Nâng cao năng lực cạnh tranh cho hàng xuất khẩu qua trung tâm giao dịch nông lâm thuỷ sản

Ngày 28/12, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) có cuộc làm việc với đại diện tỉnh Quảng Ninh liên quan đến dự án đầu tư xây dựng Trung tâm giao dịch nông lâm thủy sản châu Á Thái Bình Dương tại TP. Móng Cái. Trung tâm giao dịch có quy mô khối lượng hàng hóa thông quan dự kiến khoảng 3 triệu tấn/năm.

Dự án Trung tâm giao dịch nông lâm thủy sản châu Á Thái Bình Dương có vị trí tại khu vực lối mở Km3+4 Hải Yên (TP. Móng Cái). Đây là địa điểm trung chuyển hàng hóa, nông sản của Việt Nam sang Trung Quốc, đã đi vào hoạt động từ tháng 3/2018. Khu vực tiếp giáp với cửa khẩu Đông Hưng được phê duyệt là 1 trong 16 trung tâm logistics lớn nhất của Trung Quốc. Cửa khẩu Đông Hưng cũng được nước bạn xác định là 1 trong 5 cửa khẩu nhập hoa quả chính yếu của Việt Nam và các quốc gia Đông Nam Á.

Ông Phạm Văn Thành - Phó Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh - cho biết, Quảng Ninh có cửa khẩu trên bộ sát với thị trường rộng lớn Trung Quốc. Những năm qua, mạng lưới hạ tầng giao thông trên địa bàn tỉnh nói chung, TP. Móng Cái nói riêng đã được nâng cấp, đáp ứng đa dạng phương thức giao thương. Quảng Ninh cũng xác định Trung Quốc là thị trường lớn, nhưng hiện nay việc tiếp cận của thương nhân Việt Nam còn bị động. Đặc biệt, trong bối cảnh dịch Covid-19, nước bạn kiểm soát dịch chặt chẽ, nếu không có tính toán để hoàn thiện hệ thống logistics thì khó có thể chủ động việc xuất khẩu và bảo đảm giá cả nông sản cho người nông dân…

Theo ông Lê Minh Hoan - Bộ trưởng Bộ NN&PTNT, tình trạng ùn ứ nông sản thời gian qua đặt ra bài toán cần phải có một tổ hợp có chức năng là chợ đầu mối thực hiện giao dịch, tập kết, bảo quản, sơ chế, bao gói phục vụ xuất khẩu trực tiếp sản phẩm nông nghiệp sang thị trường Trung Quốc. Đây cũng là điều kiện cần thiết để nâng cao năng lực cạnh tranh cho hàng xuất khẩu của Việt Nam.

Ông Lê Minh Hoan đánh giá việc xây dựng một trung tâm giao dịch nông lâm thuỷ sản với chức năng là chợ đầu mối là cần thiết, trong bối cảnh tiêu thụ hàng hoá chịu những rào cản ngày một lớn về tiêu chuẩn chất lượng cũng như dịch bệnh Covid-19 phức tạp trên toàn cầu. Chính vì vậy, Bộ NN&PTNT sẽ phối hợp với tỉnh Quảng Ninh và các bộ ngành liên quan sớm triển khai các bước xin ý kiến Chính phủ, tiến tới cụ thể hoá dự án trong thời gian tới.

Được biết, tiểu dự án Trung tâm giao dịch nông lâm thủy sản châu Á Thái Bình Dương thuộc Dự án thực phẩm nông nghiệp an toàn Việt Nam vay vốn Ngân hàng Thế giới (WB) đã được Thường trực tỉnh ủy Quảng Ninh xin ý kiến Bộ NN&PTNT từ tháng 4/2021. Sau đó, Bộ NN&PTNT đã có văn bản về việc xem xét, tiến hành các thủ tục cần thiết để phê duyệt đề xuất Dự án thực phẩm nông nghiệp an toàn Việt Nam vay vốn WB. Theo Bộ NN&PTNT, dự án này cũng phù hợp với mục tiêu và yêu cầu của Đề án “Phát triển hệ thống trung tâm cung ứng nông sản hiện đại của Việt Nam giai đoạn 2018 - 2020 và định hướng đến năm 2030”.

Cũng trong sáng ngày 28/12, liên quan đến vấn đề ùn ứ nông sản hàng hóa tại cửa khẩu biên giới phía Bắc, trao đổi với báo chí, ông Phùng Đức Tiến - Thứ trưởng Bộ NN&PTNT – cho hay, đối với Trung Quốc đang thực hiện chính sách zero Covid-19, do đó, Trung Quốc tiến hành quản lý người, xe cộ và nông sản vận chuyển qua các cửa khẩu biên giới rất chặt chẽ. “Như thông tin chúng tôi vừa được biết 1 tiếng chỉ thông quan được 8 xe. Đây không phải là lần đầu tiên Trung Quốc tiến hành làm việc này, tuy nhiên, lần này họ làm rất chặt chẽ. Do vậy, hàng nông sản của Việt Nam ở các cửa khẩu Tân Thanh, Móng Cái, Hữu Nghị Quan có sự ùn ứ”, ông Phùng Đức Tiến chia sẻ.

Bên cạnh các giải pháp mà Chính phủ, các Bộ, ngành đang đẩy mạnh triển khai nhằm tháo gỡ khó khăn ùn ứ nông sản tại cửa khẩu phía Bắc, ông Phùng Đức Tiến cho rằng, cần tính đến hoàn thiện hạ tầng các cửa khẩu để có các kho bãi, kho lạnh đóng gói bảo quản tại đây. Việc này giúp giảm chi phí đi rất nhiều nếu so với việc chạy container lạnh bảo quản hàng hóa, cũng như đảm bảo chất lượng sản phẩm nông sản.

Hiện, xuất khẩu nông sản sang thị trường Trung Quốc chiếm khoảng 19% tổng kim ngạch xuất khẩu nông sản của Việt Nam, trong khi đó, nông sản Việt hiện đang xuất khẩu đến rất nhiều thị trường như Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU… Do đó, cùng việc đẩy mạnh xúc tiến thương mại, nghiên cứu chế biến sâu, tập trung cho kho lạnh bảo quản thì việc khai thác lợi thế từ các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới sẽ mở ra cơ hội rất lớn cho xuất khẩu nông sản của Việt Nam.