Phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam: Thấy gì từ chặng đường dài quá khứ?

Để có nguồn điện nền phục vụ phát triển bền vững, tránh phụ thuộc vào năng lượng nhập khẩu, phương án phát triển điện hạt nhân cũng cần được nghiên cứu, xem xét

Những ngày này, khi kỳ họp thứ 3, Quốc hội khoá XV vẫn đang bàn thảo nhiều vấn đề quốc kế dân sinh cho hiện tại và tương lai thì câu chuyện điện hạt nhân lại 1 lần nữa được nhắc đến và đã trở thành đề tài nóng không chỉ trong nghị trường mà còn trên các diễn dàn khác nhau.

Câu chuyện từ hơn 10 năm trước

Nhằm đáp ứng nhu cầu điện cho phát triển kinh tế xã hội cũng như đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, trên cơ sở xem xét Tờ trình số 08/TTr-CP của Chính phủ ngày 30/9/2009; Báo cáo thẩm tra số 739/BC-UBKHCNMT 12 ngày 20/10/2009 của Ủy ban khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội và Tờ trình bổ sung của Chính phủ số 15/TTr-CP ngày 23/10/2009; các báo cáo khác của Chính phủ về việc xin chủ trương đầu tư Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, ngày 25/11/2009, tại kỳ họp thứ 6 khoá XII, Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số: 41/2009/QH12 về chủ trương đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

Theo đó, Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, gồm 2 nhà máy với tổng công suất 4.000 MW. Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 (2x1.000 MW) đặt tại xã Phước Dinh, huyện Thuận Nam, tỉnh Ninh Thuận; Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 2 (2x1.000 MW) đặt tại xã Vĩnh Hải, huyện Ninh Hải, tỉnh Ninh Thuận.

Tổng mức đầu tư: dự toán khoảng 200.000 tỷ đồng (tại thời điểm lập Dự án, quý IV năm 2008). Công nghệ chính: công nghệ lò nước nhẹ cải tiến, thế hệ lò hiện đại nhất, đã được kiểm chứng, bảo đảm tuyệt đối an toàn và hiệu quả kinh tế tại thời điểm lập dự án đầu tư.

Nhà máy 1 sẽ khởi công xây dựng vào năm 2014, đưa tổ máy đầu tiên vận hành vào năm 2020; Thời gian khởi công nhà máy 2 sẽ căn cứ tình hình thực tế, Quốc hội sẽ quyết định sau khi có báo cáo của Chính phủ.

Tại thời điểm trình, tốc độ tăng trưởng kinh tế cao nên nhu cầu tăng trưởng điện là từ 17-20% nhưng nguồn năng lượng trong nước không đáp ứng được, nguồn năng lượng sơ cấp nhập khẩu rất cao.

Để được Quốc hội phê duyệt chủ trương đầu tư, quá trình chuẩn bị phát triển điện hạt nhân đã trải qua rất nhiều năm với nhiều nghiên cứu kỹ lưỡng, đáp ứng các tiêu chí khắt khe của quốc tế. Sau khi có một bộ hồ sơ đầy đủ, ngày 3/9/2008, Chính phủ đã có quyết định số 1201/QĐ-TTg về việc thành lập Hội đồng thẩm định nhà nước thẩm định báo cáo đầu tư dự án nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận.

Sau khi có Nghị quyết của Quốc hội, Chính phủ đã chỉ đạo các bộ ngành, địa phương thực hiện các bước chuẩn bị đầu tư xây dựng dự án.

Ngày 17 tháng 06 năm 2010, Chính phủ có Quyết định số: 906/QĐ-TTg phê duyệt định hướng quy hoạch phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam giai đoạn đến năm 2030.

Trong thời gian này, các văn bản quy định về an ninh, an toàn, kỹ thuật, đào tạo nhân sự, xử lý môi trường, truyền thông…đã được ban hành. Các chương trình hợp tác quốc tế với các đối tác như Nga, Nhật Bản…được đẩy mạnh. Hàng trăm hội thảo tiếp tục được tổ chức.

Công tác đền bù, giải phóng mặt bằng; công tác xây dựng các công trình phụ trợ cũng được triển khai. Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cũng đã cử hàng nghìn sinh viên đi học tập tại các trường đại học chuyên ngành ở Nga, Nhật Bản…

Tuy nhiên, năm 2016, CP xin ý kiến QH dừng dự án này. Tại kỳ họp thứ 2, Quốc hội XIV, sau khi xem xét Tờ trình số 513/TTr-CP ngày 03 tháng 11 năm 2016 của Chính phủ, Báo cáo thẩm tra số 18/BC-UBKHCNMT14 ngày 09 tháng 11 năm 2016 của Ủy ban khoa học, công nghệ và môi trường của Quốc hội về việc dừng thực hiện chủ trương đầu tư Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận và ý kiến của các vị đại biểu Quốc hội, ngày 22/11/2016, Quốc hội đã biểu quyết dừng thực hiện chủ trương đầu tư Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

Lý do được người phát ngôn Chính phủ đưa ra là: “Nguyên nhân dừng không phải do công nghệ mà do điều kiện kinh tế Việt Nam hiện nay. Việt Nam còn phải tập trung vốn đầu tư cho các dự án trọng điểm quốc gia như sân bay Long Thành, đường cao tốc Bắc-Nam, đường sắt Bắc-Nam và các dự án khác như xử lý biến đổi khí hậu, hạn hán miền Trung, Tây Nguyên, ngập mặn miền Tây Nam Bộ…

Ngày 20/4/2016, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc (nay là Chủ tịch nước) đã kí quyết định thành lập ban công tác liên ngành xử lý công việc khi dừng đầu tư dự án điện hạt nhân Ninh Thuận.

Các Bộ, ban, ngành và Ninh Thuận đã cùng vào cuộc giải quyết những công việc cụ thể.

Đặc biệt, để hỗ trợ cho Ninh Thuận, trong Nghị quyết số 31/2016/QH14 ngày 22 tháng 11 năm 2016 về dừng thực hiện chủ trương đầu tư Dự án điện hạt nhân Ninh Thuận, Quốc hội giao Chính phủ 3 nhóm nhiệm vụ chính, thực hiện một số cơ chế, chính sách hỗ trợ tỉnh Ninh Thuận phát triển kinh tế - xã hội, ổn định sản xuất và đời sống Nhân dân và phát triển năng lượng tái tạo.

Báo cáo của Ninh Thuận cho thấy, qua 5 năm triển khai, tình hình kinh tế - xã hội duy trì ổn định và tăng trưởng khá, một số lĩnh vực có chuyển biến tích cực. Tốc độ tăng GRDP giai đoạn 2016-2020 bình quân đạt 10,2%/năm, quy mô nền kinh tế tiếp tục được mở rộng, tăng gấp 2,16 lần năm 2015; GRDP bình quân đạt 60,1 triệu đồng/người, tăng 2,17 lần so với năm 2015 thu hẹp nhanh hơn khoảng cách so với cả nước, từ bằng 60,6% bình quân của cả nước năm 2015, lên 88,5% năm 2020; thu ngân sách tăng nhanh, tăng bình quân 12,8%/năm, tổng vốn đầu tư toàn xã hội đạt 78.015 tỉ đồng, tăng 2,35 lần so với giai đoạn trước.

Tại buổi làm việc với thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho ý kiến về báo cáo giám sát 5 năm thực hiện nghị quyết Nghị quyết số 31/2016/QH14, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng, chủ trương dừng nhà máy điện hạt nhân là hoàn toàn đúng đắn.

Phát triển điện hạt nhân ở Việt Nam: Thấy gì từ chặng đường dài quá khứ?
Địa điểm quy hoạt nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận

Hiện tại và tương lai

Kể từ sau năm 2016 cho đến năm 2020, câu chuyện điện hạt nhân dường như ít được nhắc tới cho đến khi Dự thảo Quy hoạch điện VIII được triển khai trong bối cảnh tình hình kinh tế trong nước và thế giới có nhiều thay đổi.

Tại kỳ họp thứ 3, Quốc hội XV, câu chuyện điện hạt nhân được chú ý khi Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên cho rằng, chúng ta mới chỉ dừng điện hạt nhân chứ không phải bỏ hẳn. Do đó không bỏ địa điểm xây dựng nhà máy điện hạt nhân như đã quy hoạch và chờ các cấp có thẩm quyền quyết định.

Liên quan đến vấn đề này, Bộ trưởng đã phân tích nhiều yếu tố khách quan, chủ quan của tình hình kinh tế - xã hội trong nước và thế giới để đưa ra những lập luận xác đáng.

Trước đó, tại thông báo của Văn phòng Chính phủ, nêu kết luận của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại cuộc họp Thường trực Chính phủ về quy hoạch điện VIII, lãnh đạo Chính phủ đồng ý "tiếp tục nghiên cứu chủ trương phát triển điện hạt nhân thành chuyên đề riêng, để báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, cho ý kiến".

Trong báo cáo giám sát Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội thực hiện nghị quyết số 31/2016/QH14 cũng đề nghị Chính phủ xem xét tạm giữ Quy hoạch đối với các vị trí dự kiến xây dựng Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 cho đến khi cấp có thẩm quyền quyết định chính thức về vấn đề này.

Tại kỳ họp, nhiều đại biểu Quốc hội đã nêu ý kiến muốn giải quyết dứt điểm vấn đề điện hạt nhân nhưng chủ yếu là liên quan đến vấn đề giải quyết những khó khăn cho người dân ở vùng được Quy hoạch.

Trong khi đó nhiều đại biểu đồng tình với ý kiến của Bộ trưởng Bộ Công Thương.

Trên thực tế với tốc độ phát triển kinh tế nhanh hiện nay và tương lai, nhu cầu về điện của Việt Nam là rất lớn. Trong khi đó, các nguồn thuỷ điện hết tiềm năng mở rộng; điện than hạn chế phát triển, ảnh hưởng đến môi trường; điện khí và điện năng lượng tái tạo chưa bảo đảm khả năng phát triển bền vững. Bên cạnh đó, các yếu tố địa chính trị phức tạp trên thế giới cùng những biến đổi khó lường bởi dịch bệnh, biến đổi khí hậu …có thể làm đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu và có thể ảnh hưởng đến Việt Nam bất cứ lúc nào.

Quan điểm của Đảng và Nhà nước là “điện phải đi trước một bước” và tránh để phụ thuộc do đó việc phát triển điện hạt nhân trong tương lai gần cũng là điều cần xem xét. Đây cũng là xu hướng chung của nhiều nước trên thế giới.

Các chuyên gia cho rằng, với công nghệ tiên tiến, quy trình quản lý, vận hành nghiêm ngặt, điện hạt nhân không phải là mối lo ngại lớn.

Trong báo cáo của Uỷ ban Kinh tế của Quốc hội cũng đã chỉ rõ. “Để bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia và phát triển kinh tế độc lập, tự chủ của đất nước, bảo đảm an ninh cho hệ thống điện với nhu cầu đa dạng nguồn phát, đặc biệt là bảo đảm nguồn phát nền cho nguồn điện tái tạo đang bùng nổ trong thời gian gần đây, theo lộ trình giảm phát thải tiến tới đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, điện hạt nhân là vấn đề cần được nghiên cứu, xem xét trong quá trình phát triển ngành năng lượng nước ta giai đoạn tiếp theo”.

Có lẽ, chủ trương phát triển điện hạt nhân tại Việt Nam không phải là câu chuyện mới và có lẽ cần “tái khởi động” trước đòi hỏi thực tiễn hiện nay.

Đình Dũng
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Điện hạt nhân

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Phát triển hệ thống Pin lưu trữ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng bền vững

Phát triển hệ thống Pin lưu trữ góp phần đảm bảo an ninh năng lượng bền vững

Hệ thống lưu trữ năng lượng bằng pin sẽ mang lại nhiều lợi ích và cơ hội cho năng lượng tái tạo, góp phần đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia.
Thường trực Chính phủ họp về cơ chế mua bán điện trực tiếp

Thường trực Chính phủ họp về cơ chế mua bán điện trực tiếp

Nhằm sớm hoàn thiện cơ chế, chính sách về điện lực, ngày 15/3, tại Hà Nội, Thường trực Chính phủ sẽ tổ chức cuộc họp về cơ chế mua bán điện trực tiếp (DPPA).
Bộ Công Thương: Tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động sản xuất, cung ứng điện

Bộ Công Thương: Tăng cường kiểm tra, giám sát hoạt động sản xuất, cung ứng điện

Để đảm bảo cung ứng điện năm 2024, nhất là các tháng cao điểm mùa khô, Bộ Công Thương sẽ tăng cường kiểm tra các đơn vị phát điện.
Quy định mới "gỡ vướng" thi công các dự án lưới điện

Quy định mới "gỡ vướng" thi công các dự án lưới điện

Chính phủ vừa ban hành Nghị định 27/2024/NĐ-CP tháo gỡ khó khăn về tạm sử dụng rừng phục vụ thi công dự án lưới điện vì lợi ích quốc gia, công cộng.
Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia: Gắn với trách nhiệm của từng Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp

Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia: Gắn với trách nhiệm của từng Bộ, ngành, địa phương, doanh nghiệp

Để thực hiện thành công mục tiêu Chiến lược phát triển năng lượng Việt Nam đến 2030, Chính phủ đã giao nhiệm vụ cho từng Bộ, ngành, địa phương và doanh nghiệp.

Tin cùng chuyên mục

Phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia Việt Nam đến năm 2030

Phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia Việt Nam đến năm 2030

Thủ tướng Chính phủ vừa ký ban hành Quyết định 215/QĐ-TTg, phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn 2045.
Nâng cao năng lực truyền tải điện, vận hành an toàn mạch 500kV mùa khô năm 2024

Nâng cao năng lực truyền tải điện, vận hành an toàn mạch 500kV mùa khô năm 2024

Đây là chỉ đạo của lãnh đạo EVN tại buổi làm việc với EVNNPT và Công ty Truyền tải điện 1 tại Truyền tải điện Ninh Bình và Thanh Hóa ngày 22/2 vừa qua.
Triển khai Chiến lược Hydrogen: Doanh nghiệp, địa phương đề xuất gì?

Triển khai Chiến lược Hydrogen: Doanh nghiệp, địa phương đề xuất gì?

Tại Hội nghị triển khai Chiến lược Hydrogen, nhiều doanh nghiệp, địa phương, chuyên gia đã đưa ra các đề xuất, khuyến nghị.
Chiến lược Hydrogen mở ra không gian phát triển mới cho ngành năng lượng Việt Nam

Chiến lược Hydrogen mở ra không gian phát triển mới cho ngành năng lượng Việt Nam

Sáng 22/2/2024, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên đã chủ trì Hội nghị triển khai Chiến lược năng lượng Hydrogen của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị triển khai Chiến lược phát triển năng lượng Hydrogen

Bộ Công Thương tổ chức Hội nghị triển khai Chiến lược phát triển năng lượng Hydrogen

Ngày 22/2/2024, tại Hà Nội, Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên đã chủ trì Hội nghị triển khai Chiến lược năng lượng Hydrogen.
Những nguyên tắc nào của JETP nhà đầu tư cần quan tâm?

Những nguyên tắc nào của JETP nhà đầu tư cần quan tâm?

Kế hoạch huy động nguồn lực đặt ra những nguyên tắc chung để lựa chọn các dự án tham gia JETP, nhà đầu tư cần nắm rõ để đáp ứng các tiêu chí khi tham gia dự án.
Thủ tướng phê duyệt chiến lược phát triển năng lượng hydrogen

Thủ tướng phê duyệt chiến lược phát triển năng lượng hydrogen

Thủ tướng Chính phủ vừa ký quyết định phê duyệt Chiến lược phát triển năng lượng hydrogen của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Bộ trưởng Bộ Công Thương: Không để thiếu xăng dầu – điện trong mọi tình huống dịp Tết Nguyên đán 2024

Bộ trưởng Bộ Công Thương: Không để thiếu xăng dầu – điện trong mọi tình huống dịp Tết Nguyên đán 2024

Phát biểu chỉ đạo tại các đơn vị xăng dầu - điện, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên nhấn mạnh, không để thiếu điện - xăng dầu trong dịp Tết Nguyên đán Giáp Thìn 2024.
Bộ trưởng Bộ Công Thương kiểm tra công tác đảm bảo xăng dầu - điện Tết Nguyên đán 2024

Bộ trưởng Bộ Công Thương kiểm tra công tác đảm bảo xăng dầu - điện Tết Nguyên đán 2024

Sáng 6/2/2024, Bộ trưởng Bộ Công Thương đã đi kiểm tra công tác đảm bảo xăng dầu - điện Tết Nguyên đán 2024 và chúc Tết một số doanh nghiệp ngành năng lượng.
Bàn giải pháp mở rộng ứng dụng nhiên liệu LNG

Bàn giải pháp mở rộng ứng dụng nhiên liệu LNG

Nhiên liệu LNG có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, đặc biệt với lĩnh vực năng lượng, do vậy nhanh chóng mở rộng ứng dụng loại khí này là cần thiết.
Ứng dụng nhiên liệu LNG nền tảng cho lộ trình giảm phát thải khí nhà kính

Ứng dụng nhiên liệu LNG nền tảng cho lộ trình giảm phát thải khí nhà kính

Chiều 30/1, Hội thảo “Chuyển đổi xanh ngành Công nghiệp: Ứng dụng nhiên liệu LNG nền tảng cho lộ trình giảm phát thải khí nhà kính” do Báo Xây dựng tổ chức.
Thủ tướng họp với Bí thư, Chủ tịch 9 tỉnh thúc đẩy dự án đường dây 500kV mạch 3

Thủ tướng họp với Bí thư, Chủ tịch 9 tỉnh thúc đẩy dự án đường dây 500kV mạch 3

Sáng ngày 28/1, tại Thanh Hoá, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì làm việc với các Bộ, ngành và 9 tỉnh thúc đẩy các dự án đường dây 500kV mạch 3.
Thành lập, trao giấy chứng nhận đăng ký cho Công ty Cổ phần Điện khí LNG Thái Bình

Thành lập, trao giấy chứng nhận đăng ký cho Công ty Cổ phần Điện khí LNG Thái Bình

Tổ hợp các nhà đầu tư vừa tổ chức công bố quyết định thành lập và ra mắt lãnh đạo Công ty Cổ phần Điện khí LNG Thái Bình.
Khẩn trương tháo gỡ vướng mắc cho các dự án điện khí, điện gió ngoài khơi

Khẩn trương tháo gỡ vướng mắc cho các dự án điện khí, điện gió ngoài khơi

Phó Thủ tướng đồng ý chủ trương thành lập tổ công tác liên ngành để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, sớm triển khai thí điểm một số dự án điện gió ngoài khơi.
Cần tháo gỡ nút thắt tại các dự án điện khí LNG ở Việt Nam

Cần tháo gỡ nút thắt tại các dự án điện khí LNG ở Việt Nam

Theo các chuyên gia để các dự án điện khí LNG ở Việt Nam phát triển như kỳ vọng thì còn nhiều nút thắt cần được tháo gỡ.
Cập nhật tiến độ dự án điện khí LNG Hải Lăng

Cập nhật tiến độ dự án điện khí LNG Hải Lăng

Qua rà soát, kiểm tra vẫn còn nhiều bất cập chưa thống nhất trong quy hoạch liên quan, phương án điều chỉnh tổng mặt bằng dự án chưa phù hợp với Quy hoạch chung
Đề nghị phân bổ hơn 2.526 tỷ đồng cho EVN thực hiện cấp điện lưới cho Côn Đảo

Đề nghị phân bổ hơn 2.526 tỷ đồng cho EVN thực hiện cấp điện lưới cho Côn Đảo

Chính phủ trình UBTVQH báo cáo Quốc hội phân bổ hơn 2.526 tỷ đồng cho EVN để thực hiện dự án cấp điện từ lưới điện quốc gia cho huyện Côn Đảo.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến bổ sung vốn trung hạn cho EVN

Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét, cho ý kiến bổ sung vốn trung hạn cho EVN

Theo thông báo của Văn phòng Quốc hội, phiên họp thứ 29 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ diễn ra trong 1,5 ngày, từ chiều 8-1 đến ngày 9-1.
Hợp tác năng lượng Việt Nam – Lào: Nhiều kết quả tích cực

Hợp tác năng lượng Việt Nam – Lào: Nhiều kết quả tích cực

Những năm qua Việt Nam và Lào đã đạt được nhiều thành tựu trong hợp tác phát triển lĩnh vực năng lượng theo nguyên tắc bình đẳng và cùng có lợi.
Thành lập Văn phòng Ban chỉ đạo Nhà nước các dự án quan trọng quốc gia về năng lượng

Thành lập Văn phòng Ban chỉ đạo Nhà nước các dự án quan trọng quốc gia về năng lượng

Bộ Công Thương vừa có Quyết định thành lập Văn phòng Ban Chỉ đạo Nhà nước các chương trình, công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành năng lượng.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động