Tháng 9 nghĩ về việc dạy và học trong mùa dịch

Ngày 5/9/2021, trong khi đông đảo học sinh của tỉnh miền núi Sơn La tưng bừng với lễ khai giảng tại sân trường và thực hiện việc học tập trên lớp; thì tại huyện Phù Yên (cũng thuộc tỉnh Sơn La), các em học sinh chưa thể đến trường do địa phương này đang thực hiện giãn cách xã hội... Để chuẩn bị cho tình huống dịch bệnh kéo dài, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La đã lên phương án dạy học trực tuyến cho học sinh ở Phù Yên. Tuy nhiên, trên thực tế việc dạy học trực tuyến theo quy mô từng lớp với địa bàn huyện miền núi như Phù Yên rất khó triển khai vì thiết bị dạy và học trực tuyến của thầy trò còn vô cùng thiếu thốn. Kết quả rà soát mới đây của tỉnh Sơn La cho thấy: Toàn tỉnh chỉ có 73.466 học sinh phổ thông đủ điều kiện học trực tuyến, chiếm 32,5%. Số còn lại chưa đủ điều kiện, cần hỗ trợ điện thoại thông minh, internet, dung lượng DATA... Trong khi so với mặt bằng chung của tỉnh Sơn La, huyện Phù Yên vẫn là địa phương còn không ít khó khăn.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính thăm hỏi, động viên học sinh DTTS ở Thái Nguyên

Khắc phục vấn đề này, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Sơn La đang chuẩn bị về cơ sở vật chất và lên kế hoạch chuyển sang hình thức dạy học trực tuyến trên sóng truyền hình địa phương với mong muốn tiếp cận được nhiều đối tượng học sinh hơn. Tuy nhiên, đây chỉ là phương án tốt hơn so với dậy học trực tuyến chứ không phải là phương án thực sự hiệu quả. Bởi thực tế việc thực hiện dạy học qua truyền hình cũng đang còn nhiều hạn chế khi mà có tới hơn 60% số học sinh ở Sơn La không đủ điều kiện học qua truyền hình do gia đình chưa có ti vi, hoặc ti vi không bắt được kênh truyền hình tỉnh...

Đề cập đến câu chuyện dạy và học trong mùa dịch ở tỉnh miền núi đang có dịch như Sơn La để thấy; việc dạy và học trực tuyến đang thực sự là một thách thức lớn đối với các địa phương vùng DTTS và miền núi. Bởi đến nay, nhiều địa phương vùng DTTS và miền núi vẫn là vùng lõi nghèo của cả nước. Để học sinh chuyên cần tới trường, có những nơi thầy cô phải đến tận gia đình để vận động; nhiều con em gia đình hộ nghèo vẫn bụng đói đến trường, sách vở, quần áo chủ yếu được hỗ trợ bởi các đoàn thể hoặc các tổ chức xã hội; nhiều thôn, bản sóng điện thoại còn chưa tới nơi… Chính vì vậy, điện thoại thông minh hay máy tính kết nối mạng để học tập trực tuyến xem ra vẫn là mơ ước rất xa vời với hàng triệu học sinh. Nói cách khác, giãn cách xã hội, dừng đến trường đồng nghĩa với việc đại đa số học sinh DTTS ở các bản làng xa xôi sẽ phải trì hoãn việc học. Ảnh hưởng không nhỏ tới kế hoạch và chất lượng dạy và học.

Trước những diễn biến khó lường của dịch bệnh COVID-19, chuẩn bị phương án cho việc dạy và học trực tuyến là vấn đề mà những người đứng đầu ngành giáo dục ở các tỉnh vùng DTTS đã tính đến. Tuy nhiên, để có thể triển khai vẫn là cả một chặng đường dài nhiều gian khó, khi mà hành trang cho việc dạy trực tuyến tại các địa phương miền núi vẫn thiếu thốn trăm bề.

Dành sự quan tâm đặc biệt cho công tác giáo dục, trước thềm năm học mới 2021 - 2022, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã có Chỉ thị số 24/CT-TTg về việc đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ, giải pháp tổ chức dạy học an toàn, bảo đảm chương trình và mục tiêu chất lượng giáo dục và đào tạo ứng phó với đại dịch COVID-19. Trong đó, nhấn mạnh tới việc tiếp tục rà soát, hoàn thiện phương thức dạy học trực tuyến và đào tạo từ xa; phát triển nguồn học liệu điện tử, nâng cao năng lực đội ngũ giáo viên, giảng viên đáp ứng yêu cầu của phương thức này. Cụ thể hơn, tại Hội nghị Tổng kết của ngành Giáo dục, Thủ tướng chỉ đạo: “Lãnh đạo địa phương cần hết sức lưu tâm dành các nguồn lực để hỗ trợ các trường hợp học sinh khó khăn không có phương tiện học tập trực tuyến, đảm bảo sự công bằng trong học tập, không để cháu nào vì ảnh hưởng của dịch bệnh mà thất học”.

Hy vọng, với sự quan tâm chỉ đạo của Chính phủ, tới đây, các địa phương miền núi sẽ tiếp tục nhận được sự quan tâm đầu tư cho giáo dục; để từ đây, con đường tìm kiếm ánh sáng của tri thức sẽ luôn rộng mở đối với tất cả học sinh DTTS.