Quảng Ngãi: Tìm giải pháp đưa sản phẩm OCOP vào siêu thị

Nhiều rào cản từ khâu tiêu chuẩn đến cung ứng

Theo Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) tỉnh Quảng Ngãi, toàn tỉnh có 153 sản phẩm đạt chuẩn OCOP từ 3 sao trở lên. Tuy nhiên, chỉ vài sản phẩm được bán tại Co.opmart, GO!, Bách hóa Xanh hay chuỗi cửa hàng đặc sản. Nhiều sản phẩm như tỏi Lý Sơn, bánh ít lá gai, đường phèn, tinh bột nghệ... vẫn chủ yếu tiêu thụ qua kênh truyền thống.

Ông Nguyễn Văn Hiếu - Giám đốc Hợp tác xã (HTX) Dịch vụ nông nghiệp Nghĩa Hiệp cho biết, sản phẩm tinh bột nghệ và bột ngũ cốc của HTX đạt chứng nhận OCOP 3 sao nhưng vào siêu thị rất khó. Nguyên nhân là yêu cầu của các chuỗi bán lẻ về bao bì, truy xuất nguồn gốc, hồ sơ công bố chất lượng và năng lực cung ứng số lượng lớn vượt khả năng của HTX.

Các siêu thị yêu cầu sản phẩm phải có mã vạch, tem QR, tiêu chuẩn an toàn thực phẩm, thiết kế bao bì đồng bộ và ổn định nguồn cung tối thiểu. Trong khi đó, phần lớn sản phẩm OCOP ở Quảng Ngãi được sản xuất nhỏ lẻ, mang tính thủ công, chưa đáp ứng tiêu chuẩn bảo quản, vận chuyển hoặc chi phí duy trì kênh phân phối hiện đại.

Theo đại diện Sở Công Thương Quảng Ngãi, để đưa sản phẩm OCOP vào hệ thống phân phối hiện đại, cần có đơn vị đầu mối hỗ trợ doanh nghiệp, HTX trong việc chuẩn hóa quy trình, xây dựng thương hiệu, xúc tiến thương mại.

“Chúng tôi đang phối hợp với các siêu thị và sàn thương mại điện tử mở rộng đầu ra cho sản phẩm OCOP”, vị này nói.

Thực tế, nhiều doanh nghiệp sẵn sàng hỗ trợ tiêu thụ nếu sản phẩm đạt chuẩn và có sản lượng ổn định. Theo ông Phan Thống - Giám đốc Siêu thị Co.opmart Quảng Ngãi, đơn vị luôn quan tâm, tạo điều kiện thuận lợi để các sản phẩm đạt chuẩn OCOP của địa phương vào siêu thị và xem đây là chiến lược kinh doanh của hệ thống, vừa góp phần hỗ trợ tiêu thụ sản phẩm địa phương, vừa để tạo nét riêng cho mỗi siêu thị. Tuy nhiên, trên thực tế, vẫn có khá ít sản phẩm đặc trưng, OCOP của tỉnh được đưa vào bày bán.

Ngoài ra, việc thiếu chiến lược quảng bá và nhận diện thương hiệu khiến sản phẩm OCOP chưa tạo được sức hút với người tiêu dùng đô thị. Một số cơ sở chưa chú trọng đầu tư bao bì, mẫu mã; giá bán cao mà sức cạnh tranh lại thấp.

Giám đốc Siêu thị GO! Quảng Ngãi Lưu Thị My cho biết, để vào được các siêu thị, ngoài yêu cầu về chất lượng sản phẩm, đòi hỏi các nhà sản xuất phải đảm bảo ổn định về số lượng, quy định về bao bì, nhãn mác...

Qua khảo sát, đa số các cơ sở có quy mô nhỏ, sản phẩm làm ra ít, rất khó để duy trì được sự ổn định về số lượng cung cấp cho siêu thị; chưa đáp ứng được yêu cầu về hồ sơ, chứng từ trong giao dịch, mua bán. Một số sản phẩm sản xuất theo mùa vụ nên hàng hóa không liên tục.

Theo lý giải của các siêu thị, phần lớn các chủ thể OCOP còn thiếu kiến thức về kinh tế thị trường, chưa quan tâm đến công tác tiếp thị, quảng bá sản phẩm, chủ động triển khai chương trình khuyến mãi hấp dẫn thu hút người tiêu dùng. Thế nên, ngay cả cơ sở đã có mã hàng vào siêu thị cũng không thể trụ lại, vì sản phẩm không tiêu thụ được, buộc phải xuống kệ.

Cần giải pháp kết nối hiệu quả

Về vấn đề này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ngãi Trần Phước Hiền đã từng yêu cầu, các sở, ngành, địa phương rà soát và đánh giá tiềm năng, giá trị, sức tiêu thụ của các sản phẩm OCOP hiện có. Tập trung hỗ trợ những chủ thể đầu tư hiện đại hóa trang thiết bị sản xuất, xây dựng và cấp mã số vùng trồng, vùng nuôi, nâng cao chất lượng và giá trị sản phẩm, đáp ứng yêu cầu truy xuất nguồn gốc; nhất là các sản phẩm OCOP có tiềm năng đạt 4 sao cấp tỉnh và 5 sao cấp Trung ương, sản phẩm được thị trường tiêu thụ mạnh.

Theo Sở Công Thương tỉnh Quảng Ngãi, để khắc phục tình trạng “loay hoay”, trong thời gian tới, tỉnh sẽ triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như hỗ trợ tem nhãn, truy xuất nguồn gốc, hướng dẫn quy chuẩn chất lượng; tổ chức kết nối cung cầu giữa nhà sản xuất và hệ thống bán lẻ. Sở Công Thương cũng đang khuyến khích các doanh nghiệp phân phối ký kết hợp tác tiêu thụ sản phẩm OCOP tại địa phương.

Bên cạnh đó, việc phát triển kênh bán hàng trực tuyến, thương mại điện tử là hướng đi phù hợp, giúp sản phẩm OCOP mở rộng thị trường mà không phụ thuộc hoàn toàn vào siêu thị. Khi sản phẩm được chuẩn hóa và có thương hiệu rõ ràng, khả năng đứng vững trên các kệ hàng hiện đại sẽ không còn là bài toán nan giải.

Toàn tỉnh Quảng Ngãi có 153 sản phẩm OCOP đạt từ 3 sao trở lên, song mới chỉ có vài sản phẩm được tiêu thụ qua hệ thống siêu thị. Việc chuẩn hóa chất lượng, bao bì và năng lực cung ứng là yếu tố giúp sản phẩm OCOP chinh phục thị trường hiện đại.