Tin Khu Vực 
CôngThương - Địa phương chủ động tạm trữ lúa gạo
Theo Hiệp hội lương thực Việt Nam (VFA), kết quả giao hàng 10 ngày đầu tháng 5 từ đạt 74.769 tấn gạo, trị giá FOB là 30,533 triệu USD, trị giá CIF 32,781 triệu USD. Lũy kế xuất khẩu từ ngày từ tháng 1 đến 10/5 xuất khẩu gạo đạt 2,226 triệu tấn, trị giá FOB 972,951 triệu USD, trị giá CIF 1,014 triệu USD.
Do ảnh hưởng của thị trường thế giới nên giá gạo xuất khẩu của Việt Nam đang ở mức thấp, lượng gạo tồn kho nhiều. VFA cho biết: lượng gạo tồn kho của các doanh nghiệp lên tới gần 2 triệu tấn, đến thời điểm đầu tháng 5 các doanh nghiệp đã xuất khấu tăng 16% về lượng nhưng giảm khoảng 20% về giá. Vụ hè thu 2013 chuẩn bị bước vào mùa thu hoạch, dự kiến sản lượng lúa của đồng bằng sông Cửu Long ước đạt khoảng 3,5 triệu tấn gạo hàng hóa xuất khẩu.
Để chủ động hơn nữa trong tiêu thụ lúa gạo cho nông dân,VFA đang trình Chính phủ phương án giao việc thu mua tạm trữ lúa gạo về cho từng địa phương thay vì để Hiệp hội phân bổ chỉ tiêu cho các doanh nghiệp như vẫn thường làm. Theo Bà Mai Thị Ánh Tuyết, Giám đốc Sở Công Thương An Giang: “Do việc thu hoạch của các địa phương khác nhau nên đây là phương thức giúp địa phương chủ động trong việc thu mua lúa gạo cho nông dân. Căn cứ vào sản lượng và năng lực của doanh nghiệp, ủy ban nhân dân các tỉnh sẽ phân bổ trực tiếp cho các doanh nghiệp trong thời điểm mua tạm trữ.”
Ai tạm trữ thì nông dân vẫn chịu thiệt
Được biết, hoạt động mua tạm trữ lúa gạo thời gian qua chưa thực sự được nông dân và các địa phương đồng tình, giá thu mua không đảm bảo có lợi cho người nông dân. Mặc dù theo đánh giá của Bộ Tài chính, với giá thành sản xuất bình quân là 3.616 đồng/kg, mức chênh lệch giữa giá thu mua và giá thành từ 38-46%. Mức chênh lệch này dựa trên giá lúa khô thường ở thời điểm tạm trữ mua tại kho dao động 5.200-5.400 đồng/kg, tại ruộng là 5.100-5.300 đồng/kg, cao hơn thời điểm trước tạm trữ 100-200 đồng/kg. Tuy nhiên, phần chênh lệch này người nông dân không được hưởng cả và mức chênh của giá lúa cũng không đồng đều ở các địa phương nên mục tiêu đảm bảo lợi nhuận 30% cho người trồng lúa là chưa đạt được. Ông Phạm Đồng Quảng, Phó Cục trưởng Trồng trọt- Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho rằng: hiện chưa có thống kê cụ thể nào về phần chênh lệch giữa giá thu mua lúa và giá thành, người nông dân được hưởng lợi bao nhiêu bởi doanh nghiệp xuất khẩu gạo phần lớn là mua qua thương lái. Đồng quan điểm này, Chủ tịch VFA, ông Trương Thanh Phong bày tỏ: khi Bộ Tài chính xác định giá thành lúa định hướng 4.700 đồng/kg, VFA đã tính toán dự phòng, yêu cầu các doanh nghiệp mua lúa tạm trữ không được dưới 5.000 đồng/kg nếu không người nông dân khó có lãi 30% bởi phải qua khâu trung gian. Ông Phong cũng chia sẻ thêm: do giá gạo xuất khẩu xuống thấp nên bản thân các doanh nghiệp thu mua tạm trữ lúa gạo cũng đang khó khăn dù đã được hỗ trợ lãi suất. nếu tính giá lúa ở thời điểm thu mua và giá gạo xuất khẩu thì doanh nghiệp lỗ khoảng 28 USD/tấn..
Ông Đoàn Xuân Hòa, Phó Cục trưởng Chế biến, Thương mại Nông lâm sản và Nghề muối cho biết, tại thời điểm này, do giá lúa giảm, nên cứ mỗi tấn gạo tạm trữ, doanh nghiệp đang phải chịu lỗ 35 USD/tấn, trong khi đó 1 tấn lúa, nông dân bán chịu thiệt trong thời điểm này chỉ 5,4 - 6,8 USD/tấn. Thực tế cho thấy doanh nghiệp không hoàn toàn được hưởng lợi từ việc mua lúa gạo tạm trữ.
Do canh tác vẫn ở quy mô nhỏ lẻ, mô hình cánh đồng mẫu lớn chưa được nhân rộng nên việc thu mua lúa gạo phần lớn vẫn phải dựa vào thương lái. Vì thế, cho dù giao cho doanh nghiệp hay địa phương thực hiện mua tạm trữ lúa gạo cũng chỉ là giải pháp tạm thời. Về lâu dài, mô hình cánh đồng mẫu lớn, tăng diện tích giống lúa chất lượng cao và thậm chí là chuyển đổi cơ cấu cây trồng trên đất lúa (nhưng vẫn đảm bảo an ninh lương thực, mục tiêu xuất khẩu) để tăng thu nhập cho người nông dân là hướng đi lâu dài, chấm dứt cảnh được mùa, mất giá vẫn tồn tại lâu nay.