Quyết tâm mở rộng diện bao phủ người tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện

Trước thời điểm có Nghị quyết số 28-NQ/TW của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII về cải cách chính sách bảo hiểm xã hội (BHXH), năm 2017, BHXH Việt Nam cho biết, số người tham gia BHXH tự nguyện là 224 nghìn người. Tuy nhiên, từ khi Nghị quyết số 28-NQ/TW được ban hành thì số người tham gia BHXH tự nguyện năm 2018 đạt trên 277 ngàn người, tăng hơn 52.900 người, tương ứng tăng 23,6% so với năm 2017; năm 2019 là gần 574 nghìn người, tăng 296.700 người (tương ứng tăng 107,1% so với năm 2018), chiếm 1,17% so với lực lượng lao động trong độ tuổi lao động.

Đáng chú ý, số người tham gia BHXH tự nguyện tăng mới trong năm 2019 bằng tổng số người tham gia BHXH tự nguyện phát triển được của cả 11 năm trước cộng lại, đánh dấu bước ngoặt mới trong công tác phát triển người tham gia BHXH của ngành BHXH Việt Nam.

Số người tham gia BHXH đang tăng trưởng tích cực

Năm 2020, mặc dù bị ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19, cũng như thiên tai, lũ lụt tại miền Trung, Tây Nguyên nhưng nhờ thực hiện hàng loạt các giải pháp đồng bộ, kịp thời, ngành BHXH Việt Nam vẫn tiếp tục đạt được những kết quả thực hiện chỉ tiêu, nhiệm vụ quan trọng, đặc biệt trong công tác mở rộng diện bao phủ BHXH tự nguyện với số người tham gia đạt 1,128 triệu người (tăng 554 nghìn người, gấp hai lần so với năm 2019), đạt khoảng 2,1% lực lượng lao động trong độ tuổi là nông dân và lao động khu vực phi chính thức tham gia BHXH tự nguyện, vượt chỉ tiêu năm 2021 được giao tại Nghị quyết số 28-NQ/TW.

Những kết quả trên là minh chứng rõ nét cho những nỗ lực mà ngành BHXH Việt Nam đã quyết liệt triển khai thời gian qua, góp phần phát triển thêm nhiều người dân được tham gia vào lưới an sinh của Nhà nước, được chăm lo cuộc sống, chăm sóc sức khỏe khi về già không còn khả năng lao động, góp phần củng cố ngày càng vững chắc hơn nền an sinh xã hội vững mạnh của đất nước.

Tuy nhiên, trước những tác động tiêu cực của dịch bệnh trong năm 2021, công tác phát triển chính sách của ngành BHXH đứng trước những thách thức mới, khi hoạt động kinh tế gặp khó khăn, thu nhập của người dân sụt giảm; tỷ lệ thất nghiệp gia tăng… Nhận diện tình hình, ngay từ đầu năm, toàn ngành BHXH Việt Nam đã áp dụng các giải pháp linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tiễn để phát triển người tham gia BHXH tự nguyện. Nhờ đó, hết tháng 4/2021, số người tham gia BHXH tự nguyện đạt 1,12 triệu người (giảm nhẹ so với hết năm 2020 do ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19,nhưngvẫn tăng 527 nghìn người so với cùng kỳ năm 2020).

Ghi nhận của BHXH Việt Nam, hiện một số địa phương thực hiện tốt công tác phát triển người tham gia BHXH tự nguyện là: Nghệ An (tăng 9.499 người so với năm 2020 và tăng 34.471 người so với cùng kỳ năm trước), Thái Bình (tăng 4.547 người so với năm 2020 và tăng 16.623 người so với cùng kỳ năm trước), Phú Thọ (tăng 3.679 người so với năm 2020 và tăng 17.575 người so với cùng kỳ năm trước), Thanh Hóa (tăng 2.655 người so với năm 2020 và tăng 30.676 người so với cùng kỳ năm trước), Quảng Nam (tăng 1.861 người so với năm 2020 và tăng 12.922 người so với cùng kỳ năm trước)….

Theo báo cáo của BHXH huyện U Minh, trong tháng 4/2021, địa phương này đã phát triển mới được 819 người tham gia BHXH tự nguyện, nâng tổng số người đang tham gia trên địa bàn trong 4 tháng đầu năm lên 3.519 người, đạt và vượt hơn 3% so với kế hoạch của cả năm 2021 về số người tham gia BHXH tự nguyện. Ông Phan Văn Rí - Giám đốc BHXH huyện U Minh (tỉnh Cà Mau) - cho biết, một trong những cách làm đạt hiệu quả của BHXH huyện là do đã phối hợp chặt chẽ với chính quyền cấp huyện/ xã, bám sát người dân để vận động, tuyên truyền, đồng thời yêu cầu đội ngũ đại lý thu quản lý và vận động người dân tham gia liên tục.

Hiện U Minh đang vào mùa khô, thời tiết tốt, người dân trên địa bàn đang có nguồn thu nhập mùa vụ ổn định, nên công tác vận động tham gia BHXH tự nguyện có nhiều thuận lợi. “Dù vậy, BHXH huyện luôn hết sức chủ động, thường xuyên làm việc trực tiếp với chính quyền các xã, huy động sự tham gia của Bí thư Chi bộ từng thôn; giám sát, kiểm tra hoạt động của các đại lý một cách thường xuyên… để ngày càng có nhiều người dân trên địa bàn được tiếp cận, tham gia chính sách an sinh của Đảng và Nhà nước”- ông Rí nói.

Từ thực tế công tác phát triển người tham gia BHXH tự nguyện của BHXH huyện U Minh cho thấy, sự vào cuộc của cấp ủy, chính quyền các cấp đóng vai trò then chốt trong việc thực hiện hiệu quả công tác này. Đây cũng là minh chứng rõ nét của việc đưa nhiệm vụ, giải pháp “Tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, phát huy vai trò của nhân dân, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội” theo tinh thần Nghị quyết số 28 đi vào cuộc sống; nhiệm vụ, giải pháp này là điều kiện tiên quyết trong công tác tổ chức, thực hiện chính sách BHXH tại các địa phương.

Mới đây, tại Hội nghị trực tuyến công tác thu và phát triển người tham gia BHXH, BHYT tháng 5/2021, Phó Tổng giám đốc BHXH Việt Nam Trần Đình Liệu đã chỉ đạo các đơn vị trong toàn ngành này phối hợp với cơ quan bưu điện cần linh hoạt, vận dụng các biện pháp sáng tạo ngay từ cơ sở; phát huy hơn nữa vai trò tham mưu của cơ quan BHXH, huy động sự tham gia của cấp ủy, chính quyền địa phương, nhất là ở cấp xã, phường, thị trấn trong công tác phát triển người tham gia.

Ông Trần Đình Liệu - nhấn mạnh, tình hình dịch bệnh có thể kéo dài và phức tạp, các đơn vị ngành BHXH phải xác định rõ tâm lý đối diện với khó khăn một cách thường xuyên; nâng cao hơn nữa việc dự báo trước những biến động ở từng quý, từng năm, giai đoạn 3 năm…; xác định chi tiết các nhóm đối tượng tiềm năng để có kế hoạch và cách tiếp cận, cách làm hợp lý, hiệu quả. “Yêu cầu, BHXH các tỉnh, thành phố cần xây dựng kịch bản truyền thông cho từng nhóm đối tượng, với nội dung, hình thức truyền thông cụ thể, phù hợp với đặc điểm tâm lý, mức thu nhập của nhóm đối tượng để truyền thông, vận động, phát triển người tham gia BHXH tự nguyện đạt hiệu quả”- ông Liệu nêu rõ.