OCOP - Phải phát huy sáng tạo của người dân

Theo Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nguyễn Xuân Cường, việc Chính phủ phê duyệt Chương trình OCOP được đúc kết từ thành công và kinh nghiệm của cả quốc tế cũng như trong nước, được đánh giá là một giải pháp rất cụ thể, hiệu quả, giúp thúc đẩy phát triển nhóm sản phẩm cấp xã, huyện.

Trọng tâm của Chương trình OCOP giai đoạn 2018 - 2020 là phát triển sản phẩm nông nghiệp, phi nông nghiệp, dịch vụ có lợi thế ở mỗi địa phương theo chuỗi giá trị, do các thành phần kinh tế tư nhân và kinh tế tập thể thực hiện, góp phần tái cơ cấu nền kinh tế nông thôn theo hướng phát triển nội sinh và gia tăng giá trị; đồng thời, hạn chế và giảm dân số nông thôn di cư ra thành phố, bảo vệ môi trường và gìn giữ ổn định xã hội khu vực nông thôn, nhằm thực hiện có hiệu quả nhóm tiêu chí “Kinh tế và hình thức tổ chức sản xuất” trong Bộ tiêu chí Quốc gia về xây dựng nông thôn mới.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vương Đình Huệ thăm các gian hàng sản phẩm Chương trình OCOP

Theo Bộ trưởng Nguyễn Xuân Cường, một điểm quan trọng trong Chương trình OCOP, đó là phát triển nhóm sản phẩm dịch vụ du lịch nông nghiệp, là một lợi thế rất lớn của các địa phương, nơi có sự đa dạng đặc biệt lớn về địa lý, bản sắc văn hóa dân tộc, các sản vật vùng miền. Phát triển du lịch nông nghiệp cũng là giải pháp quan trọng để thúc đẩy phát triển các nhóm sản phẩm khác tham gia OCOP.

Đến nay đã có 60/63 tỉnh, thành phố triển khai xây dựng đề cương Đề án Chương trình OCOP; trong đó có 30 tỉnh lập xong Đề án. Đặc biệt, có 6 tỉnh đã phê duyệt Đề án và ban hành Kế hoạch triển khai Chương trình OCOP, riêng Quảng Ninh phê duyệt giai đoạn 2 (2017 - 2020).

Quảng Ninh là địa phương đầu tiên và dẫn đầu cả nước triển khai chương trình “mỗi xã một sản phẩm” từ năm 2013. Từ chỗ chỉ có 40 sản phẩm và 30 đơn vị tham gia chương trình, đến nay, Quảng Ninh đã phát triển thành gần 300 sản phẩm và hơn 200 đơn vị tích cực tham gia.

Hiện cả nước có hơn 5.000 sản phẩm nông nghiệp lợi thế, thuộc 5 nhóm sản phẩm, trong đó nhóm thực phẩm có hơn 2.500 sản phẩm, hơn 1.000 sản phẩm đồ uống, 230 sản phẩm thảo dược, gần 600 sản phẩm thuộc nhóm dịch vụ du lịch nông thôn... đã đăng ký tiêu chuẩn OCOP.

Từ nay tới năm 2020, chương trình sẽ thực hiện tiêu chuẩn hóa ít nhất 50% số sản phẩm hiện có, tương ứng khoảng 2.400 sản phẩm; củng cố, hoàn thiện tổ chức sản xuất theo hướng liên kết giữa hộ sản xuất với hợp tác xã và doanh nghiệp; triển khai thực hiện từ 8 đến 10 mô hình Làng văn hóa du lịch; củng cố, kiện toàn 100% doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia chương trình OCOP; phấn đấu phát triển mới khoảng 500 doanh nghiệp nhỏ và vừa, hợp tác xã tham gia chương trình OCOP.

Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh Quảng Ninh Đặng Huy Hậu cho rằng, đây không phải là phong trào mà là một chương trình kinh tế, sản xuất các sản phẩm cụ thể, để quảng bá thương hiệu của nhiều sản phẩm có chất lượng tốt nhưng ít người biết tới. Ngoài ra, việc Chính phủ chỉ đạo phát triển các doanh nghiệp siêu nhỏ, hợp tác xã kiểu mới sẽ hỗ trợ rất tốt cho OCOP để triển khai sản xuất hàng hoá, gắn với thị trường…

Tuy nhiên, để triển khai thành công, ông Hậu cho rằng phải tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ hỗ trợ chuyên nghiệp, thực hiện bảo hộ sở hữu trí tuệ đối với các sản phẩm OCOP và đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính hơn nữa.

Đánh giá cao kết quả của tỉnh Quảng Ninh đã giúp Chính phủ nhanh chóng chỉ đạo, xây dựng Chương trình OCOP giai đoạn 2018 - 2020, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ cho rằng, OCOP là giải pháp quan trọng cho tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp, phát triển sản xuất và xây dựng nông thôn mới, động lực cho phát triển bền vững của đất nước. Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ nhấn mạnh: “Chính quyền không thể áp đặt ý chí chủ quan, mệnh lệnh hành chính trong thực hiện Chương trình “mỗi xã một sản phẩm” mà phải phát huy sáng tạo của người dân trong nền kinh tế thị trường; gắn sao đánh giá chất lượng sản phẩm phải là gắn sao trong lòng dân”.

Với OCOP, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ tin tưởng sẽ tác động mạnh mẽ tới thương hiệu, chất lượng hàng hoá, dịch vụ nông nghiệp Việt Nam. Theo Phó Thủ tướng, OCOP là sản phẩm của địa phương nhưng phải được gia tăng giá trị lên tầm quốc gia, toàn cầu. Trong đó, chủ thể thực hiện là hộ gia đình, hợp tác xã, các doanh nghiệp nhỏ và vừa, nhà nước chỉ đóng vai trò hỗ trợ về chính sách…