Quản lý lỏng lẻo làm tăng hoạt động buôn lậu thuốc lá

Kết quả đánh giá toàn cầu về kinh nghiệm từ các quốc gia của World Bank cho thấy, quốc gia nào có giá bán và mức thuế thấp cùng với việc quản lý lỏng lẻo thì buôn lậu thuốc lá gia tăng, đồng thời khó kiểm soát hoạt động phi pháp này.
quan ly long leo lam tang hoat dong buon lau thuoc la
Lực lượng QLTT TP. Hồ Chí Minh phát hiện thuốc lá nhập lậu đang trên đường đưa đi tiêu thụ

Các nước “xử” thuốc lá lậu ra sao?

Đấu tranh với buôn lậu thuốc lá và đánh giá toàn cầu về kinh nghiệm của các quốc gia với sự hợp tác của một nhóm chuyên gia đa ngành đã nghiên cứu từ hơn 30 quốc gia ở tất cả các khu vực thu nhập và phát triển. Nghiên cứu dựa trên hướng dẫn từ Nghị định thư của Tổ chức Y tế thế giới về Công ước kiểm soát thuốc lá (FCTC) để loại bỏ buôn lậu thuốc lá, cũng như từ Liên minh châu Âu (EU) và Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF).

Theo đó, việc buôn bán trái phép các sản phẩm thuốc lá làm suy yếu các biện pháp phòng chống tác hại thuốc lá trên toàn cầu, đặc biệt là chính sách thuế thuốc lá. Từ góc độ sức khỏe cộng đồng, buôn bán thuốc lá lậu làm yếu đi tác động của thuế tiêu thụ đặc biệt đối với việc tiêu thụ thuốc lá. Mặt khác, buôn bán bất hợp pháp thuốc lá thường phụ thuộc vào quản trị yếu kém và cũng có thể góp phần dẫn tới quản trị yếu kém.

Theo World Bank, trái với lập luận của ngành công nghiệp thuốc lá, tăng thuế thuốc lá chưa phải là nguyên nhân chính của buôn lậu thuốc lá. Các bằng chứng cho thấy ở các quốc gia có thuế và giá thuốc lá thấp thì buôn lậu thuốc lá lại tương đối nhiều hơn, trong khi ở các quốc gia có thuế và giá thuốc lá cao hơn thì buôn lậu thuốc lá lại tương đối ít hơn. Các yếu tố phi giá như tình trạng quản trị, khung pháp lý yếu và sự sẵn có của các kênh phân phối không chính thức mới là các yếu tố quan trọng hơn nhiều ảnh hướng tới tình hình buôn bán thuốc lá lậu.

Nghiên cứu của nhóm chuyên gia đúc kết rằng, để giảm buôn lậu thuốc lá, giải pháp khả thi đối với tất cả các quốc gia là tăng cường quản lý và thực thi thuế thuốc lá. Các quốc gia có những tiến bộ đáng kể trong việc kiểm soát buôn bán thuốc lá lậu thành công, trong đó yếu tố quyết định là quản lý thuế. Các nước như Anh, Kenya và Georgia đều đã quản lý thuế thuốc lá hiệu quả, nhờ đó giảm buôn bán thuốc lá lậu trong khi thuế thuốc lá tăng và thu ngân sách từ thuế thuốc lá tăng.

Tăng cường các dữ liệu quốc gia, phân tích, lập kế hoạch, có quy trình thực hiện và tránh phụ thuộc vào dữ liệu do ngành công nghiệp thuốc lá tạo ra là quan trọng. Các dữ liệu đáng tin cậy, việc phân tích, lập kế hoạch, phát triển năng lực, trách nhiệm, giám sát thực hiện là cần thiết. Cụ thể, các nghiên từ Colombia, Úc, Georgia và Malaysia xác nhận, những phát hiện trước đó ngành công nghiệp thuốc lá thường xuyên phóng đại quá mức và thay đổi trong buôn bán thuốc lá lậu để phản đối cải cách thuế thuốc lá.

Tháng 9/2018, Nghị định thư FCTC của WHO về loại bỏ buôn bán trái phép các sản phẩm thuốc lá có hiệu lực, cung cấp các chuẩn mực toàn diện và khuôn khổ hợp tác toàn cầu. Kinh nghiệm từ các quốc gia như Kenya, Georgia, Colombia và Bangladesh chứng minh, việc xây dựng các liên minh chính trị toàn diện chống buôn bán bất hợp pháp các sản phẩm thuốc lá sẽ mang lại hiệu qủa cao. Các nghiên cứu điển hình của Úc, Mexico và Bangladesh cũng chỉ ra, các chương trình can thiệp mạnh, thành công để chống buôn bán thuốc lá lậu và thực hiện cải cách thuế thuốc lá cần có sự hỗ trợ tích cực và phối hợp từ nhiều bộ ngành, cơ quan chính phủ, giữa các đối tác khác. Giải quyết buôn bán bất hợp pháp là một phần không thể thiếu trong cải cách thuế thuốc lá và kiểm soát thuốc lá nói chung.

quan ly long leo lam tang hoat dong buon lau thuoc la
Một tiệm tạp hóa ở TP. Hồ Chí Minh bị QLTT phát hiện kinh doanh thuốc lá nhập lậu

Việt Nam chưa “xử” được vấn nạn thuốc lá lậu

Theo Tổng cục Hải Quan, từ 2014-2018, ngành hải quan đã bắt giữ 1.033 vụ buôn bán, kinh doanh thuốc lá nhập lậu. Đã bắt giữ 153 đối tượng phạm pháp, thu giữ gần 3 triệu gói thuốc lá các loại, xử lý hành chính hơn 800 vụ vi phạm, xử lý hình sự 1 vụ với 18 đối tượng.

Theo Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam, tại Việt Nam buôn lậu thuốc lá là ngành mang lại siêu lợi nhuận nhờ trốn 135% thuế nhập khẩu, 70% thuế tiêu thụ đặc biệt, 10% thuế VAT, 1,5% quỹ phòng chống tác hại thuốc lá. Thuốc lá nhập lậu hiện chiếm khoảng 20% thị phần, trực tiếp gây thất thu hơn 10 nghìn tỷ đồng/năm cho ngân sách. Mặc dù trong mấy năm gần đây các lực lượng chống buôn lậu như Quản lý thị trường (QLTT), Hải quan, Công an, Bộ đội biên phòng đã tăng thêm lực lượng, tần suất kiểm tra, thay đổi phương án kiểm tra kiểm soát nhưng thuốc lá nhập lậu vẫn chưa giảm, thậm chí có những thời điểm còn diễn biến rất phức tạp, nhất là dịp lễ tết.

Theo giới chuyên gia, thuốc lá nhập lậu tràn ngập thị trường Việt Nam có ba nguyên nhân chính: chế tài xử phạt nhẹ, sự quản lý còn lỏng lẻo của các cơ quan chức năng và mạng lưới bán buôn, bán lẻ thuốc lá chưa được kiểm soát chặt. Ông Vũ Văn Cường, Chủ tịch Hiệp hội Thuốc lá Việt Nam nêu lên một thực trạng, khi Bộ luật Hình sự sửa đổi lần đầu (đưa tội danh buôn lậu thuốc lá với mức 1.500 bao, 3.000 bao, 4.500 bao vào danh mục xử lý hình sự), các đối tượng buôn lậu thuốc lá chỉ vận chuyển dưới 1.500 bao/lần và khi bị bắt chỉ bị xử lý hành chính. “Đây là một khe hở lớn kiến cho cá đối tượng buôn lậu thuốc lá tiếp tục hành nghề và xem thường luật pháp”, ông Cường bày tỏ.

Năm 2019, thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá nội địa tăng lên 75% sẽ đưa giá thuốc lá trong nước tăng lên. Chưa hết, dự thảo (lần hai) của Bộ Tài Chính về phương án tính thuế tiêu thụ đặc biệt với mặt hàng thuốc lá sẽ tăng lên 80% và năm 2020 sẽ tăng tối đa lên 2.000 đồng/bao sẽ là “cú huých” cho thuốc lá lậu tràn vào thị trường. Như vậy, cuộc chiến chống buôn lậu thuốc lá sắp tới chắc chắn sẽ còn diễn ra quyết liệt nếu các cơ quan chống buôn lậu chưa có những giải pháp mới, hiệu quả và sự hưởng ứng của người tiêu dùng trong việc phòng chống thuốc lá nhập lậu.

Trần Thế
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★

Tin mới nhất

Lào Cai: Tăng cường quản lý tem điện tử thuốc lá, rượu sản xuất trong nước

Lào Cai: Tăng cường quản lý tem điện tử thuốc lá, rượu sản xuất trong nước

Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai vừa ban hành văn bản yêu cầu tăng cường giải pháp quản lý tem điện tử thuốc lá, rượu sản xuất trong nước.
Quảng Ninh: Xử phạt cơ sở kinh doanh hàng hóa giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng

Quảng Ninh: Xử phạt cơ sở kinh doanh hàng hóa giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng

Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ninh quyết định xử phạt 152,5 triệu đồng đối với cơ sở kinh doanh túi xách, nước hoa giả nhãn hiệu, thực phẩm không rõ nguồn gốc.
Quản lý thị trường Hà Tĩnh thu nộp ngân sách 1,2 tỷ đồng trong quý I/2024

Quản lý thị trường Hà Tĩnh thu nộp ngân sách 1,2 tỷ đồng trong quý I/2024

Quý I/2024, Cục Quản lý thị trường tỉnh Hà Tĩnh đã kiểm tra 249 vụ, xử lý 244 vụ với 261 hành vi; thu nộp ngân sách 1,2 tỷ đồng, đạt 33,4% kế hoạch năm 2024.
Gia Lai: Khởi tố 23 vụ buôn lậu, gian lân thương mại trong quý I/2024

Gia Lai: Khởi tố 23 vụ buôn lậu, gian lân thương mại trong quý I/2024

Quý I/2024, các thành viên Ban Chỉ đạo 389 tỉnh Gia Lai đã kiểm tra 467 vụ, khởi tố 23 vụ, xử phạt hành chính 270 vụ, thu nộp ngân sách nhà nước hơn 5 tỷ đồng.
Thông tin mới nhất về vụ Mailystyle

Thông tin mới nhất về vụ Mailystyle

Vụ việc vi phạm ở kho hàng Mailystyle trong lĩnh vực thương mại điện tử được cơ quan chức năng cho biết một số thông tin mới

Tin cùng chuyên mục

Sóc Trăng: Tiêu hủy 12.000 bao thuốc lá điếu nhập lậu

Sóc Trăng: Tiêu hủy 12.000 bao thuốc lá điếu nhập lậu

Số hàng hóa vi phạm được tiêu hủy gồm 12.000 bao thuốc lá điếu nhập lậu có nhãn hiệu Jet, Hero và Scott.
TP. Cần Thơ: Lực lượng Quản lý thị trường xử lý trên 140 vụ vi phạm hành chính

TP. Cần Thơ: Lực lượng Quản lý thị trường xử lý trên 140 vụ vi phạm hành chính

Trong quý I/2024, Cục Quản lý thị trường TP. Cần Thơ kiểm tra 194 vụ, xử lý 141 vụ vi phạm hành chính, thu nộp ngân sách trên 1,6 tỷ đồng.
Cục Quản lý thị trường tỉnh Bến Tre xử lý gần 190 vụ vi phạm trong quý I/2024

Cục Quản lý thị trường tỉnh Bến Tre xử lý gần 190 vụ vi phạm trong quý I/2024

Trong quý I/2024, Cục Quản lý thị trường tỉnh Bến Tre đã phát hiện và xử lý gần 190 vụ vi phạm, thu nộp ngân sách hơn 1,8 tỷ đồng.
TP. Cần Thơ: Không để đứt gãy nguồn cung xăng dầu trong giai đoạn xuất hoá đơn điện tử

TP. Cần Thơ: Không để đứt gãy nguồn cung xăng dầu trong giai đoạn xuất hoá đơn điện tử

Sở Công Thương TP. Cần Thơ và Cục Quản lý thị trường đã có buổi làm việc với 3 doanh nghiệp cung cấp xăng dầu trên địa bàn thành phố.
Quảng Ninh: Phát hiện hàng chục cơ sở kinh doanh vàng vi phạm

Quảng Ninh: Phát hiện hàng chục cơ sở kinh doanh vàng vi phạm

Trong hơn 1 tháng, Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Ninh đã phát hiện hàng chục cơ sở kinh doanh vàng vi phạm về nhãn hàng hóa và niêm yết giá không rõ ràng.
Đắk Lắk: Xử phạt 2 cơ sở kinh doanh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu trên không gian mạng

Đắk Lắk: Xử phạt 2 cơ sở kinh doanh hàng hóa giả mạo nhãn hiệu trên không gian mạng

Hai cơ sở kinh doanh trên địa bàn TP. Buôn Ma Thuột vừa bị Cục Quản lý thị trường Đắk Lắk xử phạt về hành vi bày bán hàng hóa giả mạo nhãn hiệu.
Quản lý thị trường tỉnh Kiên Giang thu nộp ngân sách gần 3 tỷ đồng trong quý I/2024

Quản lý thị trường tỉnh Kiên Giang thu nộp ngân sách gần 3 tỷ đồng trong quý I/2024

Trong quý I/2024, Cục Quản lý thị trường tỉnh Kiên Giang đã kiểm tra 232 vụ, phát hiện và xử lý 92 vụ vi phạm hành chính, thu nộp ngân sách gần 3 tỷ đồng.
Quảng Bình: Công ty Ngân Hà bị tịch thu máy phát điện trị giá 1,2 tỷ đồng

Quảng Bình: Công ty Ngân Hà bị tịch thu máy phát điện trị giá 1,2 tỷ đồng

Ngày 26/3, Cục Quản lý thị trường Quảng Bình vừa ra quyết định xử phạt, tịch thu 01 máy phát điện nhập lậu của Công ty Ngân Hà.
Đồng Nai: Tổng kiểm tra hơn 40 cửa hàng xăng dầu trên địa bàn

Đồng Nai: Tổng kiểm tra hơn 40 cửa hàng xăng dầu trên địa bàn

Cục Quản lý thị trường tỉnh Đồng Nai đã lên kế hoạch kiểm tra 42 cửa hàng xăng dầu trên địa bàn, thời gian từ tháng 4 đến giữa tháng 11/2024.
Quảng Ninh: Kinh doanh bánh kẹo không rõ nguồn gốc, một công ty bị phạt 70 triệu đồng

Quảng Ninh: Kinh doanh bánh kẹo không rõ nguồn gốc, một công ty bị phạt 70 triệu đồng

Cục Quản lý thị trường tỉnh Quảng Ninh vừa xử phạt 70 triệu đồng đối một công ty kinh doanh bánh kẹo không rõ nguồn gốc xuất xứ.
TP. Hồ Chí Minh: Giám sát tiêu hủy gần 42.000 sản phẩm vi phạm

TP. Hồ Chí Minh: Giám sát tiêu hủy gần 42.000 sản phẩm vi phạm

Số hàng hoá mà Quản lý thị trường TP. Hồ Chí Minh tiêu huỷ gồm gần 42.000 sản phẩm, trị giá khoảng 1,4 tỷ đồng thuộc 30 quyết định xử phạt hành chính.
Lạng Sơn: Tịch thu hàng nghìn sản phẩm nhập lậu

Lạng Sơn: Tịch thu hàng nghìn sản phẩm nhập lậu

Đội Quản lý thị trường số 6, Cục Quản lý thị trường tỉnh Lạng Sơn vừa quyết định tịch thu 1.700 sản phẩm được sản xuất ngoài Việt Nam không có hóa đơn, chứng từ
Đồng Tháp: Phát hiện 4.500 sản phẩm phân bón vi phạm về nhãn hàng hóa

Đồng Tháp: Phát hiện 4.500 sản phẩm phân bón vi phạm về nhãn hàng hóa

Ngày 22/3, Cục Quản lý thị trường Đồng Tháp vừa phát hiện 4.500 sản phẩm phân bón vi phạm nhãn hàng hóa, đăng ký sản xuất là Công ty CP phân bón Quốc tế Âu Việt
Bắc Giang: Quản lý thị trường sắp đồng loạt kiểm tra 37 tổ chức kinh doanh xăng dầu

Bắc Giang: Quản lý thị trường sắp đồng loạt kiểm tra 37 tổ chức kinh doanh xăng dầu

Cục Quản lý thị trường tỉnh Bắc Giang sẽ tiến hành kiểm tra công tác chấp hành pháp luật đối với 37 tổ chức kinh doanh mua bán xăng dầu.
Lào Cai: Tăng cường công tác quản lý thuốc bảo vệ thực vật

Lào Cai: Tăng cường công tác quản lý thuốc bảo vệ thực vật

Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai vừa ký văn bản chỉ đạo ngành chức năng và các địa phương tăng cường công tác quản lý thuốc bảo vệ thực vật trên địa bàn.
Bình Định: Tiêu hủy gần 10.000 bao thuốc lá nhập lậu

Bình Định: Tiêu hủy gần 10.000 bao thuốc lá nhập lậu

Ngày 21/3, thông tin từ Tổng cục Quản lý thị trường, Hội đồng tiêu hủy tỉnh Bình Định tổ chức tiêu hủy gần 10.000 bao thuốc lá điếu vi phạm, nhập lậu.
Long An: Tạm giữ hơn 5 tấn đường cát, nghi nhập lậu

Long An: Tạm giữ hơn 5 tấn đường cát, nghi nhập lậu

Đội Quản lý thị trường số 1, Cục Quản lý thị trường tỉnh Long An đang tạm giữ 104 bao đường cát (5,2 tấn) không có hoá đơn, chứng từ, nghi nhập lậu.
Long An: Tình hình buôn lậu, gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp

Long An: Tình hình buôn lậu, gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp

Ông Nguyễn Văn Út, Chủ tịch UBND tỉnh Long An, Trưởng Ban chỉ đạo 389 nhận xét, tình hình buôn lậu, gian lận thương mại vẫn diễn biến phức tạp trên địa bàn.
Quảng Bình: Tiêu huỷ tang vật vi phạm giả mạo các nhãn hiệu thời trang nổi tiếng

Quảng Bình: Tiêu huỷ tang vật vi phạm giả mạo các nhãn hiệu thời trang nổi tiếng

Lực lượng Quản lý thị trường Quảng Bình đã tổ chức tiêu huỷ tang vật vi phạm hành chính 850 cái mũ lưỡi trai và mũ rộng vành giả mạo các nhãn hiệu nổi tiếng
Tuyên Quang: Tiêu hủy 1.385 kg mỡ lợn không rõ nguồn gốc

Tuyên Quang: Tiêu hủy 1.385 kg mỡ lợn không rõ nguồn gốc

Mới đây, Cục Quản lý thị trường tỉnh Tuyên Quang tổ chức tiêu hủy 1.385kg mỡ lợn, lô hàng hóa không rõ nguồn gốc xuất xứ, trị giá gần 50 triệu đồng.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động