Quảng Ngãi: Siết xử lý vi phạm, tăng kiểm soát chống khai thác IUU

Kiên quyết xử lý vi phạm

Tại tỉnh Quảng Ngãi, công tác quản lý tàu cá đang được thực hiện nghiêm ngặt với hơn 4.900 tàu đã đăng ký, trong đó gần 90% phương tiện có đăng kiểm còn hiệu lực. Tỷ lệ lắp đặt thiết bị giám sát hành trình (VMS) cũng đạt trên 98,2% đối với các tàu thuộc diện bắt buộc.

Tuy nhiên, vẫn còn những trường hợp cố tình vi phạm quy định. Chỉ trong đầu tháng 10/2025, lực lượng Bộ đội Biên phòng (BĐBP) Quảng Ngãi đã xử phạt 3 thuyền trưởng với tổng số tiền gần 1,1 tỷ đồng và tước quyền sử dụng chứng chỉ hành nghề trong 9 tháng. Trong đó, tàu QNg 91369 TS do ông Võ Cao Trung làm thuyền trưởng bị phạt đến 681,5 triệu đồng vì hàng loạt lỗi như không lắp VMS, hết hạn giấy phép khai thác, không bảo hiểm thuyền viên.

Trước đó, ngày 25/9, 4 thuyền trưởng khác cũng bị xử phạt tổng cộng 867 triệu đồng do bật/tắt thiết bị VMS trái quy định và khai thác sai nghề. Tính chung trong đợt cao điểm, 7 tàu cá vi phạm bị xử lý với tổng số tiền phạt gần 2 tỷ đồng.

Theo Trung tá Tiêu Tấn Hiệp, Chính trị viên Đồn Biên phòng Cửa khẩu cảng Sa Kỳ, việc công khai mức xử phạt giúp ngư dân ý thức rõ hậu quả: “Chúng tôi thông tin rộng rãi các vụ việc, để mỗi người dân hiểu rằng chỉ một lần vi phạm có thể đánh mất cả sinh kế”, Trung tá Hiệp nói.

Câu chuyện của thuyền trưởng Võ Văn T. (tàu QNg 922XX TS) là minh chứng. Sau khi bị phạt 150 triệu đồng vì vượt ranh giới, anh T thấm thía cái giá phải trả. Vợ của anh, chị B. ngồi lặng lẽ phân trần: “Em không tiếc của bằng tiếc cái nghề cha ông để lại. Nếu cứ tái phạm, mai này mình mất luôn cả đường sống”.

Thuyền trưởng Trần Văn Lưu (tàu QNg 97231 TS) cho biết, hiện nay, ngư dân đã được tuyên truyền rất nhiều về các quy định liên quan trong việc đánh bắt hải sản trên biển. Vì vậy, hiếm khi có thuyền nào dám vượt ra khỏi mức quy định cho phép để khai thác. “Giờ đi biển ai cũng rõ quy định. Chỉ cần lỡ sang vùng biển nước ngoài khai thác trái phép là mất trắng, vì mức phạt quá cao, chẳng ai dám đánh liều. Lỡ vi phạm, phạt cả trăm triệu thì biết lấy gì mà nộp? Nên anh em ai cũng chấp hành quy định”, ông Lưu nói.

Tăng cường kiểm soát, quản lý chặt chẽ tàu cá

Không chỉ xử lý nghiêm vi phạm, Quảng Ngãi còn đẩy mạnh các biện pháp kiểm soát tổng thể. Toàn tỉnh hiện có 11 trạm kiểm soát biên phòng, 5 cảng cá chỉ định (Tịnh Kỳ, Tịnh Hòa, Lý Sơn, Mỹ Á và Sa Huỳnh) cùng 5 tổ kiểm soát nghề cá. Mọi hành trình ra khơi đều được giám sát qua hệ thống VMS, với Tổ xử lý dữ liệu tàu cá trực 24/24 để phát hiện sớm trường hợp mất tín hiệu hoặc vượt ranh giới cho phép.

Theo ông Võ Văn Hải, Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản – Biển đảo (Sở NN&PTNT) cho biết, tỉnh đang rà soát, phân loại và niêm phong các tàu cá chưa đủ điều kiện hoạt động. “Chúng tôi đã lập danh sách gửi về từng địa phương, yêu cầu tập kết tàu tại khu neo đậu, niêm yết công khai và giao trách nhiệm giám sát đến từng cá nhân. Mục tiêu là không để bất kỳ tàu cá nào “lách luật” ra khơi trái phép” ông Hải cho hay.

Đến nay, trong tổng số 4.900 tàu cá vẫn còn 221 tàu chưa được cấp phép khai thác, 377 tàu hết hạn đăng kiểm và 56 tàu chưa lắp VMS. Những phương tiện này đang được quản lý tập trung, chờ hoàn thiện thủ tục.

Nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa các lực lượng, Quảng Ngãi đã dần siết chặt kỷ cương trong quản lý nghề cá. Mỗi quyết định xử phạt, mỗi hành động kiểm soát không chỉ mang tính răn đe mà còn thể hiện nỗ lực của chính quyền địa phương trong việc gỡ “thẻ vàng” IUU. Chống khai thác IUU không phải để phạt ngư dân, mà để giữ lấy nghề biển, giữ lấy lòng tin cộng đồng.

Toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có hơn 4.900 tàu cá, được quản lý chặt chẽ thông qua 11 Trạm kiểm soát Biên phòng, 5 cảng cá chỉ định (Tịnh Kỳ, Tịnh Hòa, Lý Sơn, Mỹ Á và Sa Huỳnh) cùng 5 tổ kiểm soát nghề cá.