Nắng nóng kỷ lục làm gia tăng khủng hoảng năng lượng ở châu Âu

Châu Âu đã phải đối mặt kể từ tháng 6 với việc nhập khẩu khí đốt từ Nga, cho đến nay là nhà cung cấp lớn nhất của họ đã giảm đáng kể.

Moscow cắt giảm 80% dòng chảy qua đường ống Nord Stream để trừng phạt Đức và các nước khác vì đã hỗ trợ Ukraine.Liên minh châu Âu đã bắt tay vào kế hoạch tiết kiệm khí đốt ngay bây giờ để chuẩn bị cho mùa đông. Nhưng một đợt nắng nóng kỷ lục đang gây nguy hiểm cho những nỗ lực cung cấp đủ khí đốt trong những tháng lạnh hơn. Nhiệt độ cao đã thúc đẩy nhu cầu khí đốt ở châu Âu và Bắc Á, đẩy các công ty tiện ích ở hai khu vực cạnh tranh để có được một số lượng hạn chế tàu chở khí đốt tự nhiên hóa lỏng LNG siêu lạnh và khiến giá tăng cao hơn.

Thời tiết nóng, khô và vẫn còn mang đến những phức tạp khác. Khi thừa nhận cuộc khủng hoảng sắp xảy ra, Đức có kế hoạch hoãn việc đóng cửa ba nhà máy điện hạt nhân cuối cùng của mình — tạm dừng chính sách từ bỏ điện hạt nhân trong hai thập kỷ. Hợp đồng tương lai đối với khí đốt tại một trung tâm thương mại ở Hà Lan, điểm chuẩn ở Tây Bắc Châu Âu, đã tăng gần 6% lên 239,62 euro một megawatt-giờ, tương đương 243,44 USD một megawatt-giờ. Nếu họ giữ được những mức tăng đó, giá sẽ vượt qua mức cao nhất được ghi nhận vào ngày 7/3, ngay sau khi xảy ra xung đột ở Ukraine.

Mức giá đang ở dưới mức cao nhất trong ngày là 345 euro một megawatt-giờ, đạt được cùng ngày khi cuộc chiến gây ra tình trạng hỗn loạn trên thị trường năng lượng. Với mức tăng trước ngày 16/8, giá khí đốt ở châu Âu đã tăng hơn 1/5 trong tuần qua. Thị trường điện - hiện đang bị chi phối bởi giá khí đốt sản xuất điện - cũng đang tăng mạnh. Tại Đức, giá điện tải cơ bản sẽ được giao vào đầu năm 2023 đã tăng gần 9% lên 583 euro một megawatt-giờ. Giá cao đang ảnh hưởng đến các ngành công nghiệp sử dụng nhiều năng lượng. Nhà sản xuất kẽm Nyrstar NV cho biết họ sẽ ngừng hoạt động luyện kim ở Hà Lan bắt đầu từ ngày 1 /9. Chi phí điện cao gấp 10 lần so với mức lịch sử và Nyrstar đã phải vật lộn để chuyển chúng bằng hình thức giá kẽm cao hơn.

Tại cường quốc công nghiệp Đức, kỳ vọng tăng trưởng kinh tế đã giảm từ đầu tháng tới nay. Chuyên gia Andrew Kenningham, nhà kinh tế trưởng về châu Âu tại công ty tư vấn Capital Economics, cho biết dữ liệu cho thấy suy thoái là không thể tránh khỏi trong năm nay một phần do tác động của giá năng lượng cao đối với các hộ gia đình và ngành công nghiệp. Mỹ vẫn chưa tránh khỏi tổn thất này, với giá khí đốt tự nhiên tăng 30% trong năm nay và ở mức cao nhất trong gần 15 năm.

Tuy nhiên, sự gia tăng giá khí đốt tự nhiên của Mỹ ít gay gắt hơn ở châu Âu. Thêm vào đó, nền kinh tế Mỹ được hưởng lợi nhờ bán khí đốt tự nhiên qua Đại Tây Dương. Giá xăng tăng mạnh cũng trái ngược với giá dầu, giảm 1/3 so với mức cao sau cuộc chiến Ukraine, kéo giá tại các máy bơm xăng giảm mạnh và giúp các tài xế Mỹ nhẹ nhõm hơn.

Các nền kinh tế ở Trung và Đông Âu phụ thuộc vào dầu khí của Nga là những nền kinh tế bị ảnh hưởng nhiều nhất trong khu vực. Moody’s Investors Service trong tháng này đã thay đổi triển vọng xếp hạng tín dụng của chính phủ Séc từ tiêu cực từ ổn định. Cơ quan này đã dẫn chứng nguy cơ gián đoạn nguồn cung cấp khí đốt kéo dài từ Nga có thể dẫn đến việc phân bổ và suy thoái kinh tế sâu sắc.

Tuy nhiên, các địa điểm lưu trữ ở EU gần như đã đầy 75%, theo cơ sở hạ tầng Châu Âu, đưa khối đi đúng hướng để đạt được mức mục tiêu là 80% vào ngày 1/11. Tuy nhiên, nhiệt độ đang làm cho điều đó trở nên khó khăn hơn. Một lý do: Mực nước sông đã giảm xuống mức thấp đến mức các nhà máy điện than của Đức đang gặp khó khăn trong việc nhập khẩu nhiên liệu. Đổi lại, điều đó có nghĩa là đốt nhiều khí hơn để tạo ra điện.

Các chính phủ đang tìm cách hạn chế hóa đơn năng lượng mà không thúc đẩy nhu cầu khí đốt, khiến các công ty cung cấp năng lượng ngừng kinh doanh hoặc gây tổn hại đến tài chính công. Minh họa cho thách thức này, chính phủ Đức vừa đặt ra mức thuế mùa đông đối với các hộ gia đình và doanh nghiệp, nhưng cũng hứa hẹn một gói cứu trợ cho người tiêu dùng. Khoản phụ phí này nhằm mục đích bù đắp chi phí mà các nhà cung cấp khí đốt đang phải chịu trên thị trường bán buôn, đôi khi để mua khí đốt mà họ đã mua trước đây từ Nga. Các nhà kinh tế tại ING Groep cho biết khoản phí này sẽ đẩy lạm phát lên trên 10% trong quý cuối cùng của năm 2022.

Các nhà phân tích và giám đốc điều hành năng lượng cho rằng mục tiêu của Nga trong việc cắt giảm nguồn cung cấp khí đốt cho châu Âu là gây ra quá nhiều tổn hại về kinh tế khiến sự ủng hộ đối với Ukraine bị suy giảm. Châu lục này ngày càng phụ thuộc vào khí đốt của Nga trong những thập kỷ gần đây khi nước này rời xa than đá trong khi giảm sản lượng khí đốt trong nước ở Hà Lan và Biển Bắc. Nga đang bị ảnh hưởng từ việc cắt giảm dòng khí đốt đến châu Âu, khách hàng lâu đời nhất và có lợi nhất của họ. Tập đoàn khí đốt nhà nước khổng lồ Gazprom PJSC ngày 16/8 cho biết sản lượng đã giảm 13% trong năm nay cho đến giữa tháng 8, so với một năm trước đó, mặc dù được hưởng lợi từ giá khí đốt cao hơn.