Năng suất lao động tại Việt Nam: Có cải thiện nhưng thiếu đồng đều

Để đạt được tăng trưởng kinh tế bền vững, Việt Nam cần có những biện pháp giúp tăng năng suất lao động.
Lao động có kỹ năng: “Chìa khóa” nâng cao năng suất Ngành Công Thương nỗ lực nâng cao năng suất lao động

Sáng 29/11, tại Hà Nội, Cơ quan phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) thông qua Dự án Tăng cường năng lực cạnh tranh khu vực tư nhân Việt Nam (IPS-C), Viện Nghiên cứu quản lý kinh tế Trung ương (CIEM) tổ chức Hội thảo “Thúc đẩy năng suất lao động cho tăng trưởng bền vững ở Việt Nam”. Hội thảo nhằm thực hiện nhiệm vụ “nghiên cứu, triển khai Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động” được phân công tại Nghị quyết số 01/NQ-CP.

Năng suất lao động tại Việt Nam được cải thiện, nhưng thiếu đồng đều
Sau hơn 35 năm Đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận trong phát triển kinh tế - xã hội

Tại hội thảo, các đại biểu đã tập trung thảo luận 5 nội dung chính, bao gồm: Thứ nhất, sự cần thiết thúc đẩy năng suất lao động trong bối cảnh hiện nay; Thứ hai, rà soát cơ chế, chính sách đã ban hành; Thứ ba, đánh giá thực trạng năng suất lao động theo các góc độ tổng thể nền kinh tế, ngành kinh tế, khu vực doanh nghiệp và theo vùng, địa phương, vùng kinh tế trọng điểm; Thứ tư, đề xuất mục tiêu phát triển cũng như định hướng, giải pháp chính cho giai đoạn tới.

Theo Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Trần Quốc Phương: Thực tế cho thấy, sau hơn 35 năm Đổi mới, Việt Nam đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận trong phát triển kinh tế - xã hội, ngay cả trong thời kỳ khó khăn do dịch Covid-19. Thể hiện ở việc tăng trưởng kinh tế giảm dần sự phụ thuộc vào khai thác tài nguyên thiên nhiên, xuất khẩu thô, lao động nhân công giá rẻ và mở rộng tín dụng, từng bước chuyển sang dựa vào ứng dụng mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Với mục tiêu trở thành nước đang phát triển, công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao vào năm 2030 và trở thành nước nước phát triển, thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam cần tiếp tục duy trì tăng trưởng cao và liên tục trong những thập niên tới. Trong bối cảnh dư địa cho tăng trưởng theo phương thức truyền thống, dựa chủ yếu trên mở rộng quy mô lao động giá rẻ và vốn, hoặc gia tăng khai thác tài nguyên thiên nhiên, đã trở nên hạn hẹp, thì năng suất lao động chính là yếu tố quyết định năng lực cạnh tranh của nền kinh tế, từng địa phương và của khu vực doanh nghiệp.

Trên thực tế, trong giai đoạn 2011-2021, khung chính sách nền tảng cho cải thiện năng suất lao động đã được ban hành theo nhiều nhóm, hướng tới ổn định kinh tế vĩ mô và nâng cao năng lực cạnh tranh; nâng cao năng suất dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và các chính sách cụ thể hỗ trợ ngành nông nghiệp, công nghiệp và dịch vụ. Quan trọng hơn cả, tư duy chính sách về mô hình, hoạt động kinh tế mới đã bước đầu hoàn thiện, nhấn mạnh đến năng suất lao động, đổi mới sáng tạo và động lực cho doanh nghiệp. Tuy vậy, thể chế, chính sách vẫn chưa hoàn thiện, chưa đồng bộ, chưa đầy đủ, ảnh hưởng đến hiệu quả phối hợp thực hiện các giải pháp và chưa xác định rõ ràng vai trò, trách nhiệm của bộ, ngành, địa phương trong đảm bảo thực hiện thực chất và hiệu quả.

Ở cấp độ tổng thể nền kinh tế, năng suất lao động của Việt Nam có sự cải thiện đáng kể, tăng 2,5 lần, từ 70,3 triệu đồng/lao động năm 2011 lên 171,8 triệu đồng/lao động năm 2021. Tốc độ tăng trưởng năng suất lao động trong 10 năm 2011-2020 đạt 6,0%, trong đó, giai đoạn 2011-2015 đạt 5,5% và giai đoạn 2016-2020 đạt 6,4%, vượt mục tiêu kế hoạch đề ra là 5,0%.

Năng suất lao động tại Việt Nam được cải thiện, nhưng thiếu đồng đều
Tại Hội thảo, các đại biểu đi đến thống nhất, việc xây dựng Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động

Tuy vậy, các chuyên gia kinh tế cũng cho rằng, năng suất lao động của Việt Nam vẫn thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực và chênh lệch có xu hướng gia tăng. Trong khu vực nông nghiệp, lâm nghiệp và thủy sản, mặc dù năng suất lao động thấp nhưng tốc tăng tăng tương đối cao do quá trình chuyển dịch cơ cấu. Trong khi đó, năng suất lao động của khu vực công nghiệp-xây dựng thấp và không ổn định, chủ yếu do tham gia ở phân khúc giá trị gia tăng thấp và sử dụng nhiều lao động, chưa thể hiện vai trò dẫn dắt và thúc đẩy tăng trưởng. Năng suất lao động của khu vực dịch vụ giữ xu hướng tăng nhưng thiếu ổn định và dựa nhiều vào các ngành dịch vụ truyền thống.

Đặc biệt, theo vùng kinh tế trọng điểm, năng suất lao động không đồng đều, tập trung ở một số thành phố lớn như: Hà Nội, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh, Bình Dương, Bà Rịa-Vũng Tàu... và chủ yếu ở hai vùng kinh tế trọng điểm Bắc bộ và phía Nam.

Đáng lưu ý, tốc độ tăng năng suất lao động có xu hướng giảm dần, các địa phương “dẫn dắt” trong vùng chưa phát huy hết vai trò lan tỏa, chưa đóng vai trò thúc đẩy và lôi kéo tăng trưởng của vùng. Năng suất lao động của khu vực doanh nghiệp đạt 309,9 triệu đồng/lao động năm 2020, tăng 93,1% so với năm 2011; mức chênh lệch năng suất lao động giữa các loại hình doanh nghiệp ngày càng tăng.

Theo đó, các chuyên gia kinh tế cũng chỉ ra những rào cản chính đối với doanh nghiệp trong thúc đẩy năng suất lao động bao gồm: Sự bất định khi đầu tư vào công nghệ; năng lực đổi mới phản ánh qua chất lượng quản lý còn yếu kém; lực lượng lao động thiếu những kỹ năng cần thiết và thiếu nguồn vốn đầu tư.

Từ nhận định đó, các ý kiến tại hội thảo đi đến thống nhất, việc xây dựng Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động là một nhiệm vụ quan trọng, vừa có ý nghĩa thời sự nhằm sớm thúc đẩy phục hồi và phát triển kinh tế-xã hội nhanh và bền vững, vừa là trọng tâm chiến lược nhằm góp phần cơ cấu lại nền kinh tế, nâng cao khả năng cạnh tranh của nền kinh tế và giúp Việt Nam “bắt kịp, tiến cùng và vượt lên” các quốc gia trong khu vực.

Chương trình quốc gia về tang năng suất lao động hướng tới mục tiêu coi năng suất lao động là động lực, nền tảng cho tăng trưởng nhanh, bền vững; trên cơ sở tận dụng hiệu quả các cơ hội của Cách mạng công nghiệp 4.0, chuyển đổi số và thông qua thúc đẩy liên kết vùng và phát triển vùng; từ đó góp phần gia tăng khả năng cạnh tranh, mức độ độc lập, tự chủ và sức chống chịu của nền kinh tế.

Chương trình quốc gia về tăng năng suất lao động dự kiến đặt ra một số chỉ tiêu, bao gồm: Tốc độ tăng năng suất lao động bình quân từ 6,5-7,0%/năm; Tốc độ tăng năng suất lao động của các vùng kinh tế trọng điểm và 5 thành phố lớn cao hơn trung bình cả nước; Nâng cao tỷ trọng đóng góp của khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo vào tăng trưởng; Phấn đấu nằm trong nhóm hàng đầu của ASEAN về tốc độ tăng năng suất lao động vào năm 2030; và Năng lực Đổi mới sáng tạo (của WIPO) thuộc nhóm 40 nước đứng đầu; Chính phủ điện tử (của Liên hợp quốc) thuộc nhóm 60 nước đứng đầu.
Nguyễn Hoà
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Thị trường lao động

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Chiến lược phát triển giáo dục cần sự đổi mới, đột phá, tạo động lực chuyển đổi kinh tế

Chiến lược phát triển giáo dục cần sự đổi mới, đột phá, tạo động lực chuyển đổi kinh tế

Phát triển nguồn nhân lực chính là sự gợi mở tư duy đột phá, đổi mới cho ngành giáo dục, tận dụng công nghệ cuộc cách mạng 4.0, tạo động lực chuyển đổi kinh tế.
Quảng Ngãi: Vận chuyển 32 tấn đường nhập lậu, tài xế bị phạt gần 500 triệu đồng

Quảng Ngãi: Vận chuyển 32 tấn đường nhập lậu, tài xế bị phạt gần 500 triệu đồng

Tài xế chở 32 tấn đường nhập lậu vừa bị UBND tỉnh Quảng Ngãi xử phạt vi phạm hành chính với số tiền gần 500 triệu đồng.
Nâng cấp đường Hồ Chí Minh kết nối với cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ

Nâng cấp đường Hồ Chí Minh kết nối với cao tốc Tuyên Quang - Phú Thọ

Tuyến đường Hồ Chí Minh sẽ được nâng cấp vì có bề rộng bị thắt hẹp 11m với 2 làn xe, nút giao bằng nên tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông.
Đồng Nai ra chỉ đạo khẩn về dự án cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, Vành đai 3

Đồng Nai ra chỉ đạo khẩn về dự án cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, Vành đai 3

Sau khi có kết luận chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, UBND tỉnh Đồng Nai đã có những chỉ đạo liên quan đến việc thực hiện các dự án trọng điểm quốc gia.
TP. Hồ Chí Minh: Trước giờ G, nhiều cây xăng vẫn chưa xuất hoá đơn điện tử bán lẻ xăng dầu

TP. Hồ Chí Minh: Trước giờ G, nhiều cây xăng vẫn chưa xuất hoá đơn điện tử bán lẻ xăng dầu

Trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh, dù đã sắp đến hạn buộc phải xuất hóa đơn điện tử bán lẻ xăng dầu, nhưng nhiều cửa hàng kinh doanh xăng dầu vẫn thờ ơ.

Tin cùng chuyên mục

Đường sắt tăng cường thêm nhiều tàu dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5

Đường sắt tăng cường thêm nhiều tàu dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5

Để phục vụ nhu cầu đi lại tăng cao của người dân dịp nghỉ lễ 30/4 và 1/5, ngành đường sắt sẽ tăng cường thêm các đoàn để phục vụ hành khách trong dịp này.
Nhiều thủ tục hành chính trong lĩnh vực y, dược cổ truyền bị bãi bỏ

Nhiều thủ tục hành chính trong lĩnh vực y, dược cổ truyền bị bãi bỏ

Theo quy định tại Thông tư số 02/2024/TT-BYT của Bộ Y tế, có 5 thủ tục mới và 8 thủ tục bị bãi bỏ trong lĩnh vực y, dược cổ truyền.
Đắk Lắk: Đặt niềm tin vào 2 dự án của học sinh tại Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia

Đắk Lắk: Đặt niềm tin vào 2 dự án của học sinh tại Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia

Đắk Lắk có 2 dự án của học sinh tham gia Cuộc thi Khoa học, kỹ thuật cấp quốc gia học sinh trung học năm học 2023-2024 tổ chức tại Bắc Giang.
Việt Nam đứng thứ 4 khu vực Đông Nam Á về chỉ số hạnh phúc

Việt Nam đứng thứ 4 khu vực Đông Nam Á về chỉ số hạnh phúc

Hưởng ứng tinh thần Ngày Quốc tế Hạnh phúc 20/3, Việt Nam đang phấn đấu phát triển nền hòa bình nhân loại với một chỉ số hạnh phúc cao.
Từ 1/7/2024 phải thực hiện công khai thông tin về giá dịch vụ y tế

Từ 1/7/2024 phải thực hiện công khai thông tin về giá dịch vụ y tế

Từ ngày 1/7/2024, các cơ sở phải thực hiện công khai thông tin về giá dịch vụ y tế tại đơn vị mình trên trang điện tử (nếu có) hoặc hình thức thích hợp...
Hà Nội: "Chặt chém" khách Tây túi táo giá 200.000 đồng, người bán hàng rong bị xử phạt

Hà Nội: "Chặt chém" khách Tây túi táo giá 200.000 đồng, người bán hàng rong bị xử phạt

Người phụ nữ ở quận Tây Hồ (Hà Nội) vừa bị xử phạt hành chính về lỗi bán hàng rong và không niêm yết giá.
TP. Hồ Chí Minh: Cháy cửa hàng Bách hoá Xanh ở quận 7

TP. Hồ Chí Minh: Cháy cửa hàng Bách hoá Xanh ở quận 7

Công an quận 7, TP. Hồ Chí Minh đang làm rõ nguyên nhân vụ cháy tại cửa hàng Bách hóa Xanh trên đường Trần Xuân Soạn, phường Tân Hưng vào sáng nay.
Công đoàn Công Thương Việt Nam và ABVV – Metaal: Mô hình hợp tác song phương tiêu biểu cấp công đoàn ngành

Công đoàn Công Thương Việt Nam và ABVV – Metaal: Mô hình hợp tác song phương tiêu biểu cấp công đoàn ngành

Quan hệ hợp tác giữa Công đoàn Công Thương Việt Nam và Công đoàn Kim khí Phlenđơ Bỉ được coi là mô hình hợp tác song phương tiêu biểu ở cấp công đoàn ngành.
Đồng Nai yêu cầu ACV khẩn trương khắc phục bụi tấn công nhà dân gần sân bay Long Thành

Đồng Nai yêu cầu ACV khẩn trương khắc phục bụi tấn công nhà dân gần sân bay Long Thành

Cơ quan chức năng tỉnh Đồng Nai yêu cầu Tổng Công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) khẩn trương khắc tình trạng ô nhiễm bụi khi thi công sân bay Long Thành.
Tháng 2/2024: Sản lượng hàng hóa thông qua Cảng Hải Phòng tăng 2,6% so với cùng kỳ

Tháng 2/2024: Sản lượng hàng hóa thông qua Cảng Hải Phòng tăng 2,6% so với cùng kỳ

Tháng 2/2024, sản lượng hàng hóa thông qua khu vực cảng Hải Phòng đạt 6,826 triệu tấn (giảm 26,7% so với tháng 1/2024 và tăng 2,6% so với cùng kỳ 2023).
Hà Nội: Tuyệt đối không để tình trạng xếp hàng, chen lấn nộp hồ sơ tại các trường

Hà Nội: Tuyệt đối không để tình trạng xếp hàng, chen lấn nộp hồ sơ tại các trường

Hà Nội yêu cầu tuyệt đối không để tình trạng tuyển sinh vượt chỉ tiêu do tuyển sinh trái tuyến, không để tình trạng xô đẩy, chen lấn nộp hồ sơ tại các trường.
TP. Hồ Chí Minh: Hơn 1.400 học sinh trường quốc tế bị ảnh hưởng do giáo viên đình công

TP. Hồ Chí Minh: Hơn 1.400 học sinh trường quốc tế bị ảnh hưởng do giáo viên đình công

Thời gian qua, Trường Quốc tế Mỹ Việt Nam (AISVN) tại TP. Hồ Chí Minh vướng lùm xùm về vấn đề tài chính, nợ lương, nợ bảo hiểm xã hội nên giáo viên nghỉ dạy.
Chi tiết lịch thi vào lớp 10 trường công lập tại TP. Hồ Chí Minh

Chi tiết lịch thi vào lớp 10 trường công lập tại TP. Hồ Chí Minh

TP. Hồ Chí Minh đã chốt lịch thi vào lớp 10 công lập vào 2 ngày 6 và 7/6/2024. Kỳ tuyển sinh năm nay sẽ kết hợp 2 phương thức thi tuyển và xét tuyển.
15 năm thiết lập quan hệ hợp tác giữa Công đoàn Công Thương Việt Nam và Công đoàn Kim khí Phlenđơ Bỉ

15 năm thiết lập quan hệ hợp tác giữa Công đoàn Công Thương Việt Nam và Công đoàn Kim khí Phlenđơ Bỉ

Sáng nay 19/3, tại Hà Nội, diễn ra Hội nghị tổng kết 15 năm thiết lập quan hệ hợp tác giữa Công đoàn Công Thương Việt Nam và Công đoàn Kim khí Phlenđơ Bỉ.
Loại quả dễ mua ở chợ có công dụng giảm nguy cơ mắc ung thư gan

Loại quả dễ mua ở chợ có công dụng giảm nguy cơ mắc ung thư gan

Số lượng các thành phần giàu dinh dưỡng đáng kinh ngạc có trong quả bơ là liều thuốc bổ hữu hiệu, trong việc tăng cường sức khỏe và hỗ trợ chức năng gan.
Quảng Ngãi: Thêm 3 lãnh đạo doanh nghiệp bị đề nghị tạm hoãn xuất cảnh

Quảng Ngãi: Thêm 3 lãnh đạo doanh nghiệp bị đề nghị tạm hoãn xuất cảnh

Việc đề nghị tạm hoãn xuất cảnh đối với lãnh đạo 3 doanh nghiệp cho đến khi người nộp thuế hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế vào ngân sách Nhà nước.
Hé lộ nguyên nhân khiến hàng trăm người ngộ độc ở Nha Trang

Hé lộ nguyên nhân khiến hàng trăm người ngộ độc ở Nha Trang

Món gà xé, cơm chan sốt trứng, hành phi, dưa chua tại quán Cơm gà Trâm Anh (TP. Nha Trang) nhiễm khuẩn, là nguyên nhân khiến hàng trăm người ngộ độc thực phẩm.
Công viên nước Hồ Tây bán thanh lý loạt thiết bị trò chơi trước hè

Công viên nước Hồ Tây bán thanh lý loạt thiết bị trò chơi trước hè

Việc Công ty Cổ phần Dịch vụ Giải trí Hà Nội rao bán gần như toàn bộ các thiết bị trò chơi trong Công viên nước Hồ Tây trước hè khiến nhiều người thắc mắc.
Dự báo thời tiết biển hôm nay 19/3/2024: Gió mạnh, sóng lớn trên biển

Dự báo thời tiết biển hôm nay 19/3/2024: Gió mạnh, sóng lớn trên biển

Thời tiết biển hôm nay 19/3/2024, khu vực Bắc Biển Đông có gió Đông Bắc mạnh cấp 6, đêm có lúc cấp 7, giật cấp 8-9. Biển động mạnh. Sóng biển cao từ 2,0-4,0m.
Thời tiết hôm nay ngày 19/3/2024: Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trời chuyển rét

Thời tiết hôm nay ngày 19/3/2024: Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trời chuyển rét

Dự báo thời tiết hôm nay ngày 19/3/2024: Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ trời chuyển rét. Nhiệt độ thấp nhất phổ biến từ 15-18 độ, vùng núi cao có nơi dưới 10 độ
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động