Lý giải thị trường dầu mỏ lo ngại giảm cầu hơn giảm cung trong trung hạn

Nền kinh tế toàn cầu đã ở trong tình trạng thay đổi liên tục trong năm nay. Sự không chắc chắn đã gia tăng lo lắng trên thị trường dầu mỏ. Đầu tiên là lo lắng về sự suy giảm nhu cầu do suy thoái gây ra, trong khi thứ hai lo lắng về việc mất nguồn cung. Mặc dù cả hai câu chuyện đều rất quan trọng, nhưng trong ngắn hạn, thị trường sẽ phải đối phó với sự xói mòn nhu cầu hơn là khủng hoảng nguồn cung.

Câu hỏi chính cho cả thị trường tài chính và thị trường dầu mỏ ngày nay là liệu thế giới có phải đối mặt với một cuộc suy thoái kéo dài và sâu sắc hay không?

Trong báo cáo Triển vọng Kinh tế Thế giới 2022 mới nhất của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), tình trạng suy giảm hiện tại được mô tả là vừa lan rộng vừa nghiêm trọng hơn dự kiến. Nó để lại rất ít nghi ngờ về khó khăn kinh tế phía trước và cho thấy điều tồi tệ nhất vẫn chưa đến. Triển vọng Năng lượng Thế giới của Cơ quan Năng lượng quốc tế (IEA) cũng bi quan tương tự về tình hình hiện tại, mô tả cuộc khủng hoảng năng lượng là “một cú sốc về quy mô và mức độ phức tạp chưa từng có”. Báo cáo xác định đây không phải là một cú sốc nhất thời mà là một thay đổi cơ bản sẽ tiếp tục khuấy động thị trường năng lượng toàn cầu trong nhiều năm tới.

Thế giới đang chứng kiến ​​sự ra đời của một trật tự năng lượng mới khi dòng năng lượng dịch chuyển từ các quốc gia và khu vực. Quay trở lại với tăng trưởng toàn cầu, lạm phát dự kiến ​​sẽ ở mức chặt, nghĩa là giá cả tăng cao kết hợp với nền kinh tế trì trệ. Theo báo cáo, tỷ lệ này sẽ đạt đỉnh ở mức 9,5% nhưng sẽ giảm xuống còn 4,1% vào năm 2024. Nhiều quốc gia trên thế giới đang phải đối mặt với mức độ lạm phát tăng vọt với các con số ở mức cao nhất trong nhiều thập kỷ. IMF nhận thấy tăng trưởng kinh tế sẽ suy yếu trong năm tới.

Tại châu Âu, nền kinh tế của Vương quốc Anh đã bắt đầu co lại khi Ngân hàng trung ương tăng lãi suất lên mức cao nhất trong 60 năm để cố gắng ngăn chặn điều có thể là “cuộc suy thoái dài nhất từ ​​trước đến nay”. Nền kinh tế đã giảm 0,2% trong ba tháng qua. Đức, cường quốc của châu Âu, đang phải vật lộn để hấp thụ những cú sốc từ giá cả tăng cao và khủng hoảng năng lượng. Các chỉ số kinh tế từ đất nước này không có vẻ hứa hẹn. Chuyên gia Steve Hanke từ trường đại học Johns Hopkin gần đây đã tham gia cùng với các nhà kinh tế nổi tiếng cảnh báo về một cuộc suy thoái sắp xảy ra khi nhìn thấy hơn 90% khả năng xảy ra một cuộc suy thoái nghiêm trọng. Một số liệu khác được sử dụng để củng cố trường hợp suy thoái kinh tế là việc giảm nguồn cung dầu gần đây đã chạm mức thấp nhất trong 37 tháng qua.

Một chỉ số khác, nguồn cung tiền (TMS), được phát triển bởi các nhà kinh tế Murray Rothbard và Joseph Salerno là một thước đo hiệu quả để theo dõi nguồn cung tiền. Trong lịch sử, bất cứ khi nào sự khác biệt giữa cung dầu và cung tiền chuyển sang mức âm thì một cuộc suy thoái sẽ xảy ra. Khoảng cách đã ở mức âm trong 5 đến 6 tháng qua. Chuyển trọng tâm sang phía cung, dữ liệu gần đây từ Vortexa cho thấy xuất khẩu dầu từ Lưu vực Đại Tây Dương đã tăng lên. Mỹ, Algeria, Guyana, Brazil và Libya đã xuất khẩu tổng cộng 7,6 triệu thùng dầu mỗi ngày trong tháng 10 so với 7,1 triệu thùng mỗi ngày trong tháng 9.

Mặc dù sự gia tăng sản lượng đó sẽ không thể bù đắp cho sự sụt giảm sản lượng sắp tới của Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ và đồng minh (OPEC+), nhưng không phải là không đáng kể. Trong khi đó, trong báo cáo dầu mỏ hàng tháng của OPEC được công bố gần đây, nhóm này đã thêm vào cảnh báo về giảm nhu cầu. Nhóm đã giảm 400.000 thùng/ngày so với ước tính nhu cầu dầu trong quý IV khi họ thấy chỉ tăng 2,5 triệu thùng/ngày. Họ đã cắt giảm dự báo nhu cầu dầu cho năm 2023 thêm 100.000 thùng/ngày xuống còn 2,2 triệu thùng/ngày. Không có gì đáng ngạc nhiên rằng thị trường dầu mỏ đang ở trong tình trạng dư thừa nguồn cung trong vài quý vừa qua. Về rủi ro kinh tế, báo cáo chứng minh cho cuộc thảo luận ở trên vì cho thấy những rủi ro suy giảm vẫn còn trong nền kinh tế toàn cầu.

Trong ngắn hạn và trung hạn, việc thắt chặt tiền tệ toàn cầu, sản lượng giảm và nguy cơ các quốc gia rơi vào suy thoái gia tăng sẽ tiếp tục kiềm chế nhu cầu dầu mỏ. Đó là trước khi tính đến các vấn đề Covid vẫn tiếp diễn ở Trung Quốc. Vấn đề khủng hoảng nguồn cung sẽ được ngăn chặn trong thời gian ngắn do những phát triển này. Tuy nhiên, về lâu dài, có rất nhiều yếu tố phải tính đến có thể gây ra khủng hoảng nguồn cung lớn.