Tăng cường kiểm soát hoạt động kinh doanh trên “chợ mạng”

Hiện nay, chỉ cần click chuột vào bất kỳ trang TMĐT nào, người tiêu dùng cũng có thể thuận tiện đặt hàng với những mức chiết khấu. Đặc biệt những dịp khuyến mãi kích cầu mua sắm, mức giảm sâu càng thu hút các tín đồ mua sắm online. Theo nghiên cứu của Facebook, có tới 79% người mua sắm được khảo sát cho biết họ đã mua hàng trực tuyến và 82% sử dụng các thiết bị di động vì an toàn và thuận tiện hơn để chuẩn bị cho dịp Tết 2021. 60% người mua hàng cho biết đã chuyển sang các kênh trực tuyến và từ xa để gửi quà...

TMĐT là xu thế tất yếu của thời đại công nghệ nhưng lại là thách thức lớn cho công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả

Tuy nhiên, theo báo cáo của Bộ Công Thương gửi Văn phòng Chính phủ, hiện nay, tình trạng kinh doanh, buôn bán hàng cấm, hàng giả, hàng vi phạm sở hữu trí tuệ, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng kém chất lượng công khai trên các trang web TMĐT, đặc biệt các sàn giao dịch TMĐT và mạng xã hội,... thực sự gây ảnh hưởng nghiêm trọng, đe dọa đến môi trường kinh doanh chung, ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin của người tiêu dùng.

Tính đến tháng 10/2021, lực lượng QLTT cả nước đã thực hiện kiểm tra gần 2.500 vụ việc, phát hiện, xử lý trên 2.300 vụ vi phạm (bao gồm hành vi vi phạm về TMĐT và các hành vi lợi dụng TMĐT để kinh doanh hàng hoá nhập lậu, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ, hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, hàng giả), xử phạt trên 18 tỷ đồng.

Điển hình, trong tháng 7/2020, Tổng cục QLTT đã chủ trì, phối hợp với các lực lượng chức năng tấn công vào một kho hàng lậu, hàng giả tại TP. Lào Cai, đối tượng kinh doanh TMĐT bán lẻ bằng hình thức phát hình trực tiếp (livestream) trên mạng xã hội Facebook, tổng số sản phẩm tạm giữ là 158.014 đơn vị sản phẩm nằm trong 237 chủng loại hàng hóa. Đây là vụ việc kinh doanh hàng lậu, hàng giả thông qua TMĐT lớn nhất từ trước tới nay mà cơ quan QLTT cùng các lực lượng chức năng phát hiện, xử lý thành công.

Ông Trần Hữu Linh - Tổng cục trưởng Tổng cục QLTT - cho biết, một số thủ đoạn mới đang xuất hiện trên nền tảng TMĐT tập trung vào nhóm hàng hóa có giá trị cao, những mặt hàng do nước ngoài sản xuất. Các thủ đoạn được các đối tượng sử dụng như: lập nhiều tài khoản Facebook và chạy quảng cáo, ảnh chụp sản phẩm tương đối chuyên nghiệp và không có địa chỉ, số điện thoại hoặc địa chỉ chung chung, khi khách hàng hỏi thì chỉ nhận inbox (nhắn tin riêng). Thậm chí, một số đối tượng còn livestream (phát trực tiếp), có thể chốt hàng trăm đơn mỗi ngày.

TMĐT là xu thế tất yếu của thời đại công nghệ nhưng lại là thách thức lớn cho công tác chống buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả. Ông Trần Hữu Linh dự báo, trong khoảng hai đến ba năm tới, tỷ lệ gian lận thương mại trên TMĐT sẽ chiếm khoảng 50 - 60% so với tổng thể các hình thức gian lận thương mại nói chung.

“Vì vậy, trong năm 2021 và những năm tiếp theo, nhiệm vụ chính của QLTT sẽ là đấu tranh chống hàng gian, hàng giả trên môi trường mạng, kiểm tra, kiểm soát có trọng tâm, trọng điểm, thường xuyên, liên tục các chủ thể, chủ sàn giao dịch thương mại điện tử, trên mạng xã hội, chứ không phải đi bắt, đi kiểm tra ở ngoài phố, vì ngay cả các phương thức bán hàng truyền thống thì hiện nay cũng thoả thuận trước trên mạng xã hội"- ông Trần Hữu Linh nhấn mạnh.

Hiện, Bộ Công Thương đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo về lĩnh vực này như Quyết định số 334/QĐ-BCT, Quyết định số 3304/QĐ-BCT, Quyết định số 2981/QĐ-BCT... chỉ đạo lực lượng QLTT tăng cường thanh tra, kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh phòng, chống buôn lậu, hàng giả, hàng cấm, hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ và hàng xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ trong TMĐT tại các địa bàn, lĩnh vực trọng điểm.

Nhằm tăng cường hoạt động quản lý, giám sát hàng hóa trên môi trường mạng, tạo niềm tin cho người tiêu dùng trong hoạt động mua sắm trực tuyến, bảo vệ các thương nhân, tổ chức kinh doanh lành mạnh và thúc đẩy TMĐT phát triển, thời gian tới, Bộ Công Thương tiếp tục chỉ đạo Tổng cục QLTT và các đơn vị chức năng thuộc Bộ tập trung tăng cường phối hợp với các cơ quan, đơn vị, rà soát, đề xuất, sửa đổi, bổ sung các quy định về xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực TMĐT. Đặc biệt các nội dung liên quan tới: Điều kiện thiết lập các website và ứng dụng TMĐT để kinh doanh; minh bạch hóa thông tin sản phẩm, quản lý các mô hình kinh doanh mới, các đơn vị cung cấp dịch vụ trung gian hoặc hỗ trợ cho TMĐT như kho hàng, chuyển phát, thanh toán,… Kiểm tra rà soát, phân loại danh sách các website, ứng dụng TMĐT, từ đó đề xuất kế hoạch kiểm tra, xử lý phù hợp, đảm bảo hiệu quả.

Đồng thời tăng cường phối hợp, thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm, nâng cao năng lực thực thi pháp luật về TMĐT và đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật.