Phòng chống tác hại của thuốc lá: Kinh nghiệm quốc tế từ quy định nơi hút thuốc
Hút thuốc lá dù có hại cho sức khoẻ nhưng vẫn là nhu cầu của khá nhiều người, nhất là nam giới trên thế giới, trong đó có Việt Nam. Do đó để giảm số người hút thuốc, bên cạnh việc đẩy mạnh tuyên truyền, còn tăng cường kiểm tra xử phạt vi phạm hành chính. Nhưng muốn giám sát, xử phạt người hút thuốc vi phạm cần có quy định cụ thể về nơi được phép hút thuốc.
Tại Việt Nam, theo quy định tại Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá thì các cơ sở y tế, cơ sở giáo dục, cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em, cơ sở hoặc khu vực có nguy cơ cháy, nổ cao là những nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn. Bên cạnh đó, Luật cũng quy định địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà như: Nơi làm việc, trường cao đẳng, đại học, học viện, trên phương tiện giao thông công cộng và các điểm công cộng khác.
Tuy nhiên, ở một số nơi trong nhà vẫn có thể hút thuốc như: Khu vực cách ly của sân bay, quán bar, karaoke, vũ trường, khách sạn và cơ sở lưu trú du lịch, phương tiện giao thông công cộng là tàu thủy, tàu hỏa. Những nơi này phải bảo đảm các điều kiện như: Có phòng và hệ thống thông khí tách biệt với khu vực không hút thuốc lá, dụng cụ chứa các mẩu, tàn thuốc lá, biển báo tại các vị trí phù hợp, dễ quan sát và thiết bị phòng cháy, chữa cháy.
| Quy định cấm hút thuốc tại nơi công cộng (Ảnh Internet) |
Kinh nghiệm quốc tế cho thấy, rất nhiều quốc gia có quy định rõ ràng về nơi cấm hút thuốc hoàn toàn và nơi được phép hút thuốc. Đơn cử như Singapore quy định luật rất nghiêm ngặt về việc hút thuốc nơi công cộng - ở trung tâm thành phố, mọi người chỉ được phép hút thuốc ở những khu vực quy định. Tương tự tại các công viên và bãi biển công cộng đều cấm hút thuốc. Nếu vi phạm quy tắc này sẽ bị phạt tiền rất nặng.
| Khu vực hút thuốc nơi công cộng ở Nhật Bản (Ảnh Internet) |
Tại Nhật Bản, Chính phủ có quy định cấm hút thuốc lá tại nơi công cộng nhưng họ còn ban hành việc cấm hút thuốc ở các văn phòng làm việc, các công trình, phương tiện công cộng…
Những người hút thuốc lá sẽ được dành ra một phòng riêng ở trong tòa nhà văn phòng, ga tàu để hút thuốc hoặc có thể đến những điểm hút thuốc được xây dựng ở phía ngoài.
Những người muốn hút thuốc lá một cách thoải mái, hợp pháp bạn sẽ cần phải trả tiền để được ngồi hút thuốc tại những căn phòng riêng có điều hòa hoặc máy hút mùi.
Tại Hàn Quốc, có rất nhiều loại thuốc lá bày bán công khai nhưng bán đồng giá. Tỷ lệ người dân tuổi trưởng thành và cả nữ giới hút thuốc khá phổ biến. Trước đây, Chính phủ cũng đã có nhiều biện pháp nhằm thực thi “Lệnh cấm hút thuốc lá” như: Tăng giá bán, tăng mức phạt hành chính, quy định cấm hút thuốc ở những nơi công cộng, trong nhà...
Hầu như những nơi có quy định (có biển) cấm hút thuốc như trên phương tiện công cộng, nhà hàng, khu vui chơi giải trí, nơi làm việc.... tuyệt nhiên không thấy ai hút thuốc. Nhưng ở dọc đường phố, trước cửa các khu nhà cao tầng, thậm chí các công sở, trường học, sân bay, siêu thị đều có chỗ cho người hút thuốc, có bàn, ghế ngồi, có nơi để rác, đặc biệt có rất nhiều cây xanh.
| Một địa điểm hút thuốc trong khuôn viên khu đào tạo của Samsung |
Nhiều thanh niên Hàn Quốc hút thuốc cho biết: Chúng tôi hài lòng với những nơi hút thuốc tập trung như vậy và cảm thấy mình được tôn trọng. Bù lại chúng tôi cũng chấp hành đúng quy định của Chính phủ, hút thuốc có trách nhiệm hơn như: Đúng nơi đúng chỗ, không xả rác ra môi trường. Và những người này cũng thừa nhận, việc đi lại từ nơi làm việc xuống nơi được hút thuốc quá xa cũng là một nguyên nhân khiến họ giảm lượng thuốc hút trong ngày.
Một số ý kiến cho rằng, tại Việt Nam, các địa phương có thể lựa chọn một số địa điểm để cho người hút thuốc lá chấp hành quy định của Chính phủ; đối với các địa điểm không được phép hút thuốc lá cần có biển báo, thậm chí lắp đặt camera để phạt nguội. Những nơi cấm nhưng được phép có khu vực riêng hút thuốc cần yêu cầu các chủ cơ sở có phòng riêng cho người hút thuốc. Đồng thời có hình thức tuyên truyền phù hợp về tác hại của thuốc lá. Có như vậy công tác kiểm tra, giám sát sẽ dễ dàng hơn. Từ đó sẽ dần giúp số người hút thuốc giảm đi.