Tin Khu Vực 
Bứt phá về hạ tầng giao thông
Giữa những triền núi dựng đứng và thung lũng sâu hun hút của xã Môn Sơn, nơi có hai bản thuần người Đan Lai tỉnh Nghệ An sinh sống vẫn bao đời quẩn quanh trong vòng vây cô lập, tiếng máy thi công rộn lên giữa núi rừng, báo hiệu một nhịp sống đang đổi khác từng ngày. Tuyến đường dài gần 19km, với thiết kế đường giao thông nông thôn cấp B miền núi, nền rộng 4m, mặt bê tông xi măng 3m, công trình có tổng mức đầu tư gần 63 tỷ đồng đang được gấp rút hoàn thiện. Vẻ rộn ràng của công trường trở thành dấu hiệu rõ rệt nhất của Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi sau 4 năm lăn bánh vào vùng sâu, vùng xa, vùng đặc biệt khó khăn của tỉnh Nghệ An.
Khi con đường này hoàn thành, khoảng cách giữa hai bản người Đan Lai với phần còn lại của xã không chỉ được đo bằng số cây số, mà bằng chính cơ hội phát triển được mở ra. Kinh tế, dịch vụ, trao đổi hàng hóa, y tế, giáo dục,… tất cả những nhu cầu cần thiết vốn từng bị núi rừng chặn lối nay có thêm một cửa thoát, một hướng đi thực sự.
Lãnh đạo UBND tỉnh Nghệ An kiểm tra hiện trường dự án Nâng cấp tuyến đường từ trung tâm xã Môn Sơn đi các bản người Đan Lai.
Sự thay đổi ấy càng được nhìn rõ khi trở lại tuyến đường từ bản Chôm Lôm đi bản Yên Hòa (xã Châu Khê). Trước đây, mỗi mùa mưa, người dân nơi này chỉ biết nhìn trời mà lo. Đường đất trơn trượt, những đoạn lầy ngập đến mắt cá, xe máy phải dắt từng mét, học sinh đến trường phải lội qua bùn như vượt dốc thử thách. Nhưng nhờ nguồn vốn lồng ghép từ các chương trình mục tiêu quốc gia, tuyến đường ấy đã mang diện mạo mới: thẳng, sạch, chắc, yên lòng dân.
Ông Hà Văn Thuận, 64 tuổi, người dân bản Chôm Lôm, nhìn con đường vừa hoàn thành mà mắt rạng rỡ: “Tôi sống ở đây hơn 60 năm, giờ có con đường này, nhân dân rất đồng tình, hiến đất, hiến cây để làm đường. Có đường thuận tiện đi lại, phát triển kinh tế, dễ dàng trao đổi hàng hóa”.
Từ nguồn lực chương trình mục tiêu quốc gia, hạ tầng vùng khó Nghệ An được củng cố đồng bộ.
Không chỉ thay đổi thói quen đi lại, tuyến đường mới còn mở ra nhịp sống mới. Xã Châu Khê đến nay đã hoàn thành nâng cấp hoặc làm mới hơn 17km đường giao thông thôn bản, nối liền các cụm dân cư, khơi thông mạch giao thương, tạo nền tảng quan trọng cho công cuộc giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.
Dòng chảy hạ tầng ấy tiếp tục lan rộng. Tuyến đường liên xã từ Môn Sơn đi Tường Sơn, công trình được đầu tư gần 50 tỷ đồng từ Dự án 4 - Tiểu dự án 1 về đầu tư cơ sở hạ tầng thiết yếu, phục vụ sản xuất, đời sống trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trong năm 2024 là một minh chứng. Với chiều dài 10km, mặt đường rộng 5,5m, tuyến đường mới đã giúp xe tải vào tận cuối làng thu mua nông sản. Những chuyến hàng sắn, keo, cam, bưởi không còn bị “kẹt” giữa núi rừng và thời tiết. Một tương lai thị trường mở rộng đang hiện ra rõ ràng hơn với người dân.
Những tuyến đường hoàn thành, những chiếc cầu được nối, không chỉ đưa hàng hóa đi xa mà còn đưa dịch vụ y tế, giáo dục đến gần hơn. Thủy lợi được củng cố, trường học và nhà ở cho hộ nghèo tiếp tục được xây dựng. Diện mạo cơ sở hạ tầng của vùng đặc biệt khó khăn đang thay đổi từng ngày bằng những công trình cụ thể, thiết thực, gắn liền với đời sống thường nhật của từng hộ dân.
Tạo động lực để người dân chủ động thoát nghèo
Những năm gần đây, Châu Khê hay Môn Sơn không chỉ thay đổi ở những con đường mới, mà thay đổi cả trong chính cách người dân nhìn về cuộc sống. Khi hạ tầng được đầu tư đồng bộ, người dân có điều kiện để bắt đầu lại, để mạnh dạn hơn trong sản xuất và liên kết.
Ông Lương Viết Tùng, cán bộ xã Châu Khê, chia sẻ: “Nguồn vốn của các chương trình đã giúp địa phương tháo gỡ khó khăn trong đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng, hỗ trợ làm nhà cho hộ nghèo, đặc biệt khó khăn, giúp người dân tham gia chuỗi liên kết sản xuất. Những thành công mang lại đã giúp tỷ lệ hộ nghèo toàn xã Châu Khê giảm xuống còn 13,33% vào cuối năm 2024”.
Không còn là những con số khô cứng, tỉ lệ hộ nghèo giảm chính là thước đo của niềm tin. Nhà kiên cố mọc lên ở những thôn bản từng quanh năm chỉ thấy mái tranh. Trường học khang trang thay thế phòng tạm. Trạm y tế gần hơn, nước sạch đảm bảo hơn, nhà văn hóa cộng đồng trở thành nơi gìn giữ phong tục và tạo sinh hoạt chung cho người dân.
Đường từ trung tâm xã Môn Sơn vào các bản người Đan Lai lầy lội mùa mưa.
Dòng vốn từ Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số đã thấm đến từng bản nhỏ, đúng vào những điểm cần nhất. Việc phân bổ hơn 423 tỷ đồng cho Tiểu dự án 1 tại Nghệ An trong năm 2025 tiếp tục cho thấy sự ưu tiên mạnh mẽ của Nhà nước đối với vùng đồng bào dân tộc, nơi mỗi cây cầu hay mét đường hoàn thành đều có giá trị vượt xa một công trình, đó là cơ hội, là sự công bằng trong tiếp cận dịch vụ, niềm tin vào phát triển.
Điểm đáng chú ý là, tất cả các dự án được triển khai đều tuân thủ quy định, phù hợp với nhu cầu phát triển kinh tế - xã hội địa phương. Sự đồng thuận của người dân là “chất keo” quan trọng. Như câu chuyện người dân Chôm Lôm tự nguyện hiến đất, hiến cây, như cách cộng đồng chung tay trong từng đoạn đường, từng hạng mục, chính tinh thần ấy khiến hạ tầng ở miền núi không chỉ là sự xuất hiện của công trình mới, mà là sự trưởng thành của cộng đồng.
Dưới sự chỉ đạo của Trung ương và tỉnh Nghệ An, các xã thuộc khu vực dân tộc thiểu số và miền núi tiếp tục phối hợp triển khai hiệu quả các dự án, tập trung xây dựng đồng bộ kết cấu hạ tầng, phát triển giáo dục, y tế, văn hóa.
Hạ tầng được lồng ghép đầu tư theo chương trình mục tiêu quốc gia không chỉ giải quyết bài toán giao thông, mà còn mở ra hướng phát triển bền vững cho đồng bào dân tộc ở vùng sâu, vùng xa. Những tuyến đường đã đổ bê tông, những công trình vừa hoàn thiện chính là “chìa khóa” để Nghệ An tiến đến mục tiêu lớn nhất của giai đoạn 2021 - 2025 là thu hẹp khoảng cách, nâng cao đời sống bà con, đưa miền núi phát triển bằng chính nội lực của người dân, dựa trên nền móng hạ tầng được xây dựng vững chắc.
