Cung cấp mồi vốn cho startup từ giai đoạn đầu
Quỹ VSVA là tổ chức thúc đẩy kinh doanh đầu tiên được thành lập năm 2014 tại Việt Nam, dựa trên những nghiên cứu từ Đề án Vietnam Silicon Valley - Đề án đầu tiên của Chính phủ Việt Nam hỗ trợ trực tiếp cho startup. Sau 5 năm hoạt động, VSVA đã cung cấp mồi vốn và chương trình Bootcamp cho startup tại Việt Nam, bao gồm 50 công ty với tỷ lệ đầu tư thành công là 38%. Các startup tham gia vào chương trình có thể tận dụng được những nguồn lực sẵn có của VSVA như làm việc 1:1 với cố vấn, không gian làm việc chung và nhận được nhiều hỗ trợ khác từ mạng lưới đối tác và chuyên gia của VSVA.
Theo bà Thạch Lê Anh, người đồng sáng lập Vietnam Startup Foundation và VSVA; mô hình accelerator (tăng tốc khởi nghiệp) giống như vườn ươm khởi nghiệp để nuôi dưỡng; nhưng lại khác biệt ở chỗ có những nhà đầu tư tư nhân sẵn sàng đầu tư vốn mồi từ ban đầu. Đây là một loại hình doanh nghiệp đặc biệt, lợi nhuận cao nên đã có nhiều mô hình phát triển ở các nước như Y Combinator (Mỹ) hay Plug and Play (Singapore), hay Hàn Quốc có rất nhiều accelerator như thế vv… Từ đây mới giúp các nhà đầu tư cũng như quỹ đầu tư mạo hiểm tìm đến để có thể đầu tư những vòng tiếp theo.
 |
Microsoft Việt Nam và VSVA ký kết bản ghi nhớ Hợp tác về việc hỗ trợ và phát triển ứng dụng công nghệ thông tin cho cộng đồng khởi nghiệp Việt Nam |
Trong 9 nhóm start-up đợt I của VSVA, Lozi đã gọi vốn được 500.000 USD từ Quỹ đầu tư mạo hiểm Golden Gate Ventures và quỹ đầu tư từ Tập đoàn DesignOne Japan (Nhật Bản). Đây là một ứng dụng mạng xã hội về ẩm thực, đang mở rộng mô hình ra các lĩnh vực như thời trang, đồ điện tử. Ngoài ra, một số startup tốt nghiệp từ chương trình của VSVA đã gọi thành công vốn đầu tư vòng tiếp theo với định giá nhiều triệu USD như TechElite, SchoolBus, Ship60… VSVA là đơn vị sẵn sàng rót vốn cho startup từ giai đoạn đầu với mức 20.000 USD.
Có thể thấy, VSVA hiện là đơn vị duy nhất tại Việt Nam rót vốn cho startup từ giai đoạn đầu. Đối tác của VSVA bao gồm danh mục đầu tư hơn 50 startup và hơn 60 tổ chức. Trong đó, phải kể đến những ông lớn như Ngân hàng Quốc tế VIB, Tập đoàn Lotte, Tập đoàn SamSung, Tập đoàn Microsoft, VTC Mobile, Baker McKenzie, CocCoc…
Cơ hội của gọi vốn vòng tiếp theo của các startup trong danh mục đầu tư của VSVA cũng đang trở nên rộng mở hơn. Các hoạt động kết nối nhà đầu tư như Demo Day, Prototype Day được tổ chức tại các quốc gia có ngành công nghiệp đầu tư mạo hiểm phát triển như Hàn Quốc, Singapore… đã trở thành hoạt động thường xuyên nhằm tạo ra nhiều cơ hội hơn cho startup để tiếp cận trực tiếp với nhà đầu tư, quỹ đầu tư. Với mỗi startup được đầu tư, các cố vấn đều có thể xây dựng một mạng lưới các đối tác chiến lược phù hợp, tạo nền tảng thúc đẩy nhanh chóng quá trình tăng trưởng của doanh nghiệp.
Cố vấn, hỗ trợ các startup khởi nghiệp sáng tạo địa phương phát triển đúng hướng
Dự án Việt Nam Silicon Valley (VSV) ra đời đã giúp kết nối mentor và startup, cung cấp những kiến thức cơ bản và nâng cao về khởi nghiệp gắn liền đổi mới sáng tạo, sau đó kết nối startup với quỹ đầu tư và doanh nghiệp lớn.
Hiện nay, hệ sinh thái Việt Nam chỉ có 2% số lượng startup là startup thật sự, còn lại là vẫn là các mô hình kinh doanh truyền thống và có vận dụng một chút yếu tố đổi mới sáng tạo. Vì thế, theo ông Phạm Ngọc Huy, giám đốc chương trình thúc đẩy kinh doanh của VSV thì startup địa phương cần tìm đến những chuyên gia cố vấn phù hợp với lĩnh vực mà doanh nghiệp khởi nghiệp của mình đang hoạt động những người này phải hiểu rõ sản phẩm địa phương, sẵn sàng lắng nghe, chia sẻ và giải quyết những khó khăn từ ý tưởng đến mô hình kinh doanh.
Tính đến nay, VSV đã ươm tạo hơn 80 dự án, trong đó 30% tỷ lệ dự án khởi nghiệp gọi vốn thành công vòng kế tiếp. Từ những sự thành công này, VSV đang xúc tiến nhân rộng mô hình VSV tại các địa phương, trong đó có thể kế đến là VSV Nghệ An và đặc biệt là phát triển mô hình Art Cozy Accelerator với mục tiêu chuyển đổi các mô hình doanh nghiệp vừa và nhỏ truyền thống (mà thường thấy ở các địa phương) sang mô hình startup về phong cách sống.
 |
| Ông Phạm Ngọc Huy - Giám đốc chương trình thúc đẩy kinh doanh của VSV |
Mô hình startup công nghệ sẽ bao gồm 3 giai đoạn: Tuyển chọn, ươm tạo tập trung và kết nối, tư vấn Startups thương thảo với các khách hàng lớn. Mở rộng thị trường trong nước và đầu tư thêm cho những dự án tiềm năng. Mô hình startup phi công nghệ chính là biến đam mê thành mô hình kinh doanh. Trong đó, bất cứ lĩnh vực nào mang lại ảnh hưởng tích cực và góp phần nâng cao đời sống văn hoá tinh thần cho xã hội như: Hội hoạ nghệ thuật; thủ công mỹ nghệ; Du lịch sinh thái; Bảo vệ môi trường; Làm vườn; F&B (dịch vụ ăn uống); Trang trí nội thất; Vui chơi giải trí…
Khép lại năm 2019, VSVA hợp tác với chính phủ Hàn Quốc trong việc ươm tạo và hỗ trợ 20 startups Hàn mở rộng sang thị trường Việt Nam. Với những thành công đã đạt được trong 5 năm qua, Quỹ VSVA sẽ tiếp tục hỗ trợ trực tiếp cho startup; đề ra mục tiêu năm 2020 sẽ thành lập Quỹ đầu tư mạo hiểm giá trị 20 triệu đô la ở các lĩnh vực: nông nghiệp công nghệ cao, giáo dục, tài chính.
| Năm 2019 có bước nhảy vọt của thị trường vốn đầu tư mạo hiểm Việt Nam. Nếu như những năm trước đây, Việt Nam chỉ thu hút được 1- 3% tổng vốn đầu tư mạo hiểm của khu vực ĐNA thì nay con số đó đã là 19%, nhảy vọt từ vị trí số 5 lên vị trí số 3 chỉ sau Indonesia và Singapore. Bên cạnh đó, các nhà đầu tư Việt Nam cũng ngày càng thể hiện vai trò của mình trong Hệ sinh thái khởi nghiệp quốc gia, chiếm 36% tổng thương vụ trong nửa đầu năm 2019. Số lượng startup cũng chứng kiến bước phát triển thần kỳ chỉ trong 6 năm, từ 400 năm 2012 startup tăng lên hơn 3000 startup năm 2018, tăng gấp 8 lần. |
