Nâng cao khả năng đáp ứng biện pháp phi thuế quan trong FTA thế hệ mới

Doanh nghiệp Thanh Hóa trước cơ hội và thách thức hội nhập

Chiều ngày 22/9/2025, Sở Công Thương Thanh Hoá đã phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ và Đại học Kinh tế Quốc dân tổ chức hội thảo khoa học “Giải pháp nâng cao khả năng đáp ứng các biện pháp phi thuế quan của doanh nghiệp xuất khẩu tỉnh Thanh Hoá trong điều kiện thực thi các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới đến năm 2030” và lớp tập huấn "Hướng dẫn thực thi các biện pháp phi thuế quan trong Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới cho doanh nghiệp xuất khẩu tỉnh Thanh Hoá".

Hội thảo khoa học và hội nghị được tổ chức lần này này thuộc khuôn khổ đề tài khoa học và công nghệ cấp tỉnh: “Nghiên cứu giải pháp nâng cao khả năng đáp ứng các biện pháp phi thuế quan trong điều kiện thực thi các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới của doanh nghiệp xuất khẩu tỉnh Thanh Hoá”.

Sự kiện nhằm hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp xuất khẩu, doanh nghiệp có tiềm năng xuất khẩu trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa nâng cao khả năng tiếp cận thị trường và năng lực tuân thủ các biện pháp phi thuế quan (NTMs) trong bối cảnh thực thi các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới (FTA thế hệ mới).

Đồng thời, lấy ý kiến của các nhà khoa học, nhà quản lý để đánh giá khả năng đáp ứng các biện pháp phi thuế quan của doanh nghiệp tỉnh Thanh Hóa và làm căn cứ xây dựng giải pháp cho doanh nghiệp trong tỉnh.

Sự kiện có sự tham dự của lãnh đạo các sở, ngành, UBND các xã/phường trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa; VCCI chi nhánh Thanh Hóa – Ninh Bình cùng đại diện các hiệp hội doanh nghiệp, các doanh nghiệp kinh doanh, hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.

Phát biểu tại sự kiện, ông Nguyễn Đức Toàn, Phó trưởng phòng Quản lý Xuất nhập khẩu, Sở Công Thương Thanh Hóa cho biết, trong bối cảnh hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng, Việt Nam đã ký kết và thực thi hàng loạt các FTA. Điều này đã mang lại những cơ hội vàng để doanh nghiệp Việt Nam nói chung và doanh nghiệp tỉnh Thanh Hoá nói riêng tiếp cận các thị trường lớn, mở rộng sản xuất và nâng cao năng lực cạnh tranh.

Tuy nhiên, đi kèm với cơ hội luôn là những thách thức không nhỏ. Một trong những thách thức lớn nhất mà doanh nghiệp phải đối mặt chính là các biện pháp phòng vệ thương mại từ các thị trường nhập khẩu.

“Những vụ kiện chống bán phá giá, chống trợ cấp và các rào cản kỹ thuật khác đang ngày càng gia tăng, gây thiệt hại không nhỏ cho hoạt động xuất khẩu của chúng ta. Để vượt qua những thách thức này, mỗi doanh nghiệp cần phải trang bị cho mình kiến thức vững vàng về các quy tắc, quy định và quy trình phòng vệ thương mại quốc tế”, ông Nguyễn Đức Toàn, Phó trưởng phòng Xuất nhập khẩu, Sở Công Thương Thanh Hóa chia sẻ thêm.

Cũng theo ông Nguyễn Đức Toàn, hội thảo khoa học và hội nghị tập huấn ngày hôm nay được tổ chức với 3 mục tiêu chính. Thứ nhất, cập nhật những kiến thức mới nhất, chuyên sâu về các công cụ phòng vệ thương mại, từ đó giúp doanh nghiệp chủ động xây dựng chiến lược kinh doanh an toàn và hiệu quả.

Thứ hai, cung cấp các công cụ hỗ trợ và phương pháp để doanh nghiệp tiếp cận thị trường các thị trường mới và tìm kiếm thông tin về biện pháp phi thuế quan.

Thứ ba, tạo ra một diễn đàn để các doanh nghiệp, chuyên gia và cơ quan quản lý cùng nhau trao đổi, thảo luận, giải đáp các vướng mắc, từ đó nâng cao năng lực toàn diện cho cộng đồng doanh nghiệp khả nang đáp úng các biện pháp phi thuế quan trong điều kiện thực thi các Hiệp định thương mại tư do thế hệ mới.

“Tôi tin tưởng rằng, với sự tham gia nhiệt tình của quý vị đại biểu và sự dẫn dắt của các chuyên gia hàng đầu, hội nghị tập huấn ngày hôm nay sẽ thành công tốt đẹp, mang lại những kiến thức bổ ích và thiết thực cho mỗi doanh nghiệp”, ông Nguyễn Đức Toàn nhấn mạnh.

Nghiên cứu, tập huấn để nâng cao năng lực xuất khẩu

Thanh Hóa là địa phương có vị trí chiến lược quan trọng, có vai trò kết nối vùng đồng bằng sông Hồng, Tây Bắc với Bắc Trung Bộ. Tỉnh Thanh Hóa cũng đã đưa ra chỉ tiêu cụ thể đến năm 2030, GRDP/người đạt 8.990 USD và kim ngạch xuất khẩu đạt 15 tỷ USD.

Với lợi thế, định hướng và mục tiêu trên, doanh nghiệp tỉnh cần khai thác được cơ hội cũng như hạn chế những thách thức từ các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới hiện nay và chủ động nâng cao khả năng đáp ứng các biện pháp phi thuế quan để tiếp cận các thị trường này. Đây được coi như điểm nút trong việc khơi thông hàng hoá xuất khẩu của tỉnh Thanh Hoá vào các thị trường nước ngoài.

Căn cứ vào tính cấp thiết cần phải tìm ra các giải pháp để thúc đẩy việc thực hiện các biện pháp phi thuế quan cho các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh, Chủ tịch UBND tỉnh Thanh Hoá đã phê duyệt triển khai đề tài: Nghiên cứu giải pháp nâng cao khả năng đáp ứng các biện pháp phi thuế quan trong điều kiện thực thi các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới của doanh nghiệp xuất khẩu tỉnh Thanh Hoá”, do Đại học Kinh tế Quốc dân chủ trì thực hiện.

Với các mục tiêu nghiên cứu của đề tài, nhóm nghiên cứu Đại học Kinh tế Quốc dân đã thực hiện triển khai thực hiện từ tháng 3/2023 đến 9/2025 và đạt được một số kết quả nghiên cứu chính như: Xây dựng khung lý thuyết về khả năng đáp ứng biện pháp phi thuế quan đối với doanh nghiệp xuất khẩu; phân tích thực trạng khả năng đáp ứng các biện pháp phi thuế quan của doanh nghiệp xuất khẩu tỉnh Thanh Hoá, đối với 3 nhóm ngành: dệt may, thuỷ sản và nông sản

Phân tích các yếu tố ảnh hưởng, cơ hội và thách thức, thuận lợi và khó khăn của doanh nghiệp xuất khẩu tỉnh Thanh Hoá trong thực thi các Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới; dự báo và nhận diện những điều chỉnh biện pháp phi thuế quan của các nước đối tác trong Hiệp định thương mại tự do thế hệ mới…

Trong khuôn khổ sự kiện cũng đã diễn ra 3 chuyên đề gồm: “Hiểu về biện pháp phi thuế quan và các công cụ nhận diện biện pháp phi thuế quan đối với nhóm hàng nông sản trong các FTA thế hệ mới”; “Quy trình tiếp cận thị trường xuất khẩu và nghiệp vụ kinh doanh xuất khẩu” và “Tiếp cận thị trường mới (Ấn Độ và Tây Nam Á) và một số lưu ý đối với doanh nghiệp xuất khẩu”.

Các giải pháp của đề tài khoa học này sẽ là căn cứ khoa học và thực tiễn góp phần nâng cao khả năng đáp ứng các biện pháp phi thuế quan của doanh nghiệp xuất khẩu tỉnh Thanh Hóa và tiếp cận thị trường nước ngoài theo hướng phát triển nhanh và bền vững; từ đó đóng góp chung vào sự phát triển kinh tế của tỉnh Thanh Hóa.