Phát hiện và xử lý sách giả, sách lậu tại Nghệ An: Khó, vì sao?

Loạn sách giáo khoa giả

Năm nào cũng thế, cứ gần vào năm học mới, chị Phương Thủy (P. Vinh Tân, TP.Vinh) lại đặt sách giáo khoa cho con ở một cửa hàng quen trên đường Đinh Công Tráng, TP. Vinh. Tuy nhiên, gần đây, khi mọi người nói về sách giáo khoa giả, sách giáo khoa lậu chị mới bắt đầu chú ý và kiểm tra lại bộ sách mới mua cho con. Kết quả, không năm ngoài dự đoán khi những cuốn sách tham khảo hầu hết là sách giả. Chị Thủy cho biết: "Khi cầm sách về, sách đã được bọc, dán nhãn cẩn thận nên tôi không chú ý. Nhưng, khi tìm hiểu kỹ mới phát hiện ra đây là sách giả và tôi thực sự lo lắng không biết chất lượng sách có bảo đảm hay không".

Tăng cường kiểm tra, kiểm soát mặt hàng sách giáo khoa

Tại một nhà sách lớn nhất ở TP. Vinh, khi được hỏi về sách giả, sách lậu, nhân viên nhà sách đã đưa cho chúng tôi xem rất nhiều bằng chứng khác nhau. Ví như cuốn vở bài tập Tiếng Việt 2 nâng cao, nhìn vào mắt thường khó phân biệt sách giả, sách thật. Nhưng lật vào sau cuốn sách và thử hai chiếc tem phân biệt giả, thật rất dễ dàng. Trong đó, nếu là tem giả, thì cần gỡ nhẹ là chiếc tem đã bong ra. Tuy nhiên, nếu là sách thật, thì tem rất khó bóc, khi giơ lên ánh sáng sẽ thấy rõ logo của Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam.

Cũng theo chủ cửa hàng ngay từ đầu mùa, tại cửa hàng này cũng đã phát hiện được hàng chục bộ sách giáo khoa giả do phụ huynh vô tình đem đến để nhờ bọc, dán nhãn cho các con. Nhiều năm có kinh nghiệm làm sách giáo khoa, chị Nguyễn Thị Hiền - Phó Trưởng phòng Kinh doanh (Công ty Sách thiết bị và trường học Nghệ An) - chia sẻ, sách giả hiện nay khá nhiều và chỉ cần tinh ý là người mua có thể phân biệt được bằng mắt thường. Riêng với sách giáo khoa sách giả thường tập trung vào sách Tiếng Anh, sách tham khảo, sách Mỹ thuật, vì đây là những cuốn sách có giá thành khá cao và lợi nhuận lớn. Thậm chí, nếu kinh doanh sách này, người bán có thể chiết khấu 40 - 50%.

Không dễ kiểm soát

Vào đầu năm học mới, Đoàn thanh tra liên ngành tỉnh Nghệ An lại tiến hành thanh tra, kiểm tra ở các cửa hàng kinh doanh sách giáo khoa và văn phòng phẩm trong toàn tỉnh. Theo bà Trần Thị Quỳnh Như - thanh tra viên ở Sở Thông tin và Truyền thông, ngoài sách giáo khoa, một số sách khác cũng được làm giả như sách truyện, sách Tiếng Anh theo các chương trình đang hiện hành của các nhà xuất bản có uy tín. Học sinh mua phải những cuốn sách này khá nguy hại vì có nhiều nội dung không đúng với sách chính thống.

Đại diện đoàn thanh tra cũng cho biết, người mua có thể dễ dàng phân biệt được bằng những thủ thuật đơn giản. Thường sau những cuốn sách Tiếng Anh đều có tem phủ mã vạch để học sinh sử dụng khi học trực tuyến. Nếu là sách thật, khi dọi đèn pin (hoặc đèn của điện thoại) vào mã vạch, người xem sẽ không thấy hình ảnh gì xuất hiện. Nhưng, nếu là sách giả thì chỉ cần soi đèn pin, sẽ thấy xuất hiện một dãy số. Một điều đáng lo ngại đó là hiện nay sách giả chiếm số lượng khá lớn trên địa bàn với khoảng hơn 50%, nhưng việc phát hiện, kiểm tra xử lý lại không dễ dàng. Về phía người tiêu dùng, dù biết là sách giả, sách lậu nhưng vẫn mua vì giá rẻ, sách được chiết khấu giá cao.

Ông Trần Anh Tuấn - Chánh thanh tra Sở Thông tin và Truyền thông tỉnh Nghệ An - cho biết thêm, trước đây, sách lậu, sách giả nhiều và công khai hơn. Hiện tại, dù số lượng ít hơn nhưng lại tập trung vào những đầu sách có giá trị lớn và hành vi làm giả tinh vi hơn để đối phó các cơ quan chức năng. Mặc dù sách giả, sách lậu rất nhiều nhưng việc xử lý, thanh tra, kiểm tra còn nhiều khó khăn bởi toàn tỉnh có hơn 200 cửa hàng kinh doanh mặt hàng này nhưng lực lượng thanh tra mỏng nên không kiểm tra được thường xuyên.

Từ thực tế này, Thanh tra Sở Thông tin và truyền thông cho biết đã phối hợp với thanh tra Bộ Thông tin và truyền thông cùng các ban, ngành liên quan kiểm tra và xử lý các trường hợp vi phạm.