Nghị quyết 70-NQ/TW mở đường cho năng lượng xanh

Khai mở kỷ nguyên tái tạo

Trong bối cảnh toàn cầu đang nỗ lực chuyển đổi sang nền kinh tế xanh, bền vững, Việt Nam đã có một bước đi chiến lược mang tính quyết định với việc ban hành Nghị quyết của Bộ Chính trị về bảo đảm an ninh năng lượng quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đây không chỉ là một văn bản định hướng chính sách mà còn là một tuyên bố mạnh mẽ về cam kết của Đảng và Nhà nước trong việc ưu tiên phát triển năng lượng tái tạo và năng lượng mới, coi đây là nền tảng vững chắc để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững, bảo vệ môi trường và đáp ứng các cam kết quốc tế.

Nghị quyết đã xác định rõ mục tiêu tổng quát đến năm 2030: “Bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia; thị trường năng lượng cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng và minh bạch, hiệu quả, phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; ngành năng lượng phát triển đồng bộ bền vững, sử dụng hiệu quả tài nguyên, bảo vệ môi trường, giảm phát thải khí nhà kính và thích ứng với biến đổi khí hậu; hệ thống hạ tầng năng lượng thông minh, hiện đại, kết nối hiệu quả với khu vực và quốc tế; chất lượng nguồn nhân lực, trình độ khoa học - công nghệ và năng lực quản trị ngành năng lượng đạt trình độ ngang với các nước công nghiệp phát triển hiện đại”.

Để hiện thực hóa quan điểm trên, Nghị quyết đã đặt ra những mục tiêu cụ thể và đầy tham vọng cho giai đoạn đến năm 2030. Theo đó, tổng cung năng lượng sơ cấp sẽ đạt khoảng 150 - 170 triệu tấn dầu quy đổi, trong đó, tỷ lệ năng lượng tái tạo sẽ chiếm một phần đáng kể, khoảng 25 - 30%. Đây là một con số cho thấy sự quyết tâm lớn của Việt Nam trong việc thúc đẩy chuyển dịch năng lượng một cách mạnh mẽ. 

Bên cạnh đó, tổng công suất các nguồn điện cũng được kỳ vọng đạt khoảng 183 - 236 GW, với tổng sản lượng điện từ 560 - 624 tỷ KWh. Những con số này không chỉ đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia mà còn đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của nền kinh tế đang trên đà phát triển nhanh và bền vững.

Hơn nữa, Nghị quyết còn nhấn mạnh mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính từ hoạt động năng lượng. Cụ thể, Việt Nam đặt mục tiêu giảm phát thải khoảng 15 - 35% so với kịch bản phát triển bình thường. Đây là một cam kết rõ ràng, thể hiện trách nhiệm của Việt Nam đối với cộng đồng quốc tế trong việc ứng phó với biến đổi khí hậu.

Để đạt được các mục tiêu này, Nghị quyết xác định một loạt các nhiệm vụ và giải pháp đồng bộ, từ việc hoàn thiện thể chế chính sách, phát triển nguồn cung, đến huy động mọi nguồn lực xã hội và đẩy mạnh ứng dụng khoa học công nghệ. 

Tầm nhìn đến năm 2045 được phác họa là một nền kinh tế năng lượng cạnh tranh, lành mạnh, hiệu quả, với hạ tầng thông minh, hiện đại, và kết nối hiệu quả với khu vực và quốc tế. Tất cả những điều này cho thấy một chiến lược toàn diện và có tính đột phá, không chỉ giải quyết các vấn đề hiện tại mà còn tạo ra nền tảng vững chắc cho sự phát triển lâu dài của đất nước.

Tập trung hoàn thiện chính sách

Để biến những mục tiêu đầy tham vọng thành hiện thực, Nghị quyết đã đề ra một loạt các nhiệm vụ và giải pháp chi tiết, thể hiện một cách tiếp cận đa chiều và quyết liệt. 

Bên cạnh việc tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, quản lý của Nhà nước và sự tham gia của cả hệ thống chính trị và nhân dân trong bảo đảm an ninh năng lượng, việc hoàn thiện thể chế và chính sách cũng là một trong những nhiệm vụ ưu tiên hàng đầu. 

Nghị quyết nhấn mạnh việc "rà soát, tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế trong quy hoạch, cấp phép, huy động vốn" cho các dự án năng lượng. Đặc biệt, chính sách tài chính cần được đổi mới theo hướng huy động tối đa các nguồn vốn đầu tư tư nhân, đầu tư nước ngoài và có các gói tín dụng ưu đãi cho các dự án năng lượng xanh, sạch, công nghệ mới. 

Bên cạnh đó, Nghị quyết cũng đề cập đến việc xây dựng cơ chế mua bán điện trực tiếp (PPA) minh bạch, ổn định, dài hạn, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của nhà đầu tư.

Nghị quyết cũng vạch ra một chiến lược cụ thể để phát triển các nguồn cung năng lượng tái tạo và năng lượng mới. Cụ thể, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp năng lượng tiếp cận các nguồn vốn, có nguồn vốn, gói tín dụng ưu đãi cho các doanh nghiệp có dự án năng lượng xanh, sạch, công nghệ mới…

Để hỗ trợ cho các giải pháp trên, Nghị quyết đặt nặng vai trò của khoa học, công nghệ và nguồn nhân lực. Nghị quyết yêu cầu triển khai quyết liệt, hiệu quả Nghị quyết số 57 của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong ngành năng lượng. Mục tiêu là từng bước làm chủ công nghệ hiện đại, tiến tới tự chủ sản xuất được phần lớn các thiết bị năng lượng. Việc đầu tư cho nghiên cứu và phát triển với tỷ lệ tối thiểu 2% GDP ngành năng lượng được nhấn mạnh, cùng với việc thành lập các trung tâm nghiên cứu và phòng thí nghiệm trọng điểm quốc gia. Nguồn nhân lực cũng được coi là yếu tố then chốt, với mục tiêu đào tạo tối thiểu 25.000 - 35.000 kỹ sư, chuyên gia trong lĩnh vực năng lượng, đặc biệt là năng lượng hạt nhân, tái tạo và năng lượng mới.

Cuối cùng, Nghị quyết 70-NQ/TW xác định rõ tầm quan trọng của hợp tác quốc tế. Việt Nam sẽ mở rộng và làm sâu sắc hơn quan hệ hợp tác về năng lượng với các đối tác quan trọng, tham gia tích cực các sáng kiến và cam kết quốc tế về chuyển dịch năng lượng, giảm phát thải khí nhà kính. 

Đặc biệt, việc triển khai hiệu quả quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) được xem là một cơ hội lớn để thu hút nguồn vốn và công nghệ xanh từ các đối tác phát triển. Việc thúc đẩy các dự án xuất khẩu điện năng lượng tái tạo sang các nước ASEAN cũng là một hướng đi mới, góp phần đưa Việt Nam trở thành một trung tâm năng lượng sạch trong khu vực.

Với những định hướng, mục tiêu và giải pháp toàn diện, Nghị quyết đã đặt ra một lộ trình rõ ràng và đầy đủ cho sự phát triển của ngành năng lượng Việt Nam, đặc biệt là năng lượng tái tạo và năng lượng mới. Việc thực hiện thành công Nghị quyết này sẽ không chỉ đảm bảo an ninh năng lượng quốc gia, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, mà còn giúp Việt Nam khẳng định vị thế của mình trên trường quốc tế như một quốc gia tiên phong trong việc xây dựng một tương lai năng lượng xanh, bền vững.