Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu rà soát, di dời cơ sở gây ô nhiễm

Sáng 27/3, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp trực tiếp kết hợp trực tuyến toàn quốc bàn về các giải pháp toàn diện và cấp bách để xử lý ô nhiễm không khí tại các địa phương, đặc biệt là Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh - hai đô thị lớn và đang bị ô nhiễm không khí nặng nhất.

Trách nhiệm địa phương trong giảm ô nhiễm không khí

Tại cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhấn mạnh tính cấp thiết của tình trạng ô nhiễm không khí tại các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, yêu cầu các cơ quan, địa phương nhanh chóng triển khai giải pháp cụ thể để cải thiện chất lượng không khí. Mặc dù Luật Bảo vệ môi trường đã quy định trách nhiệm của các bên liên quan, việc thực thi vẫn còn nhiều bất cập.

"Chúng ta đã có luật, nhưng nếu không có hành động cụ thể và quyết liệt thì tình hình sẽ không thể thay đổi", Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chủ trì cuộc họp

Đặc biệt, khi các thành phố lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đang bị ô nhiễm không khí nghiêm trọng, thì trách nhiệm của các cơ quan chức năng, các lãnh đạo địa phương phải được xác định rõ ràng và hành động kịp thời.

Chính phủ sẽ hỗ trợ tối đa cho các địa phương trong việc triển khai các biện pháp giảm thiểu ô nhiễm không khí, đồng thời sẽ kiểm tra, giám sát chặt chẽ tiến độ thực hiện các giải pháp.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Lê Công Thành, ô nhiễm không khí ở đô thị chủ yếu do giao thông, xây dựng, công nghiệp và đốt rác. Đặc biệt, bụi mịn PM2.5, PM10 thường gia tăng vào mùa đông - xuân, gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe.

Các giải pháp cấp bách bao gồm: Giám sát công trình xây dựng, kiểm soát xe tải và phương tiện cũ, tăng cường rửa đường, siết chặt quản lý đốt rác, giám sát khí thải tự động, tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng. Về lâu dài, cần hoàn thiện chính sách kiểm soát khí thải, phát triển giao thông xanh, mở rộng hệ thống quan trắc và cảnh báo chất lượng không khí.

Tại cuộc họp, các đại biểu chia sẻ kinh nghiệm quốc tế, đặc biệt là Bắc Kinh (Trung Quốc), trong kiểm soát phát thải, phát triển giao thông công cộng, trồng cây xanh và giám sát ô nhiễm. Một số thành phố như Hải Phòng, Đà Nẵng đã triển khai giải pháp kiểm soát ô nhiễm như xây dựng khu công nghiệp sinh thái, hạn chế dự án gây ô nhiễm, khuyến khích chuyển đổi năng lượng sạch.

Lãnh đạo Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh đã báo cáo tình trạng ô nhiễm và cam kết thực hiện ngay các biện pháp giảm thiểu.

Các đại biểu đề xuất nhiều giải pháp cấp bách để kéo giảm ngay tình trạng ô nhiễm không khí tại thành phố, đô thị lớn. Ảnh: VGP/Minh Khôi

Trung tướng Trần Minh Lệ, Cục trưởng Cục Cảnh sát phòng chống tội phạm môi trường (Bộ Công an) đề xuất khẩn trương đưa vào vận hành, kết nối trực tuyến toàn bộ trạm quan trắc không khí để giám sát hiệu quả hơn.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Văn Sinh nhấn mạnh việc kiểm soát ô nhiễm từ giao thông, xây dựng. Thứ trưởng Bộ Tài chính Đỗ Thành Trung đề xuất áp dụng công cụ kinh tế như thuế, phí và chế tài nghiêm ngặt để giảm nguồn ô nhiễm.

Di dời các cơ sở ô nhiễm khỏi nội thành

Kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nêu rõ, còn rất nhiều việc phải làm để giải quyết ô nhiễm môi trường trước xu thế suy giảm nghiêm trọng chỉ số về chất lượng không khí, nước, chất thải rắn... Đặc biệt, tình trạng ô nhiễm môi trường, ô nhiễm không khí ở một số thành phố lớn, tại một số thời điểm đã gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khoẻ của người dân.

"Chúng ta cần xây dựng kế hoạch hành động quốc gia để giải quyết tình hình ô nhiễm không khí, xác định mục tiêu từng năm và cả giai đoạn 5 năm", Phó Thủ tướng đặt vấn đề.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, địa phương để sớm hoàn thiện và triển khai kế hoạch hành động quốc gia về giảm ô nhiễm không khí. Ảnh: VGP/Minh Khôi

Trước hết, Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao nhiệm vụ đánh giá toàn diện thực trạng ô nhiễm không khí theo tiêu chuẩn quốc tế, xác định rõ các nguồn gây ô nhiễm từ giao thông, xây dựng, xử lý rác thải, công nghiệp và nông nghiệp. Đồng thời, bộ này phải phân tích sâu mối quan hệ giữa ô nhiễm không khí và sức khỏe để người dân nhận thức rõ và tham gia tích cực vào các biện pháp cải thiện môi trường.

Bộ cũng phải thiết lập hệ thống quan trắc chất lượng không khí chính xác, tập trung vào các khu vực ô nhiễm trọng điểm, truyền dữ liệu trực tuyến về cơ quan quản lý. Các bộ, ngành liên quan cần xây dựng và ban hành quy chuẩn phát thải trong các lĩnh vực giao thông, xây dựng, công nghiệp và xử lý rác thải, đồng thời cho phép các địa phương áp dụng tiêu chuẩn phù hợp với tình hình thực tế.

Bộ Xây dựng sẽ nghiên cứu, ban hành quy chuẩn xử lý và tái chế phế thải xây dựng, siết chặt giám sát công trình bằng camera, kiểm định khí thải xe máy, yêu cầu rửa xe chở vật liệu trước khi vào thành phố và phun rửa đường thường xuyên.

Bộ Công Thương phối hợp với địa phương rà soát, đánh giá các nguồn gây ô nhiễm không khí từ sản xuất công nghiệp, nhất là tại các cụm công nghiệp trên cả nước; đề xuất phương án di dời các cơ sở gây ô nhiễm nghiêm trọng trong khu vực nội thành, hoặc chuyển đổi công nghệ và có chính sách hỗ trợ.

Bộ Công an tập trung xử lý các vi phạm nghiêm trọng về chất thải nguy hại, ô nhiễm không khí và đề xuất tăng thẩm quyền cho cảnh sát giao thông trong việc giám sát, xử lý phương tiện gây ô nhiễm. Các địa phương cần chủ động xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, áp dụng công cụ kinh tế (thuế, phí) để hạn chế phương tiện cá nhân và khuyến khích giao thông công cộng.