào tạo nâng cao năng lực giảng viên Việt Nam

New Zealand mong muốn chào đón giảng viên Việt Nam sang học tập nâng cao năng lực, đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện giáo dục và đào tạo.
Hà Nội truy tìm chủ đầu tư trồng cây xanh còn nguyên bầu bọc rễ

Hà Nội truy tìm chủ đầu tư trồng cây xanh còn nguyên bầu bọc rễ

Vấn đề cây xanh của Hà Nội gãy, đổ sau bão số 3 (siêu bão Yagi) được nhiều cơ quan báo chí quan tâm, đặc biệt tình trạng cây xanh còn nguyên bầu bọc rễ.

Tin cùng chuyên mục

Thực hiện chuẩn mực các quy định để nâng cao chất lượng kiểm toán

Thực hiện chuẩn mực các quy định để nâng cao chất lượng kiểm toán

Tổng Kiểm toán nhà nước vừa ký ban hành Chỉ thị số 1671/CT-KTNN về thực hiện một số biện pháp nâng cao chất lượng hoạt động kiểm toán của Kiểm toán nhà nước.
Vụ nghi san lấp 6.500m2 hồ Đống Đa: UBND Quận nói gì?

Vụ nghi san lấp 6.500m2 hồ Đống Đa: UBND Quận nói gì?

UBND Quận Đống Đa khẳng định sẽ chỉ sử dụng tạm thời một phần diện tích hồ Đống Đa để thực hiện thi công, chứ không hề san lấp hồ như các thông tin phản ảnh.
Dự báo thời tiết ngày mai 4/10/2024: Bão rời Biển Đông - tin cuối cùng về cơn bão số 5

Dự báo thời tiết ngày mai 4/10/2024: Bão rời Biển Đông - tin cuối cùng về cơn bão số 5

Dự báo thời tiết ngày mai 4/10/2024: Bắc Bộ và Thanh Hóa ngày nắng, vùng núi có nơi trời rét; Nam Tây Nguyên và Nam Bộ có mưa, có nơi trên 80mm.
Thị trường các bon: Tiềm năng tạo nguồn tài chính mới cho bảo vệ và phát triển rừng

Thị trường các bon: Tiềm năng tạo nguồn tài chính mới cho bảo vệ và phát triển rừng

Trong khi chờ đến năm 2028, Việt Nam hình thành thị trường các bon chính thức thì nhà nước cần có bước đi linh hoạt để định hình thị trường.
Thông tin mới về điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp đối với người lao động

Thông tin mới về điều kiện hưởng trợ cấp thất nghiệp đối với người lao động

Để được hưởng trợ cấp thất nghiệp, người lao động phải đóng bảo hiểm thất nghiệp từ đủ 12 tháng trở lên trong thời gian 24 tháng trước khi chấm dứt hợp đồng.
PV GAS kịp thời hỗ trợ đồng bào miền Bắc bị ảnh hưởng bởi siêu bão Yagi

PV GAS kịp thời hỗ trợ đồng bào miền Bắc bị ảnh hưởng bởi siêu bão Yagi

Trước những thiệt hại to lớn từ siêu bão Yagi, Tổng công ty Khí Việt Nam (PV GAS) đã nhanh chóng triển khai hoạt động kêu gọi sự ủng hộ từ nhiều nguồn.
Đề xuất nâng cao chế độ bồi dưỡng cho cán bộ xử lý cạnh tranh

Đề xuất nâng cao chế độ bồi dưỡng cho cán bộ xử lý cạnh tranh

Thành viên trong Ủy ban Cạnh tranh quốc gia được đề xuất để tăng chế độ bồi dưỡng khi giải quyết các vụ việc cạnh tranh.
TP. Hồ Chí Minh: Sản xuất mỹ phẩm trái phép, Yody Phương Anh bị xử phạt, thu hồi sản phẩm

TP. Hồ Chí Minh: Sản xuất mỹ phẩm trái phép, Yody Phương Anh bị xử phạt, thu hồi sản phẩm

Thanh tra Sở Y tế TP. Hồ Chí Minh xử phạt Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Thẩm mỹ Yody Phương Anh 170 triệu đồng, đình chỉ hoạt động do hàng loạt sai phạm.
Chi 32.200 tỉ đồng để mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Trung Lương - Mỹ Thuận

Chi 32.200 tỉ đồng để mở rộng cao tốc TP. Hồ Chí Minh - Trung Lương - Mỹ Thuận

Ngày 3/10, Ban Quản lý dự án 7 cho biết vừa đề xuất mở rộng làn xe cao tốc đoạn TP. Hồ Chí Minh - Trung Lương - Mỹ Thuận với tổng mức đầu tư hơn 32.000 tỷ đồng.
Hà Giang thiệt hại nặng nề do mưa lũ

Hà Giang thiệt hại nặng nề do mưa lũ

Mưa to kèm theo giông, sét, lũ lớn từ ngày 29/9 đến trưa 1/10 đã gây thiệt hại nặng nề về người, tài sản cho người dân tỉnh Hà Giang.
Liên đoàn Lao động tỉnh Cao Bằng gửi thư cảm ơn Báo Công Thương

Liên đoàn Lao động tỉnh Cao Bằng gửi thư cảm ơn Báo Công Thương

Liên đoàn Lao động tỉnh Cao Bằng vừa có thư cảm ơn Báo Công Thương đã đồng hành, ủng hộ, chung tay cùng chính quyền, nhân dân khắc phục hậu quả thiên tai.
Tăng cường chính sách để kiểm soát thuốc lá điện tử

Tăng cường chính sách để kiểm soát thuốc lá điện tử

Ngày 3/10, Bộ Y tế tổ chức hội thảo cung cấp thông tin báo chí về tăng cường năng lực triển khai thực hiện công ước khung về kiểm soát thuốc lá tại Việt Nam.
Điện lực Đà Lạt ngầm hóa cáp điện chào mừng Festival hoa Đà Lạt lần thứ X - năm 2024

Điện lực Đà Lạt ngầm hóa cáp điện chào mừng Festival hoa Đà Lạt lần thứ X - năm 2024

Điện lực Đà Lạt phối hợp với các cơ quan ngầm hóa, chỉnh trang, căng gọn cáp viễn thông, cáp truyền hình chào mừng Festival Hoa Đà Lạt lần thứ X sắp tới.
Hội thảo quốc gia “Đất và Phân bón” lần 1-2024

Hội thảo quốc gia “Đất và Phân bón” lần 1-2024

Nhiều giải pháp hữu ích góp phần nâng cao chất lượng sử dụng phân bón trong canh tác lúa ở đồng bằng sông Cửu Long.
Công an sẽ xử lý hành vi

Công an sẽ xử lý hành vi 'phông bạt', sửa chữa bill chuyển khoản từ thiện

Bộ Công an thông tin hành vi sửa chữa bill chuyển khoản từ thiện tung lên mạng xã hội có thể vi phạm và bị xử phạt, thậm chí xử phạt hình sự, tử hình.
Sắp có hàng loạt quy chuẩn về chất lượng xe cơ giới, thiết bị an toàn cho trẻ em

Sắp có hàng loạt quy chuẩn về chất lượng xe cơ giới, thiết bị an toàn cho trẻ em

Bộ Giao thông vận tải đang lấy ý kiến về các quy chuẩn liên quan đến chất lượng xe cơ giới, xe máy chuyên dùng, thiết bị an toàn cho trẻ em...
Sử dụng thuốc lá sẽ tiếp tục tăng nếu không có biện pháp can thiệp mạnh mẽ

Sử dụng thuốc lá sẽ tiếp tục tăng nếu không có biện pháp can thiệp mạnh mẽ

Tỷ lệ người hút thuốc có thể tăng lên tới 43% vào năm 2030 nếu không có những biện pháp can thiệp kịp thời và hiệu quả.
Dự báo thời tiết ngày 3/10/2024: Do ảnh hưởng gió mùa Đông Bắc, vùng núi Bắc Bộ, Thanh Hóa trời rét

Dự báo thời tiết ngày 3/10/2024: Do ảnh hưởng gió mùa Đông Bắc, vùng núi Bắc Bộ, Thanh Hóa trời rét

Dự báo thời tiết hôm nay ngày 3/10/2024: Bắc Bộ, Thanh Hóa ảnh hưởng của không khí lạnh gió mùa Đông Bắc vùng núi có nơi trời rét; Tây Nguyên và Nam Bộ có mưa.
Tin bão trên Biển Đông sáng ngày 3/10, cơn bão số 5 suy yếu dần thành áp thấp nhiệt đới

Tin bão trên Biển Đông sáng ngày 3/10, cơn bão số 5 suy yếu dần thành áp thấp nhiệt đới

Hồi 4 giờ ngày 3/10, vị trí tâm bão số 5 ở vào khoảng 22,5 độ Vĩ Bắc; 119,7 độ Kinh Đông, trên vùng biển phía Đông Bắc của khu vực Bắc Biển Đông.
Dự báo thời tiết biển ngày 3/10/2024: Bão số 5 gây mưa bão, biển động dữ dội

Dự báo thời tiết biển ngày 3/10/2024: Bão số 5 gây mưa bão, biển động dữ dội

Thời tiết biển ngày 3/10/2024, do cơn bão số 5 ảnh hưởng, vùng biển phía Đông Bắc của Bắc Biển Đông có mưa bão; từ Quảng Trị đến Khánh Hòa mưa rào và dông.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động