Nắm bắt ưu thế thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa vùng đồng bào dân tộc

Thời gian qua, các địa phương có đồng bào dân tộc đã kịp thời nắm bắt cơ hội, tận dụng ưu thế của thương mại điện tử để chủ động phân phối hàng hóa.
Longform | Nâng thu nhập, tạo sinh kế cho bà con vùng đồng bào dân tộc Thanh Hóa: Phát huy có hiệu quả vai trò "cầu nối" của người có uy tín trong đồng bào dân tộc Điện lực Hoà Bình: Mang nguồn sáng đến với vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Thương mại điện tử tác động như thế nào đến thị trường miền núi? Đâu là bài toán ưu tiên để thúc đẩy tiêu thụ sản phẩm của bà con miền núi qua kênh thương mại điện tử? Phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với Chuyên gia kinh tế - Trịnh Thị Thanh Thủy, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương để nhìn rõ hơn những vấn đề này.

Để hỗ trợ nông dân tiêu thụ nông sản, thời gian gần đây một số địa phương miền núi, vùng đồng bào dân tộc đã thí điểm và phát triển lĩnh vực mua bán trực tuyến, nhờ đó những nông sản vùng cao đã được quảng bá rộng rãi, sản phẩm đến tay người tiêu dùng cả nước, thậm chí xuất khẩu. Dưới góc độ chuyên gia, bà có nhận xét thế nào về mô hình này?

Trong thời gian qua, hoạt động mua bán trực tuyến ngày càng phát triển mạnh. Đặc biệt Covid-19 cũng là một cú hích mạnh mẽ để các nhà sản xuất, nhà phân phối nhìn nhận lại cách đưa sản phẩm đến với người tiêu dùng nhanh nhất, hiệu quả nhất. Trong bối cảnh đó, chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ với ứng dụng thành tựu của cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0, tạo nên nền tảng cho phương thức mua bán trực tuyến vận hành. Đồng thời, Chính phủ và các cấp lãnh đạo đang rất quyết liệt trong câu chuyện chuyển đổi số, xây dựng hạ tầng số. Có thể nói đây là “thiên thời, địa lợi” để phát triển mua bán trực tuyến, thương mại điện tử.

Nắm bắt ưu thế thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa vùng đồng bào dân tộc
Chuyên gia kinh tế - Trịnh Thị Thanh Thủy, nguyên Phó viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược, chính sách Công Thương

Mô hình mua bán trực tuyến đã khắc phục được rất nhiều khó khăn, hạn chế trong tiêu thụ sản phẩm của bà con nông dân, đó là khoảng cách địa lý, sản xuất không tập trung, thông tin đến với người tiêu dùng...

Mô hình này có 2 đặc điểm, tính chất rõ rệt: một là tự phát, hai là chủ động. Kênh tự phát có thể thấy qua nhiều trang mạng xã hội do bà con tự quảng bá và bán sản phẩm. Kênh chủ động là các cấp chính quyền địa phương, Sở Công Thương tại các địa phương cũng đã vào cuộc để cùng với bà con, doanh nghiệp đưa thông tin, đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử; các thông tin về sản phẩm, mùa vụ, chất lượng sản phẩm đến được với người tiêu dùng một cách nhanh nhất, nhờ đó người tiêu dùng biết được sản phẩm đó ở đâu, mua bán bằng cách nào, làm sao để tiếp cận được những sản phẩm đó.

Tôi cho rằng đây là một mô hình hiện đại, phù hợp và đang đem lại nhiều lợi ích cho những người tạo ra sản phẩm cũng như người sử dụng sản phẩm.

Bên cạnh đó, mô hình mua bán trực tuyến đã tác động rất nhiều đến tính chất sản xuất tự cung tự cấp của bà con. Từ mô hình này mà phương thức sản xuất ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi đang chuyển dịch mạnh mẽ sang sản xuất hàng hóa, phù hợp với mục tiêu mà chúng ta đang hướng tới là phát triển nền kinh tế thị trường.

Chúng ta cần bàn tiếp câu chuyện là làm thế nào, cần dùng cách thức, phương tiện, điều kiện gì để mô hình này được tổ chức, diễn ra hiệu quả.

Theo bà, những khó khăn, thách thức khi xây dựng thương hiệu của vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở miền núi trên kênh thương mại điện tử là gì?

Không chỉ trong thương mại điện tử mà ngay cả trong thương mại truyền thống, chúng ta cũng đã sớm nhận thức được tầm quan trọng của việc xây dựng và bảo vệ thương hiệu cho tất cả các loại sản phẩm.

Khi lên sàn thương mại điện tử trong nước, nước ngoài, sản phẩm có thương hiệu sẽ tạo niềm tin cho người tiêu dùng yên tâm sử dụng; khi có thương hiệu thì đồng nghĩa với việc sản phẩm có chất lượng đồng đều, bền vững qua từng năm.

Nắm bắt ưu thế thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa vùng đồng bào dân tộc
Nắm bắt ưu thế thương mại điện tử, thúc đẩy tiêu thụ hàng hóa vùng đồng bào dân tộc

Tuy nhiên, xây dựng thương hiệu là một bài toán khó. Để xây dựng thương hiệu cho một sản phẩm, cần đáp ứng nhiều yêu cầu: Thương hiệu là gì? Quy trình xây dựng và bảo vệ thương hiệu trong nước, ngoài nước như thế nào?... Đây là cả một vấn đề lớn, đặc biệt tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi còn nhiều khó khăn, hạn chế.

Chưa nói đến thương hiệu, bây giờ chỉ nói đến chỉ dẫn địa lý, xuất xứ hàng hóa hoặc mã số vùng trồng khi muốn xuất khẩu. Muốn đáp ứng được những điều này đã có rất nhiều gạch đầu dòng: Yêu cầu về quy trình sản xuất, quy mô sản xuất, diện tích, sản lượng, chất lượng đồng đều…. Khi chúng tôi đi khảo sát tại các địa phương, rất nhiều bà con vùng dân tộc thiểu số miền núi có quy mô sản xuất nông sản không đủ lớn, tính chất của chất lượng sản phẩm không đồng đều, mỗi mảnh vườn, mảnh ruộng lại cho ra sản phẩm với mẫu mã, kích thước khác nhau.

Vậy thì đối với câu chuyện xây dựng thương hiệu phải đáp ứng được rất nhiều tiêu chuẩn, đối với hàng hóa, cả về chất lượng và số lượng là bài toán rất khó, cần có những giải pháp thỏa đáng.

Thương hiệu sản phẩm được xây dựng trên cơ sở mã số vùng trồng, chỉ dẫn địa lý, xuất xứ hàng hóa… như tôi đã đề cập. Do đó, ở giai đoạn này, với câu hỏi làm thế nào để xây dựng thương hiệu, chúng ta sẽ nói đến việc phải xây dựng nhãn hiệu hàng hóa, xuất xứ hàng hóa, ứng dụng blockchain để định danh, đảm bảo chất lượng, truy xuất nguồn gốc cho sản phẩm nông sản... Chúng ta đảm bảo những điều đó trước để có thể đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, đưa ra được thị trường trong nước và ngoài nước, sau đó chúng ta tiếp tục đi tìm giải pháp xây dựng thương hiệu.

Để phát triển thương mại điện tử thì các địa phương miền núi rất cần sự hỗ trợ của các bộ, ngành trung ương, nhất là việc đầu tư hỗ trợ cơ sở hạ tầng công nghệ thông tin và đào tạo nguồn nhân lực công nghệ số. Dưới góc độ chuyên gia, bà có gợi ý thêm giải pháp nào?

Thương mại điện tử và thương mại điện tử xuyên biên giới phục vụ xuất nhập khẩu là xu hướng tất yếu, đặc biệt trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ như hiện nay. Lợi ích nó mang lại là không thể phủ nhận. Nhưng để phát triển thương mại điện tử cần có những điều kiện gì? Hay nói cách khác là cần hệ sinh thái như thế nào cho thương mại điện tử phát triển?

Trước hết là hạ tầng kỹ thuật, hạ tầng viễn thông, những yếu tố này chúng ta đang làm tốt. Điện, Internet đã phủ sóng đến vùng sâu, vùng xa. Đồng thời, sự vào cuộc của chính quyền các địa phương cũng rất thiết thực, không chỉ dừng ở tuyên truyền mà còn “cầm tay chỉ việc”, hướng dẫn bà con sử dụng thiết bị để quảng bá sản phẩm, livestream, giới thiệu hàng hóa…

Ở đây tôi sẽ nhấn mạnh về hai yếu tố: Logistics và nguồn nhân lực.

Thương mại điện tử thì phải có dịch vụ logistics. Không có dịch vụ logistics thì không có thương mại điện tử. Đây là điều kiện tất yếu. Buôn bán, xuất khẩu nông sản thì hàng hóa bảo quản ở nhiệt độ bao nhiêu, thời gian như thế nào, điều kiện bảo quản cho nông sản ra sao để sản phẩm sang đến thị trường nước ngoài vẫn tươi mới, đóng gói, thanh toán như thế nào?... Tất cả những vấn đề này đều gắn với logistics.

Thêm vào đó, trong thương mại điện tử, chi phí vận chuyển, chi phí logistics còn cao hơn giá trị của hàng hóa. Vậy thì khắc phục như thế nào để sản phẩm đến với người tiêu dùng cuối cùng với giá cả hợp lý? Đây cũng là câu chuyện liên quan đến phát triển logistics. Vì vậy, phát triển thương mại điện tử phải song song với phát triển dịch vụ logistics.

Về nguồn nhân lực, chúng ta không chỉ chú trọng đến nhân lực thương mại điện tử hay nhân sự cho dịch vụ logistics mà cũng phải chú trọng đến nguồn nhân lực sản xuất ra sản phẩm. Cần đào tạo bà con nông dân, đặc biệt là bà con vùng đồng bào dân tộc thiểu số, miền núi để họ thay đổi thói quen sản xuất, tiêu thụ sản phẩm theo mô hình kinh tế thị trường. Việc thay đổi nhận thức, tập quán, thói quen sản xuất và tiêu thụ sản phẩm là rất quan trọng để đáp ứng việc cung cấp hàng hóa, sản phẩm đúng quy trình, đảm bảo chất lượng.

Xin cảm ơn bà!

Lan Anh - Hoàng Lan
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: thương mại điện tử

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Tăng trưởng thương mại điện tử 20-22%: Hoàn toàn khả thi

Tăng trưởng thương mại điện tử 20-22%: Hoàn toàn khả thi

Nghị quyết số 25/NQ-CP của Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng 20-22% cho thương mại điện tử trong năm 2025. Bộ Công Thương sẽ làm gì để hoàn thành mục tiêu?
Sàn Temu vẫn chưa được phép hoạt động tại Việt Nam

Sàn Temu vẫn chưa được phép hoạt động tại Việt Nam

Hiện vẫn chưa có thông tin chính thức về thời điểm sàn thương mại điện tử Temu hoạt động trở lại tại Việt Nam.
Chuyển đổi số ngành Công Thương: Cần nỗ lực nội tại

Chuyển đổi số ngành Công Thương: Cần nỗ lực nội tại

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Bộ Công Thương đã chủ động triển khai nhiều giải pháp nhằm đẩy mạnh chính phủ điện tử, chuyển đổi số.
Thị trường thương mại điện tử: Còn nhiều thách thức

Thị trường thương mại điện tử: Còn nhiều thách thức

Năm 2025 tiếp tục dự báo đầy thách thức cho thị trường thương mại điện tử song cũng mở ra nhiều cơ hội nếu doanh nghiệp có khả năng vận hành linh hoạt, rõ ràng.
Phát triển thương mại điện tử: Cần khung pháp lý mới

Phát triển thương mại điện tử: Cần khung pháp lý mới

Luật Giao dịch điện tử năm 2005 cùng với các Luật liên quan sau này đã tạo hành lang pháp lý tương đối rõ ràng, minh bạch cho hoạt động thương mại điện tử.

Tin cùng chuyên mục

Hàng nhập qua thương mại điện tử cũng có thể miễn thuế

Hàng nhập qua thương mại điện tử cũng có thể miễn thuế

Bộ Tài chính đề xuất miễn thuế hàng nhập qua thương mại điện tử có trị giá từ 2 triệu đồng trở xuống, nhưng giới hạn giá trị mua không quá 96 triệu đồng/năm.
120 website ngừng cung cấp dịch vụ thương mại điện tử

120 website ngừng cung cấp dịch vụ thương mại điện tử

Cục Thương mại Điện tử và Kinh tế số phối hợp với Tổng cục Thuế rà soát doanh nghiệp cung cấp dịch vụ thương mại điện tử ngừng hoạt động.
Thấy gì từ

Thấy gì từ 'thập kỷ vàng' của thương mại điện tử?

Nếu như năm 2014 doanh số thương mại điện tử B2C Việt Nam chỉ đạt 2,97 tỷ USD thì hết năm 2024 đã đạt tới giá trị hơn 25 tỷ USD.
Thị trường hàng Tết online: Kiểm soát chặt chất lượng

Thị trường hàng Tết online: Kiểm soát chặt chất lượng

Nhiều mặt hàng thị trường Tết online năm nay tăng khoảng 50% so với cùng kỳ. Đáng nói, chất lượng sản phẩm được các sàn thương mại điện tử chú trọng.
Người nổi tiếng và sức hút trên thương mại điện tử

Người nổi tiếng và sức hút trên thương mại điện tử

Từ chỗ chỉ biết bán cho thương lái với giá bấp bênh thì giờ những trái bơ, sầu riêng, cà phê... cao nguyên Đắk Lắk có đầu ra ổn định nhờ thương mại điện tử.
Bảo vệ môi trường cạnh tranh trong nền kinh tế số, kinh nghiệm từ Canada

Bảo vệ môi trường cạnh tranh trong nền kinh tế số, kinh nghiệm từ Canada

Việc Canada điều tra Amazon với hành vi lợi dụng vị thế độc quyền là bài học lớn đối với Việt Nam về bảo vệ môi trường cạnh tranh trong nền kinh tế số.
Quản lý thương mại điện tử: Nhìn từ thế giới

Quản lý thương mại điện tử: Nhìn từ thế giới

Sự phát triển mạnh mẽ của thương mại điện tử đã tạo nên thách thức trong hoạt động quản lý cả ở những quốc gia có nền kinh tế đã và đang phát triển.
Lập

Lập 'trật tự' kinh doanh trên nền tảng thương mại điện tử

Sự phát triển mạnh mẽ của thị trường thương mại điện tử cũng đi kèm không ít thách thức. Đến lúc cần thiết phải xây dựng một bộ luật chuyên ngành.
Bưu điện Việt Nam làm việc đến trưa 29 Tết để trả đơn người nhận

Bưu điện Việt Nam làm việc đến trưa 29 Tết để trả đơn người nhận

Chậm nhất là đến 12h trưa ngày 28/1 (29 Tết), toàn bộ hàng hóa sẽ được Bưu điện Việt Nam chuyển phát đến tận tay người nhận.
Người Việt chi gần 200 tỷ để mua áo dài dịp Tết

Người Việt chi gần 200 tỷ để mua áo dài dịp Tết

Doanh thu sản phẩm áo dài trên các sàn thương mại điện tử đạt gần 200 tỷ đồng trong dịp Tết Nguyên đán, chứng minh sức hút của trang phục truyền thống dịp này.
Đề xuất nhiều giải pháp tăng cường quản lý thương mại điện tử xuyên biên giới

Đề xuất nhiều giải pháp tăng cường quản lý thương mại điện tử xuyên biên giới

Thương mại điện tử xuyên biên giới đã phát triển tương đối mạnh thời gian vừa qua. Bộ Công Thương đề xuất loạt giải pháp để tăng cường quản lý hoạt động này.
Năm chính sách lớn trong xây dựng Luật Thương mại điện tử

Năm chính sách lớn trong xây dựng Luật Thương mại điện tử

Để đảm bảo tính pháp lý cao hơn, ổn định, lâu dài cho thương mại điện tử, Bộ Công Thương đề xuất xây dựng Luật Thương mại điện tử với 5 chính sách lớn.
Cần thiết xây dựng và ban hành Luật Thương mại điện tử

Cần thiết xây dựng và ban hành Luật Thương mại điện tử

Thương mại điện tử tại Việt Nam đã có sự phát triển mạnh mẽ và cần thiết phải xây dựng Luật Thương mại điện tử để có công cụ quản lý hiệu quả hơn hoạt động này.

'Dựng' hành lang pháp lý cho thương mại điện tử

Bộ Công Thương vừa có tờ trình đề nghị xây dựng Luật Thương mại điện tử, trong đó nhấn mạnh sự cần thiết tăng cường quản lý, giám sát hoạt động này.
Báo cáo Affiliate Marketing: Toàn cảnh thị trường tiếp thị liên kết

Báo cáo Affiliate Marketing: Toàn cảnh thị trường tiếp thị liên kết

Accesstrade Việt Nam vừa chính thức ra mắt báo cáo Affiliate Marketing 2025: Toàn cảnh thị trường và xu hướng ngành tiếp thị liên kết.
Hà Nội thu 42.510 tỷ đồng tiền thuế thương mại điện tử

Hà Nội thu 42.510 tỷ đồng tiền thuế thương mại điện tử

Lũy kế đến ngày 31/12/2024, Cục Thuế TP. Hà Nội đã thu 42.510 tỷ đồng tiền thuế thương mại điện tử, tăng 33%, tương ứng 10.592 tỷ đồng so với năm 2023.
Người bán trên sàn thương mại điện tử phải định danh

Người bán trên sàn thương mại điện tử phải định danh

Chính phủ yêu cầu Bộ Công Thương sửa đổi hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền sửa đổi chính sách để định danh người bán trên sàn thương mại điện tử qua VneID.
Siết chặt quản lý thương mại điện tử xuyên biên giới

Siết chặt quản lý thương mại điện tử xuyên biên giới

Tăng 26%, thương mại điện tử xuyên biên giới được coi là “đòn bẩy’’ giúp doanh nghiệp xuất khẩu trực tuyến, tuy nhiên việc quản lý còn bất cập.
TikTok Shop

TikTok Shop 'rót' 500 triệu USD nâng cấp kiểm duyệt bán hàng

Nhằm nâng cao trải nghiệm mua sắm tin cậy cho người dùng, TikTok Shop đã đầu tư hơn 500 triệu USD với mục tiêu nâng cấp các quy trình kiểm duyệt bán hàng.
15.000 nhà bán hàng nói về xu hướng bán lẻ năm 2025

15.000 nhà bán hàng nói về xu hướng bán lẻ năm 2025

Năm 2024 ghi nhận sự bùng nổ của livestream bán hàng. Nhiều nhà bán hàng cho biết mở rộng kênh bán hàng sẽ là chiến lược trọng tâm của năm 2025.
Mobile VerionPhiên bản di động