Quốc hội thông qua Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi)

Đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn quy trình

Trước đó, Quốc hội nghe Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, thừa ủy quyền của Thủ tướng Chính phủ trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Hàng không dân dụng Việt Nam (sửa đổi).

Tiếp thu các ý kiến, Chính phủ đã thực hiện rà soát và nhận thấy dự thảo Luật được xây dựng phù hợp với Hiến pháp, chủ trương, chính sách của Đảng và pháp luật của Nhà nước, các Điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên; bảo đảm chủ quyền, thống nhất, toàn vẹn lãnh thổ; kế thừa, hoàn thiện quy định hiện hành, tiếp thu có chọn lọc kinh nghiệm quốc tế.

Theo đó, dự thảo Luật đã có các quy định điều chỉnh đến các hoạt động hàng không dân dụng có yếu tố đặc thù về hiệu lực không gian, về chủ quyền quốc gia; đảm bảo thống nhất, đồng bộ với pháp luật về biển và biên giới. 

Về áp dụng pháp luật, tiếp thu các ý kiến, dự thảo Luật được chỉnh lý theo hướng: hoạt động hàng không dân dụng thực hiện theo quy định của Luật này, quy định của pháp luật có liên quan và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên.

Trường hợp luật, nghị quyết của Quốc hội ban hành sau ngày Luật này có hiệu lực thi hành cần quy định đặc thù về hoạt động hàng không dân dụng khác với quy định của Luật này thì phải xác định cụ thể nội dung thực hiện hoặc không thực hiện theo quy định của Luật này, nội dung thực hiện theo quy định của luật, nghị quyết đó. 

Về vận tải hàng không tầm thấp, tiếp thu các ý kiến, dự thảo Luật sử dụng thuật ngữ “tầm thấp” để phù hợp với các đề án, chiến lược, chính sách hiện nay của Đảng; đồng thời, bổ sung 1 điều giao Chính phủ quy định chi tiết hoạt động này, đảm bảo phù hợp với tình hình triển khai và xu hướng phát triển của thế giới khi đây là hoạt động mà đa số các quốc gia phát triển đều trong giai đoạn nghiên cứu, thử nghiệm. 

Về nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, chuyển đổi số, chuyển giao công nghệ, phát triển công nghiệp hàng không, tiếp thu các ý kiến, dự thảo Luật đã có quy định cho phép ứng dụng trí tuệ nhân tạo trong các lĩnh vực của hoạt động hàng không dân dụng để hỗ trợ, tăng cường chất lượng dịch vụ và hiệu quả.

Các nội dung ý kiến sẽ tiếp tục được nghiên cứu bổ sung quá trình xây dựng các văn bản hướng dẫn Luật để bảo đảm khả thi, phù hợp với mục tiêu phát triển hàng không, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ trong hệ thống pháp luật. 

Về đầu tư xây dựng cảng hàng không, công trình tại cảng hàng không, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị, dự thảo Luật đã hoàn thiện quy định cho phép cơ quan có thẩm quyền được quyết định đầu tư, cho phép nhà đầu tư, doanh nghiệp “đầu tư xây dựng mới, nâng cấp, mở rộng, bảo trì, khai thác công trình vào mục đích lưỡng dụng tại cảng hàng không trên đất quốc phòng, an ninh mà không phải chuyển quyền sử dụng đất, mục đích sử dụng đất” và bổ sung nguyên tắc đầu tư xây dựng cảng hàng không phải bảo đảm kết nối đồng bộ.

Cùng với đó, bổ sung quy định cho phép khi thực hiện dự án đầu tư mở rộng, nâng cấp công trình tại cảng hàng không trên diện tích đất đã được nhà nước cho thuê thì không phải thực hiện thủ tục chấp thuận chủ trương đầu tư để đơn giản hóa thủ tục, rút ngắn quy trình. 

Về vận chuyển, trách nhiệm bồi thường thiệt hại của người vận chuyển, tiếp thu các ý kiến, dự thảo Luật đã được rà soát để đảm bảo tính đặc thù của pháp luật chuyên ngành hàng không trong hoạt động vận chuyển, tuân thủ nguyên tắc ưu tiên áp dụng Điều ước quốc tế, loại bỏ các nội dung trùng lặp với Bộ luật Dân sự, Bộ luật Tố tụng dân sự; bổ sung quy định người vận chuyển phải chịu trách nhiệm về tính chính xác thông tin do mình công bố, thông báo; trách nhiệm giám sát việc thực hiện nghĩa vụ của người vận chuyển của Nhà chức trách hàng không. 

Phát triển bền vững hàng không dân dụng Việt Nam

Về an toàn hàng không và an ninh hàng không, tiếp thu các ý kiến, Chính phủ chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng làm rõ nội dung, đối tượng phải xây dựng, triển khai hệ thống quản lý an toàn hàng không; cơ chế hoạt động của hệ thống thu thập đánh giá và xử lý dữ liệu an toàn hàng không... 

Theo Bộ trưởng Bộ Xây dựng, để phòng, chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, bảo vệ bí mật nhà nước, tuân thủ các quy định của ICAO về giám sát viên hàng không, dự thảo Luật quy định cho phép nhà chức trách hàng không phối hợp với doanh nghiệp hàng không tổ chức đào tạo, tập huấn nghiệp vụ, tích lũy kinh nghiệm cho công chức thực hiện nhiệm vụ giám sát viên an toàn hàng không; cho phép giám sát viên an toàn hàng không khi tham gia đào tạo, tập huấn nghiệp vụ, tích lũy kinh nghiệm được hưởng thù lao, chế độ khác theo thỏa thuận để bảo đảm chặt chẽ, thống nhất với quy định của Luật Cán bộ, công chức. 

Tiếp thu các ý kiến, quy định về Chương trình an ninh hàng không được chỉnh lý theo hướng chỉ quy định Chương trình an ninh hàng không thuộc trách nhiệm xây dựng của Bộ Công an; không quy định về các chương trình an ninh hàng không thuộc trách nhiệm xây dựng của người khai thác cảng hàng không, người khai thác tàu bay... để phù hợp với tinh thần lập pháp mới. 

Về giá, phí chuyên ngành hàng không và cơ chế cho nhà chức trách hàng không, tiếp thụ các ý kiến, nhằm đảm bảo thực hiện nhiệm vụ gắn với mục tiêu bảo đảm tuyệt đối an toàn, an ninh hàng không, đáp ứng nhu cầu phát triển của hàng không trong nước, yêu cầu hội nhập quốc tế, yêu cầu của ICAO, phù hợp với thông lệ quốc tế, dự thảo Luật đã quy định giao quyền chủ động sử dụng nguồn phí, lệ phí cho nhà chức trách.

Đồng thời, nhằm tăng cường năng lực, tính chủ động của nhà chức trách hàng không theo yêu cầu của ICAO; thu hút nguồn nhân lực chất lượng cao, tránh tình trạng “chảy máu chất xám” tại khu vực nhà nước trong lĩnh vực này, phù hợp với xu thế chung của mô hình nhà chức trách hàng không trên thế giới, quy định về hỗ trợ hàng tháng với nhà chức trách hàng không Việt Nam và nhà chức trách an ninh hàng không Việt Nam trong dự thảo Luật là cần thiết trong bối cảnh yêu cầu đòi hỏi phải tăng cường công tác quản lý về hàng không dân dụng, bảo đảm an ninh hàng không, thúc đẩy phát triển bền vững hàng không dân dụng Việt Nam.

Hiện nay, nội dung này đã được Ban Thường vụ Đảng ủy Quốc hội báo cáo xin ý kiến Bộ Chính trị. Vì vậy, trên cơ sở ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị, cơ quan chủ trì soạn thảo sẽ tiếp tục phối hợp với Ủy ban Pháp luật và Tư pháp chỉnh lý dự thảo Luật trước khi trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10. 

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh cho biết, tiếp thu ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ đã thực hiện rà soát về nội dung sửa đổi, bổ sung, bãi bỏ một số điều, phụ lục của các luật có liên quan để đưa và các dự án luật cũng trình Quốc hội xem xét, thông qua tại Kỳ họp thứ 10.

Đồng thời, thực hiện rà soát kỹ lưỡng, toàn diện và có hệ thống toàn bộ nội dung dự thảo Luật, bảo đảm sự thống nhất trong sử dụng thuật ngữ, cách trình bày, kỹ thuật lập pháp, đảm bảo sự thống nhất trong toàn bộ dự thảo Luật. 

Tiếp thu ý kiến kết luận của Ủy ban Thường vụ Quốc hội, ý kiến thẩm tra của Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, ý kiến của các đại biểu Quốc hội thảo luận tại tổ và hội trường, Chính phủ đã phối hợp với Ủy ban Pháp luật và Tư pháp, Bộ Tư pháp và các cơ quan liên quan thực hiện rà soát, chỉnh lý một số nội dung của dự thảo Luật bảo đảm thống nhất, đồng bộ với các quy định khác trong dự thảo Luật, Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và các luật khác có liên quan.