Quảng Ngãi: Siết chặt quản lý, đảm bảo an toàn hồ đập

Chủ động ứng phó

Trước tình hình thời tiết diễn biến rất phức tạp hiện nay, vấn đề an toàn hồ đập, công trình thủy lợi ở Quảng Ngãi lại trở thành mối quan tâm đặc biệt. Với số lượng công trình thủy lợi lớn, trong đó, nhiều công trình đã xuống cấp sau hàng chục năm vận hành, nguy cơ mất an toàn luôn hiện hữu.

Theo thống kê, toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có 1.435 công trình thủy lợi, trong đó có 213 hồ chứa nước, 1.061 đập dâng, 10 đập ngăn mặn và 151 trạm bơm. Ngoài ra, hệ thống đê điều cũng khá đồ sộ với gần 78km đê sông, đê biển, gần 94km kè bảo vệ. Đây là hệ thống hạ tầng có vai trò quan trọng, không chỉ phục vụ sản xuất mà còn bảo vệ dân cư và phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Ông Hà Thế Vinh, Giám đốc Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Quảng Ngãi cho biết, hiện tại, công ty đang trực tiếp quản lý 24 hồ chứa nước và 19 đập dâng, ngăn mặn. “Ngay từ trước mùa mưa bão năm nay, chúng tôi xây dựng phương án ứng phó khẩn cấp cho những công trình trọng điểm tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn như hồ Nước Trong, Liệt Sơn, Di Lăng, Núi Ngang hay đập Thạch Nham, Trà Bồng. Mọi tình huống đều được đặt trong trạng thái chủ động, kịp thời", ông Vinh nói.

Ngoài việc gia cố, sửa chữa các hạng mục công trình, công ty đã thành lập Ban Chỉ huy ứng phó thiên tai, bố trí trực ban 24/24 giờ, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng cán bộ. Công tác “4 tại chỗ” được chuẩn bị kỹ lưỡng, nhằm đảm bảo khả năng ứng cứu nhanh chóng khi có tình huống bất thường xảy ra.

Theo ông Vinh, thực tế những năm qua cho thấy, nhờ chủ động trong công tác kiểm tra, vận hành và phối hợp ứng phó, nhiều hồ chứa tại Quảng Ngãi đã đảm bảo an toàn trong mùa mưa bão, góp phần cắt giảm lũ, bảo vệ sản xuất và đời sống người dân. “Đặc biệt, trong năm nay, công ty đã phối hợp chặt chẽ với các địa phương vùng hạ du để thống nhất quy trình thông tin, cảnh báo xả lũ. Tất cả kênh thông tin, từ văn bản hành chính đến điện thoại trực tiếp, hệ thống loa phát thanh cơ sở và truyền thanh lưu động đều được tận dụng, nhằm đảm bảo người dân tiếp nhận thông tin kịp thời và chính xác”, ông Vinh cho biết thêm.

Nguồn lực còn hạn chế

Dù đã có nhiều nỗ lực, song công tác đảm bảo an toàn hồ đập ở Quảng Ngãi vẫn đối diện với nhiều khó khăn. Phần lớn các hồ, đập được xây dựng từ 30 - 40 năm trước, đến nay nhiều hạng mục đã xuống cấp nghiêm trọng. Không ít công trình có hiện tượng thấm, rò rỉ, mái đập bị sạt lở, cống lấy nước hư hỏng, bồi lắng khiến khả năng tích trữ giảm đáng kể.

Ông Võ Đoàn, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi Quảng Ngãi cho biết, thách thức lớn nhất hiện nay là nguồn lực đầu tư cho sửa chữa, nâng cấp hồ chứa còn rất hạn chế. “Trên địa bàn tỉnh, có ít nhất 12 hồ chứa được đánh giá là hư hỏng, xuống cấp nghiêm trọng nhưng chưa thể bố trí đủ kinh phí để xử lý triệt để”, ông Đoàn nói.

Cũng theo ông Đoàn, một vấn đề khác cũng rất quan trọng là thiếu thiết bị quan trắc, cảnh báo mưa lũ hiện đại. Hệ thống đo mưa, đo mực nước tự động mới chỉ được lắp đặt ở một số hồ lớn, trong khi nhiều công trình nhỏ vẫn phải quan trắc thủ công. Do nguồn vốn có hạn nên phải ưu tiên các hồ chứa lớn trước, còn những hồ chứa nhỏ thì vẫn đang rà soát để xây dựng kế hoạch.

Trước thực tế này, tỉnh Quảng Ngãi đã kiến nghị Trung ương hỗ trợ khoảng 165 tỷ đồng để sửa chữa, nâng cấp 12 hồ chứa hư hỏng nặng và hơn 1.000 tỷ đồng để kiên cố hóa kênh chính Nam Thạch Nham. Đồng thời, từng bước đầu tư, hiện đại hóa trang thiết bị quan trắc, giám sát từ xa, hệ thống SCADA tại các hồ lớn.

Ông Hồ Trọng Phương, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Quảng Ngãi cho biết, Sở đã yêu cầu các tổ chức, đơn vị quản lý, vận hành công trình thủy lợi cần tăng cường kiểm tra, sửa chữa thiết bị và phát quang mặt đập, đường tràn để phát hiện và xử lý sớm các sự cố. Đồng thời, thường xuyên theo dõi, cập nhật, cung cấp liên tục dữ liệu thủy văn, chuẩn bị và phối hợp chặt chẽ với chính quyền các địa phương để sẵn sàng các phương án ứng phó khẩn cấp dựa trên bản đồ ngập lụt hạ du.

Theo thống kê, toàn tỉnh Quảng Ngãi hiện có 1.435 công trình thủy lợi, trong đó, 213 hồ chứa nước, 1.061 đập dâng, 10 đập ngăn mặn và 151 trạm bơm. Ngoài ra, hệ thống đê điều cũng khá đồ sộ với gần 78km đê sông, đê biển, gần 94km kè bảo vệ.