Mỹ- Nhật tổ chức vòng đàm phán thương mại thứ hai

Phiên đàm phán này giữa Bộ trưởng Motegi và Đại diện Thương mại Hoa Kỳ - Robert Lighthizer được tổ chức sau phiên họp tháng 8 - khi cả hai bên đã không thu hẹp được sự khác biệt về việc có nên mở các cuộc đàm phán cho một hiệp định thương mại song phương (FTA) hay không. Phát biểu sau cuộc họp nội các Nhật Bản ngày 21/9, Bộ trưởng Motegi chia sẻ, “dựa trên sự hiểu biết chung đã xây dựng tại vòng đàm phán đầu tiên, sẽ tìm kiếm kết quả ‘win-win’ mang lại lợi ích cho cả hai quốc gia”, nhưng khi được hỏi rằng liệu cuộc họp với đại diện Mỹ có thể buộc Nhật Bản phải tham gia đàm phán FTA hay không thì Bộ trưởng Nhật Bản “không nghĩ điều đó sẽ xảy ra”.

Cuộc đàm phán giữa Bộ trưởng Motegi và Đại diện Thương mại - Robert Lighthizer được lên kế hoạch tổ chức vào ngày 21/9 nhưng được hoãn lại đến ngày 24/9 sau động thái của Mỹ đánh thuế mới đối với 200 tỷ USD hàng nhập khẩu từ Trung Quốc. Thủ tướng Shinzo Abe và Tổng thống Donald Trump cũng dự kiến sẽ gặp nhau bên lề phiên họp của Đại hội đồng Liên Hiệp quốc vào tuần tới.

Đại diện Thương mại Hoa Kỳ- Robert Lighthizer (trái) và Bộ trưởng Nhật Bản - Toshimitsu Motegi

Dự kiến tại vòng đàm phán thứ hai này, với cách tiếp cận thương mại “tự do, công bằng và có đi có lại”, Nhật Bản định đưa ra các biện pháp, nhằm giảm thặng dư thương mại với Mỹ với hy vọng ngăn chặn thuế ô tô có thể gây tổn hại cho nền kinh tế nước này. Chính quyền của Tổng thống Donald Trump dường như ngày càng tự tin rằng mối đe dọa của thuế ô tô sẽ ép được nhiều nhượng bộ hơn từ đối tác đàm phán của mình. Trong các cuộc đàm phán lại Hiệp định NAFTA, Mexico cũng đã đồng ý hạn chế chặt chẽ hơn đối với xuất khẩu miễn thuế các loại phương tiện và phụ tùng xe. Theo Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), mức thuế ô tô cao do Mỹ áp đặt sẽ ảnh hưởng lớn nhất đến Nhật Bản. 6 nhà sản xuất ô tô lớn nhất Nhật Bản có thể mất tổng cộng hơn 2 nghìn tỷ yên (tương đương 17,9 tỷ USD) với khoảng 60% lợi nhuận hoạt động. Các vấn đề thương mại sẽ được đàm phán trực tiếp trước khi Tổng thống Trump gặp Thủ tướng Abe tại Liên Hiệp quốc.

Đại diện Thương mại Hoa Kỳ đang gây áp lực để hai nước bắt đầu đàm phán cắt giảm thuế nông nghiệp. Thủ tướng Nhật Bản trước đó đã hứa hẹn với người nông dân rằng, ông sẽ không bao giờ mở các thị trường đó ngoài các điều khoản đã đạt được trong hiệp định TPP mà Mỹ đã rút lui. Tuy nhiên, điều này cho thấy Tokyo có thể chấp nhận giảm thuế quan đối với các cấp độ. Ví dụ, cắt giảm thuế 38,5% đối với thịt bò Mỹ với thuế suất 9% được áp dụng trong TPP sẽ cho phép nông dân Mỹ cạnh tranh trên một sân chơi bình đẳng với Australia và Canada. Nhưng phù hợp với điều khoản của TPP có thể không đáp ứng yêu cầu của Trump, người đã nói rằng ông có thể nhận được các thỏa thuận tốt hơn cho Mỹ thông qua các cuộc đàm phán song phương hơn là hiệp định thương mại khu vực. Một đề xuất thực hiện các nhượng bộ bổ sung đã nổi lên ở Tokyo, kêu gọi Nhật Bản mua thêm các thiết bị quốc phòng của Mỹ và khí tự nhiên hóa lỏng trong khi các nhà sản xuất ô tô mở rộng sản xuất ở Mỹ.