Vui bản mới, nhà mới
Chúng tôi lên với bản mới Rào Tre vào một tối cuối tháng 7, Trung tá Dương Thanh Tịnh – Tổ trưởng tổ Biên phòng Rào Tre là người trực tiếp đưa chúng tôi đến nhà từng bà con. Sở dĩ gọi là bản mới Rào Tre bởi lẽ, đây là khu vực 11 ngôi nhà 2 tầng khang trang mới được xây dựng cho bà con nằm trong quần thể khu vực đồng bào dân tộc Chứt sinh sống với 42 hộ tại xã Hương Liên… Trong đêm tối nhưng khi đến gần bản Rào Tre mới đã sáng lên khác biệt, 11 ngôi nhà 2 tầng kiên cố, xếp 2 dãy thẳng hàng, phía ngoài bản có cống thoát nước, hàng rào thép gai và những cây ăn quả như chuối, cam đã bén rễ… Theo Trung tá Dương Thanh Tịnh: Những ngôi nhà này được xây dựng nhờ nguồn vốn từ Đề án 2571 về bảo tồn và phát triển đồng bào dân tộc Chứt đến năm 2020 của UBND tỉnh Hà Tĩnh. Các ngôi nhà được thiết kế vừa bảo đảm sự kiên cố, vừa phù hợp lối sống, phong tục của địa phương. Các quá trình từ thiết kế đến thi công, đều được BĐBP cùng tham gia. Không chỉ có những căn nhà mới, khu tái định cư sẽ bao gồm cả trường học, nhà sinh hoạt cộng đồng và nhiều điều kiện thiết yếu khác nhằm giúp bà con yên tâm tạo lập cuộc sống trên vùng đất mới... Đón chúng tôi trong ngôi nhà mới, bà Hồ Thị Hoa vui vẻ chia sẻ: Gia đình rất vui là được Nhà nước quan tâm, hỗ trợ xây dựng ngôi nhà sàn bằng bê tông, vừa chắc chắn, vừa rộng rãi, lại có vị trí trước mặt là sông, phía sau nhà là núi rừng rất thuận tiện cho việc sản xuất và đi làm rừng. Dân bản chúng tôi yên tâm không còn lo gì nữa, ngoài ra, nước sạch, đường điện cũng được đưa vào tận từng hộ dân bản, đời sống được đi lên nhiều rồi.
Những đứa trẻ người Chứt được hưởng cuộc sống mới |
Còn với gia đình chị Hồ Thị Nhỏ, nhìn 3 đứa trẻ con quây quần bên chiếc ti vi, rồi thỉnh thoảng chạy đến mở tủ lạnh nghịch đùa như để khoe với khách, tôi cảm nhận trong ánh mắt trẻ thơ tràn đầy niềm vui… Chị Nhỏ nói: Về ngôi nhà mới được khoảng 1 năm nay, gia đình thấy vui mừng. Giờ không sợ mưa nắng, trẻ nhỏ ít ốm đau. Mà có đau ốm cũng được bác sỹ BĐBP khám và cho thuốc, mừng vui lắm...
Bản mới Rào Tre |
Thay đổi tư duy
Đi một vòng quanh bản Rào Tre, không chỉ những ngôi nhà mới, tất cả các gia đình đồng bào Chứt đều có nơi ở cố định, kiên cố, trong nhà không ít hộ đã có ti vi, xe máy… đã cho thấy những đổi thay của bản. Rào Tre dần thoát tâm lý “đói không lo, no không mừng” như trước vì được chính quyền, BĐBP chăm lo. Rào Tre cũng đã có những em nhỏ tốt nghiệp phổ thông trung học, không chỉ đi rừng mà đã có những người đàn ông trong bản biết đi làm thuê, chăn nuôi để có thêm thu nhập lo cho gia đình… Kể từ ngày hòa nhập với cộng đồng, nhờ sự quan tâm, giúp đỡ của chính quyền địa phương, BĐBP, đời sống của đồng bào dân tộc Chứt ở bản Rào Tre, đã có sự đổi thay đáng kể. Từ cuộc sống du canh, du cư, thấy người lạ là trốn vào rừng sâu, cũng như có thói quen ăn hang ở hốc và ngủ trên cây… trông chờ vào sự trợ giúp hoàn toàn của Nhà nước và BĐBP, giờ đây người Chứt đã từng bước làm quen với tập quán định canh, định cư, biết cách làm ăn dần đẩy lùi được đói nghèo, lạc hậu. Nhiều hộ đã có ý thức, biết rào vườn để trồng ngô, chuối; làm chuồng để nuôi bò, nuôi heo, gà; biết lên rừng kiếm củi, sản vật phụ như lấy mật ong, lấy lá nón, lấy mây, giang về bán; biết xây dựng được mô hình kinh tế tăng gia sản xuất trồng lúa, ngô, cây ăn quả ngắn ngày, dài ngày. Đồng bào Chứt, bản Rào Tre ngày nay đã thực sự đổi mới tích cực.
Đặc biệt, tình trạng hôn nhân cận huyyết thống đã được đẩy lùi. Những năm trở lại đây, tại bản Rào Tre không có trường hợp nào hôn nhân cận huyết trong cộng đồng người dân tộc Chứt. Qua hỗ trợ của địa phương, “mai mối” của BĐBP người Chứt ở Rào Tre đã nên duyên với người Chứt ở Quảng Bình; một số gia đình có vợ chồng là người Kinh lấy người Chứt… Một cuộc sống mới, đổi thay tích cực dần hình thành, Rào Tre đang có những bước chuyển mình ấn tượng!.