Mỹ và đồng minh muốn Ukraine thay đổi chiến thuật vào mùa xuân

Các quan chức Mỹ và phương Tây đang kêu gọi Ukraine chuyển trọng tâm từ cuộc chiến tàn khốc kéo dài nhiều tháng ở thành phố Bakhmut phía đông sang ưu tiên cho một cuộc tấn công tiềm năng ở phía nam, sử dụng một phong cách chiến đấu khác để tận dụng hàng tỷ đô la trong các thiết bị quân sự mới được các đồng minh phương Tây cam kết gần đây.

Trong gần 6 tháng gần đây, các lực lượng Ukraine đã đối đầu trực diện với quân Nga trên khoảng 36 dặm lãnh thổ ở Bakhmut, nằm giữa các thành phố ly khai Donetsk và Luhansk. Trận pháo kích dữ dội đã khiến thành phố gần như bị phá hủy hoàn toàn. Quan chức tình báo cấp cao của phương Tây cho biết đó là một cuộc chiến khốc liệt với mỗi bên trao đổi từ 100-400 mét đất mỗi ngày và trao đổi hàng nghìn viên đạn pháo gần như hàng ngày.

Các quan chức Mỹ và phương Tây cho biết giờ đây, trước điều mà nhiều người dự đoán sẽ là một mùa xuân giao tranh tàn khốc, đã có một bước mở đầu về mặt chiến thuật. Trong những tuần gần đây, họ bắt đầu gợi ý rằng các lực lượng Ukraine cắt giảm tổn thất ở Bakhmut, nơi mà họ cho rằng ít có ý nghĩa chiến lược đối với Ukraine, và thay vào đó tập trung vào việc lập kế hoạch tấn công ở phía nam.

Trong cuộc gặp với Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, Phó cố vấn an ninh quốc gia Mỹ Jon Finer, Thứ trưởng Ngoại giao Mỹ Wendy Sherman và Thứ trưởng Bộ Quốc phòng Mỹ phụ trách chính sách Colin Kahl, cho biết Mỹ muốn giúp Ukraine thoát khỏi lối chơi tấn công tiêu hao, thay vào đó tập trung vào một phong cách chiến tranh cơ giới hóa sử dụng các chuyển động nhanh chóng, bất ngờ chống lại Nga.

Các quan chức cho biết hàng trăm xe bọc thép mà Mỹ và các nước châu Âu đã cung cấp cho Ukraine trong những tuần gần đây, trong đó có 14 xe tăng của Anh, nhằm giúp Ukraine thực hiện sự thay đổi đó. Tuy nhiên, không rõ liệu Tổng thống Ukraine Zelensky có sẵn sàng từ bỏ Bakhmut hay không. Những người cho rằng Zelensky không tin rằng chiến thắng của Nga ở Bakhmut là chuyện đã rồi, và ông ấy vẫn miễn cưỡng từ bỏ nó. Zelensky tin rằng việc nắm giữ Bakhmut sẽ mang lại cho Ukraine cơ hội tốt hơn để lấy lại toàn bộ khu vực Donbas và nếu Nga giành chiến thắng, điều đó sẽ tạo cơ hội cho họ tiến xa hơn tới các thành phố quan trọng chiến lược ở phía đông là Slovyansk và Kramatorsk.

Bakhmut cũng là một biểu tượng quan trọng của cuộc kháng chiến Ukraine. Ông Zelensky đã đến thăm Bakhmut ngay trước khi tới Washington DC vào tháng 12 năm ngoái, nơi ông nói với các nhà lập pháp Mỹ rằng “từng tấc đất ở đó đều thấm đẫm máu, tiếng súng nổ vang lên từng giờ”. Nói tóm lại, quan chức cấp cao của phương Tây cho biết, Bakhmut “quan trọng bởi vì người Nga đã làm cho nó trở nên quan trọng - có lẽ còn hơn cả địa hình”. Một quan chức quân sự Mỹ cũng bày tỏ sự hoài nghi rằng Ukraine sẽ từ bỏ Bakhmut không phải vì giá trị chiến trường của nó, mà vì giá trị thông điệp chiến lược rất quan trọng.

Cũng có một số lợi ích khi cố gắng làm kiệt quệ quân Nga ở Bakhmut. Nga đã “đổ xô” vào hàng chục nghìn binh sĩ thay thế “được trang bị kém, được đào tạo kém” trên khắp chiến tuyến trong vài tháng qua, bao gồm cả Bakhmut, giữa những tổn thất phải gánh chịu. Mặc dù có số lượng lớn, các binh sĩ mới không làm thay đổi động lực của cuộc chiến.

Nhưng Ukraine cũng đang chịu thương vong to lớn trong trận chiến và sử dụng một lượng lớn đạn dược hàng ngày – một phong cách chiến đấu mà Mỹ không tin là bền vững. Xét về số lượng, Nga vẫn có nhiều đạn dược và nhân lực hơn, với tổ chức bán quân sự Tập đoàn Wagner sử dụng hàng nghìn tù nhân vào trận chiến. Các quan chức Mỹ đang hy vọng việc chuyển giao thiết bị bọc thép mới nhất và khóa huấn luyện mới được mở rộng cho các lực lượng Ukraine ở Đức sẽ khuyến khích Ukraine thay đổi chiến thuật.

Chủ tịch Liên quân Tham mưu trưởng Mark Milley cho biết tùy thuộc vào việc cung cấp và huấn luyện tất cả các thiết bị này, tôi thực sự nghĩ rằng người Ukraine rất có thể thực hiện một chiến dịch tấn công ở cấp độ chiến thuật hoặc thậm chí là tác chiến quan trọng để giải phóng càng nhiều lãnh thổ Ukraine càng tốt.

Việc thúc đẩy Ukraine thay đổi chiến thuật chiến trường diễn ra trong bối cảnh có dấu hiệu cho thấy Tổng thống Nga Vladimir Putin đang cân nhắc thực hiện một bước đi lớn trong vài tuần tới để giành lại thế chủ động trong cuộc chiến. Giám đốc CIA Bill Burns đã tới Kiev vào đầu tháng này để thông báo cho ông Zelensky về đánh giá của Mỹ đối với các kế hoạch của Nga.

Cũng có những dấu hiệu cho thấy ông Putin đang cân nhắc việc huy động thêm 200.000 quân. Điện Kremlin đã bắt đầu tiến hành bỏ phiếu trong nước để đánh giá mức độ phổ biến của một đợt huy động khác. Một số người tin rằng đợt huy động tiếp theo sẽ yên tĩnh hơn so với lần đầu tiên, khi chính ông Putin đưa ra thông báo trên truyền hình, gọi đó là “sự huy động một phần”.

Các quan chức cho biết, ông Putin biết đợt huy động đầu tiên không được ưa chuộng như thế nào vào cuối năm ngoái, khi các cuộc biểu tình nổ ra và hàng trăm ngàn nam giới Nga trong độ tuổi chiến đấu đã rời khỏi đất nước để thoát khỏi nghĩa vụ quân sự và ông vẫn chưa đưa ra quyết định về một nỗ lực huy động khác. Nhưng Nga tiếp tục cần các cơ quan để ném vào cuộc chiến. Đợt huy động đầu tiên đã tăng gần gấp đôi sự hiện diện của quân đội Nga tại Ukraine – ngay cả khi nước này sản xuất ra những chiến binh không được đào tạo và vô kỷ luật – và về tổng thể quyền lực của ông Putin vẫn được đảm bảo.

Các quan chức phương Tây cho biết ý định của Putin về một cuộc tấn công mới đã trở nên rõ ràng hơn đối với các quan chức phương Tây vào đầu tháng này khi ông bổ nhiệm Tướng Valery Gerasimov, Tổng tham mưu trưởng Nga, trở thành chỉ huy chung của cuộc chiến. Gerasimov, người tượng trưng cho những thất bại ban đầu của Nga trong cuộc chiến, háo hức chứng minh rằng ông ta có thể xoay chuyển tình thế của cuộc xung đột và đang thúc đẩy một cuộc tấn công mới để chiếm lại lãnh thổ ở phía đông và phía nam.

Quan chức tình báo phương Tây không nghi ngờ gì về việc Gerasimov cảm thấy sâu sắc rằng ông ấy nên phát động một cuộc tấn công vào mùa xuân – vì vậy một cuộc tấn công sẽ đến. Một số quan chức quân sự cấp cao của Nga thậm chí đã bị nghe lỏm trong những tuần gần đây thảo luận về khả năng cố gắng chiếm thành phố Kharkiv ở phía đông bắc. Tuy nhiên, các quan chức Mỹ và phương Tây cũng như các nhà phân tích quân sự cho rằng Kharkiv - một thành phố lớn do người Ukraine nắm giữ vào mùa thu năm ngoái sau một cuộc phản công bất ngờ - dường như không phải là mục tiêu có thể đạt được từ xa đối với quân đội Nga. Kiev một lần nữa hay không, thì điều đó hiện cũng nằm ngoài tầm với của các lực lượng Nga. Hỏa lực pháo binh của Nga đã giảm đáng kể so với mức cao thời chiến, ở một số nơi giảm tới 75%, trong một dấu hiệu có thể cho thấy người Nga đã buộc phải phân phối đạn dược.

Một chuyên gia quân sự lưu ý rằng đó có thể là một vấn đề lớn đối với Nga nếu nước này muốn tiến hành một cuộc tấn công lớn mới nhằm vào các thành phố lớn. Các quan chức cho biết, nhiều khả năng Nga sẽ tiếp tục tập trung phần lớn sự chú ý vào việc chiếm thêm lãnh thổ ở khu vực Donbas - với Bakhmut là bàn đạp tiềm năng - và ở khu vực Zaporizhzhia, nơi quân đội Ukraine báo cáo rằng lực lượng Nga đã bắt đầu tăng cường chiến sự.

Các quan chức cho biết Nga có ý định giữ “cây cầu trên bộ” từ vùng Rostov đến Crimea và cần duy trì các khu vực phía nam Ukraine để làm như vậy. Bộ Quốc phòng Anh đưa tin rằng một bước đột phá lớn của Ukraine ở Zaporizhzhia sẽ thách thức nghiêm trọng khả năng tồn tại của ‘cây cầu trên đất liền’ của Nga nối vùng Rostov của Nga với Crimea. Tuy nhiên, nhìn chung, Mỹ và các đồng minh hoài nghi về khả năng tiến hành một cuộc tấn công nghiêm trọng của Nga.