Thái Nguyên: Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc

Trong bối cảnh hội nhập quốc tế tỉnh Thái Nguyên sẽ dành nguồn kinh phí lớn để giữ gìn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp các dân tộc thiểu số.
Bác Hồ với đất và người Thái Nguyên Thái Nguyên: Hơn 645 tỷ đồng hỗ trợ vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi

Bảo tồn những di sản quý của đồng bào dân tộc

Nếu như người Kinh nức danh với loại hình nghệ thuật múa rối nước thì người Tày tự hào với múa rối cạn hay (còn gọi là rối que). Múa rối cạn của người Tày có ở nhiều nơi, nhưng nổi tiếng nhất phải nhắc đến múa rối cạn Thẩm Rộc ở xã Bình Yên, huyện Định Hóa (Thái Nguyên).

Thái Nguyên: Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc
Múa rối cạn Thẩm Rộc ở xã Bình Yên, huyện Định Hóa (Thái Nguyên)

Đây là loại hình nghệ thuật có lịch sử lâu đời, thường được biểu diễn vào dịp đầu năm mới, trong lễ xuống đồng với mục đích cầu mưa thuận gió hòa, mùa màng tốt tươi, ước nguyện cuộc sống bình yên của người dân.

Múa rối cạn Thẩm Rộc do dòng họ Ma Quang khai sinh và gìn giữ, tiếp nối đến nay đã trải qua 14 đời với hơn 200 năm tuổi. Ông Ma Quang Nhanh - Nghệ nhân múa rối cạn Thẩm Rộc - cho biết, ban đầu, bộ rối cạn chỉ đếm được 5 - 6 nhân vật (tích, trò), bắt đầu bằng những hình tượng đơn giản như rối bố, rối mẹ hoặc rối mệ. Theo thời gian, số lượng rối này đã tăng lên đến 33 con, chủ yếu thể hiện hình ảnh của vua quan, muông thú và người dân…

Ông Nhanh cho biết, suốt một thời gian dài do nhiều biến động, loại hình này gần như vắng bóng. Phải đến năm 2012, múa rối cạn mới được phục hồi. Hiện có tổng cộng 16 vở diễn rối cạn được ghi chép bằng chữ Hán Nôm trong sách cổ truyền. Tuy nhiên, ông chỉ còn thể hiện được 3 - 5 vở diễn, vì một số vở diễn khác đã không phù hợp hoặc cần phải được điều chỉnh để phản ánh hoàn cảnh hiện tại.

Ghi nhận giá trị của loại hình rối cạn ở Thẩm Rộc, xã Bình Yên và Ru Nghệ, xã Đồng Thịnh, huyện Định Hóa, năm 2015, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã công nhận đây là di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Sau khi được công nhận, rối cạn của người Tày thường xuyên được biểu diễn trong cộng đồng. Không những vậy, các nghệ nhân của phường rối còn đi biểu diễn ở khắp nơi như: Phố đi bộ Hà Nội, Làng Văn hóa Du lịch các Dân tộc Việt Nam ở Đồng Mô, Sơn Tây…

Đại diện Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Thái Nguyên cho biết, thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025 trên địa bàn tỉnh, Trung ương và tỉnh Thái Nguyên sẽ dành một nguồn kinh phí lớn để đầu tư bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống tốt đẹp của đồng bào các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch. “Ngành Văn hóa đã tích cực nỗ lực bảo tồn di sản văn hóa này thông qua việc mở lớp truyền dạy trong câu lạc bộ, trong trường học, hỗ trợ nghệ nhân… Đây sẽ là nguồn lực to lớn giúp bà con trên địa bàn tỉnh bảo tồn, khai thác, phát huy các giá trị bản sắc văn hóa truyền thống”, đại diện Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch Thái Nguyên khẳng định.

Cũng giống như múa rối cạn, năm 2015, hát Soọng Cô của đồng bào dân tộc Sán Dìu (huyện Đồng Hỷ) được Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Nghệ nhân Ưu tú Diệp Minh Tài, 78 tuổi, tổ dân phố Tam Thái, thị trấn Hóa Thượng huyện Đồng Hỷ, là một trong những người có công khôi phục, gìn giữ, lưu truyền rộng rãi nét đẹp câu hát Soọng Cô trong đồng bào người dân tộc Sán Dìu huyện Đồng Hỷ.

Thái Nguyên: Giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc

Hát Soọng cô của đồng bào dân tộc Sán Dìu được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia

Ông đã dành thời gian liên tục trong 15 năm để tìm kiếm được hơn 1.000 bài hát Soọng cô và hàng chục cuốn sách về phong tục, tập quán, như: Cúng đình làng, cúng tổ tiên, cúng mụ trẻ em, cúng cấp sắc của người dân tộc Sán Dìu viết bằng chữ Hán cổ, rồi kiên trì dịch sang tiếng dân tộc Sán Dìu và tiếng phổ thông.

Tinh thần hăng hái của ông Tài đã cuốn hút nhiều người cùng tham gia. Để đáp ứng nhu cầu sinh hoạt văn hóa cho đồng bào, năm 2011, chính quyền địa phương đã quyết định thành lập Câu lạc bộ hát Soọng Cô Tam Thái. Đây cũng là câu lạc bộ hát Soọng Cô đầu tiên của đồng bào dân tộc Sán Dìu trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên. Từ đây, hát Soọng Cô lan tỏa, nhanh chóng trở thành một phong trào. Nhiều câu lạc bộ hát Soọng được thành lập, đi vào hoạt động có hiệu quả, góp phần nâng cao đời sống tinh thần cho nhân dân.

Lồng ghép nhiều mục tiêu gắn với chính sách bảo tồn

Hiện cộng đồng các dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có khoảng 550 di sản văn hóa phi vật thể đang được lưu giữ và phát huy. Cùng với việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2030, giai đoạn I: từ năm 2021 đến năm 2025, tỉnh Thái Nguyên tiếp tục triển khai Đề án “Hỗ trợ hoạt động quản lý, đầu tư bảo tồn và phát huy giá trị di sản văn hóa trên địa bàn tỉnh”. Việc triển khai này sẽ tiếp tục đẩy mạnh và thực hiện hiệu quả Nghị quyết 33-NQ/TW ngày 9/6/2014 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XI về xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững đất nước.

Theo đó, mục tiêu của Thái Nguyên giai đoạn 2021 - 2025 là 100% hồ sơ khoa học di sản văn hóa phi vật thể trong Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia được số hóa; 10 - 12 di sản văn hóa phi vật thể được xây dựng hồ sơ đệ trình có thể đưa vào Danh mục di sản văn hóa phi vật thể quốc gia; 10 - 15 di sản văn hóa phi vật thể được đầu tư sưu tầm, phục dựng, tư liệu hóa; Các dữ liệu sẽ được tích hợp trong các dự án số hóa di sản ở tỉnh. Ngoài ra, Thái Nguyên sẽ hỗ trợ xây dựng và hoạt động cho 10 - 15 mô hình câu lạc bộ/hợp tác xã thực hành, truyền dạy, bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa phi vật thể gắn với phát triển đời sống cộng đồng; Xây dựng 1 bộ tài liệu giới thiệu về di sản văn hóa phi vật thể, di sản văn hóa truyền thống tiêu biểu phục vụ chương trình giáo dục lịch sử địa phương thông qua di sản văn hóa; Xây dựng 1 bộ tài liệu giới thiệu về di sản văn hóa phi vật thể, di sản văn hóa truyền thống tiêu biểu phục vụ truyền dạy di sản văn hóa trong cộng đồng.

Thực hiện chủ trương chung, các địa phương của Thái Nguyên cũng đã ban hành và triển khai đề án “Phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử truyền thống các dân tộc giai đoạn 2021 - 2025, định hướng đến năm 2030”. Cụ thể tại Định Hóa, địa phương này đã xác định tổng kinh phí thực hiện chương trình cần huy động trong giai đoạn này là gần 353 tỷ đồng, phần lớn là huy động xã hội hóa để tạo sức bật cần thiết biến văn hóa truyền thống thành sản phẩm phục vụ chính cộng đồng các dân tộc.

Theo đề án “Phát triển du lịch cộng đồng gắn với bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa, lịch sử truyền thống các dân tộc huyện Định Hóa giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030”, nguồn kinh phí này sẽ tập trung đầu tư phát triển 3 sản phẩm du lịch, gồm: Du lịch cộng đồng gắn với văn hóa dân tộc thiểu số tại xóm Bản Quyên, xã Điềm Mặc; du lịch cộng đồng gắn với di tích lịch sử, danh thắng, di sản văn hóa, sinh thái, văn hóa trà tại xóm Phú Ninh và Khuôn Tát, xã Phú Đình và du lịch cộng đồng gắn với di tích lịch sử, văn hóa, tâm linh, sinh thái, nghỉ dưỡng tại các địa điểm nhà tù Chợ Chu - chùa Hang - hồ Bảo Linh và Thâm Bây (xã Quy Kỳ); đồng thời tiếp tục bảo tồn, tôn tạo, phát huy di sản văn hóa; phát triển nguồn nhân lực…

Theo bà Hoàng Thị Ngà, Trưởng phòng Văn hóa và Thông tin huyện Định Hóa: Sau hơn 2 năm triển khai đề án, nhiều di tích được bảo tồn, tôn tạo, khôi phục. Các giá trị văn hóa tinh thần cũng được khuyến khích phát triển… Đây thực sự là tín hiệu đáng mừng, từng bước góp phần quan trọng giúp bảo tồn và phát huy hiệu quả giá trị văn hóa truyền thống của đồng bào các dân tộc nơi đây.

Theo Lãnh đạo Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên, trong bối cảnh hội nhập quốc tế, toàn cầu hoá và cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư, để văn hóa trở thành nền tảng tinh thần, định hướng phát triển đất nước giai đoạn 2021 - 2030, Đảng ta xác định là: “Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc để văn hóa, con người Việt Nam thực sự trở thành sức mạnh nội sinh, động lực phát triển đất nước và bảo vệ Tổ quốc”.

“Những dự án bảo tồn, phát triển các làng văn hoá trên địa bàn thời gian qua đã cho những kết quả khả quan. Không chỉ những giá trị văn hoá vật thể và phi vật thể của đồng bào được gìn giữ mà từ đây trở thành tiền đề quan trọng để phát triển du lịch cộng đồng. Đặc biệt, ngành Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã xây dựng các mô hình văn hóa, trong đó tập trung hỗ trợ khôi phục những làn điệu dân ca, dân vũ và các phong tục tập quán của đồng bào các dân tộc thiểu số. Sự tham gia trực tiếp của đồng bào dân tộc thiểu số vào công tác bảo tồn, phát huy các giá trị di sản văn hóa trên địa bàn đóng vai trò rất quan trọng, là nhân tố quyết định bởi chính đồng bào mới là chủ nhân của những di sản văn hóa đó” - đại diện Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tỉnh Thái Nguyên khẳng định.

Thanh Huyền
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: tỉnh Thái Nguyên

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Sắc đỏ cờ Tổ quốc tung bay trên bầu trời Đà Nẵng

Sắc đỏ cờ Tổ quốc tung bay trên bầu trời Đà Nẵng

Cánh diều cờ Tổ quốc Việt Nam tung bay kiêu hãnh giữa bầu trời Đà Nẵng, cùng hơn 30 cánh diều khổng lồ khác, mở màn mùa du lịch biển 2025 đầy sắc màu.
Đà Nẵng chào đón chuyến bay đầu tiên từ Tashkent (Uzbekistan)

Đà Nẵng chào đón chuyến bay đầu tiên từ Tashkent (Uzbekistan)

Thành phố Đà Nẵng chào đón chuyến bay đầu tiên đến từ Tashkent (Uzbekistan), bắt đầu đợt cao điểm đón khách dịp Lễ 30/4 – 1/5.
‘Nổi lửa lên em’ – ca khúc có đóng góp của phóng viên Báo Công Thương trên tuyến lửa

‘Nổi lửa lên em’ – ca khúc có đóng góp của phóng viên Báo Công Thương trên tuyến lửa

'Nổi lửa lên em' của nhạc sĩ Huy Du – nhạc sĩ của bản tình ca người lính được ví như là bản giao hưởng hậu phương, của tình thương thầm lặng, đi cùng năm tháng.
Nhận định trận Liverpool và Tottenham, 22h30 ngày 27/4, Ngoại hạng Anh

Nhận định trận Liverpool và Tottenham, 22h30 ngày 27/4, Ngoại hạng Anh

Nhận định trận Liverpool và Tottenham trong khuôn khổ vòng 34 Ngoại hạng Anh sẽ diễn ra lúc 22h30 ngày 27/4.
Nhận định trận Bournemouth và MU, 20h00 ngày 27/4, Ngoại hạng Anh

Nhận định trận Bournemouth và MU, 20h00 ngày 27/4, Ngoại hạng Anh

Nhận định trận Bournemouth và MU trong khuôn khổ vòng 34 Ngoại hạng Anh sẽ diễn ra lúc 20h00 ngày 27/4.

Tin cùng chuyên mục

Sầm Sơn rực rỡ đêm khai mạc Lễ hội du lịch biển năm 2025

Sầm Sơn rực rỡ đêm khai mạc Lễ hội du lịch biển năm 2025

Hàng trăm nghìn người dân và du khách đã đổ về Quảng trường biển Sầm Sơn tham dự đêm khai mạc hoành tráng của Lễ hội du lịch biển Sầm Sơn 2025.
Lịch thi đấu bóng đá ngày 27/4: Bournemouth đấu với MU

Lịch thi đấu bóng đá ngày 27/4: Bournemouth đấu với MU

Lịch thi đấu bóng đá ngày 27/4, rạng sáng 28/4 được cập nhật trên Báo Công Thương. Tâm điểm là trận Bournemouth đấu với MU tại vòng 34 Ngoại hạng Anh.
Kết quả bóng đá ngày 27/4: Barcelona vô địch Cúp Nhà Vua

Kết quả bóng đá ngày 27/4: Barcelona vô địch Cúp Nhà Vua

Kết quả bóng đá bóng đá 27/4 được cập nhật chi tiết trên Báo Công Thương: Barcelona giành chức vô địch Cúp Nhà Vua Tây Ban Nha sau khi đánh bại Real Madrid.
Sinh viên Mỹ thuật “vẽ” tình yêu với Thủ đô Hà Nội

Sinh viên Mỹ thuật “vẽ” tình yêu với Thủ đô Hà Nội

Triển lãm tranh ký hoạ với chủ đề "Hà Nội xưa của ngày hôm nay" đã khai mạc chiều 26/4/2025 tại Phòng triển lãm số 61 phố Tràng Tiền, quận Hoàn Kiếm, Hà Nội.
Delight Park Đà Lạt: Không gian trải nghiệm độc đáo tại Thành phố ngàn hoa

Delight Park Đà Lạt: Không gian trải nghiệm độc đáo tại Thành phố ngàn hoa

Delight Park – Công viên ánh sáng và nghệ thuật đầu tiên tại Đà Lạt, nơi thiên nhiên, công nghệ và văn hóa hòa quyện, thắp sáng hành trình du lịch mới.
HLV đội bóng áo lính nói về chiến thắng dịp 30/4

HLV đội bóng áo lính nói về chiến thắng dịp 30/4

Chiến thắng không chỉ giúp Thể Công Viettel trở lại Top 3 V-League mà còn mang đậm ý nghĩa nhân dịp kỷ niệm 50 năm ngày Thống nhất Đất nước.
Van Phuc City tổ chức đại tiệc nhạc nước, pháo hoa 30/4

Van Phuc City tổ chức đại tiệc nhạc nước, pháo hoa 30/4

Lễ 30/4 và 1/5 năm nay, khán giả không thể bỏ qua một “đại tiệc” âm thanh - ánh sáng - nhạc nước và pháo hoa hoành tráng tại Van Phuc City tối 30/4.
Kết quả bóng đá ngày 26/4: PSG thua thảm

Kết quả bóng đá ngày 26/4: PSG thua thảm

Kết quả bóng đá ngày 26/4 được cập nhật trên Báo Công Thương: PSG thảm bại dưới tay Nice tại vòng 31 Ligue 1.
Lịch thi đấu bóng đá ngày 26/4: Nam Định và Bình Dương

Lịch thi đấu bóng đá ngày 26/4: Nam Định và Bình Dương

Lịch thi đấu bóng đá ngày 26/4, rạng sáng 27/4 được cập nhật trên Báo Công Thương. Tâm điểm là trận đấu giữa Nam Định và Bình Dương tại vòng 20 V-League.
Vĩnh Phúc khai mạc Du lịch hè 2025: ‘Một hành trình vạn trải nghiệm’

Vĩnh Phúc khai mạc Du lịch hè 2025: ‘Một hành trình vạn trải nghiệm’

Tối 25/4, Vĩnh Phúc khai mạc Du lịch hè 2025 với chủ đề “Một hành trình vạn trải nghiệm” nhằm quảng bá điểm đến hấp dẫn, kích cầu du lịch nội địa.
Không khí mừng đại lễ 30/4 bao trùm mặt sân cỏ V-League

Không khí mừng đại lễ 30/4 bao trùm mặt sân cỏ V-League

Cuối tháng 4, không khí tại các sân cỏ V-League đặc biệt hơn bao giờ hết, khi nền bóng đá cùng cả nước chào mừng 50 năm thống nhất đất nước.
Bảo tàng Côn Đảo: Nơi lưu giữ những giá trị lịch sử

Bảo tàng Côn Đảo: Nơi lưu giữ những giá trị lịch sử

Với khoảng 2.000 tư liệu, hiện vật trưng bày, Bảo tàng Côn Đảo không chỉ là nơi lưu giữ những chứng tích lịch sử mà còn là nơi giáo dục tinh thần yêu nước.
Rừng tràm Trà Sư vẻ đẹp của thiên nhiên ban tặng

Rừng tràm Trà Sư vẻ đẹp của thiên nhiên ban tặng

Rừng tràm Trà Sư, là khu rừng và khu du lịch sinh thái nổi bật là cây tràm và thảm bèo xanh giăng kín mặt nước, nằm tại thị xã Tịnh Biên, tỉnh An Giang.
Quản lý chặt chất lượng du lịch dịp lễ 30/4 - 1/5

Quản lý chặt chất lượng du lịch dịp lễ 30/4 - 1/5

Bên cạnh việc siết chặt an ninh và truyền thông, công tác quản lý hoạt động, chất lượng dịch vụ du lịch dịp lễ 30/4 - 1/5 được yêu cầu tăng cường, đẩy mạnh.
Lịch thi đấu bóng đá ngày 25/4: PSG đấu với Nice

Lịch thi đấu bóng đá ngày 25/4: PSG đấu với Nice

Lịch thi đấu bóng đá ngày 25/4, rạng sáng 26/4 được cập nhật trên Báo Công Thương. Tâm điểm là trận PSG đấu với Nice tại vòng 31 Ligue 1.
Kết quả bóng đá mới nhất hôm nay 25/4

Kết quả bóng đá mới nhất hôm nay 25/4

Kết quả bóng đá mới nhất hôm nay 25/4 được cập nhật chi tiết trên Báo Công Thương.
Nghi Sơn khai hội biển, kích hoạt dòng vốn du lịch xứ Thanh

Nghi Sơn khai hội biển, kích hoạt dòng vốn du lịch xứ Thanh

Tại Khu du lịch biển Hải Hòa, thị xã Nghi Sơn (Thanh Hóa), đã tổ chức khai mạc Lễ hội du lịch biển năm 2025 với chủ đề "Nghi Sơn biển ngọc - Khát vọng vươn xa".
Điện Biên:

Điện Biên: 'Đại tiệc' Festival Tinh hoa Tây Bắc có gì hấp dẫn?

UBND tỉnh Điện Biên vừa ban hành kế hoạch tổ chức Festival Tinh hoa Tây Bắc 2025, tôn vinh bản sắc dân tộc, thúc đẩy du lịch liên kết vùng, thu hút du khách.
Chiếu phim kỷ niệm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh

Chiếu phim kỷ niệm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh

Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định số 1151/QĐ-BVHTTDL về việc tổ chức Tuần phim kỷ niệm 135 năm ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh.
Cựu chiến binh 76 tuổi chạy xe máy 1.300km để xem diễu binh dịp 30/4

Cựu chiến binh 76 tuổi chạy xe máy 1.300km để xem diễu binh dịp 30/4

Cựu chiến binh Trần Văn Thanh (76 tuổi), chạy xe máy vượt 1.300km vào TP. Hồ Chí Minh để được xem diễu binh, diễu hành trong dịp lễ 30/4.
Mobile VerionPhiên bản di động