Luật Đấu thầu 2023: Kỳ vọng và thách thức đối với lĩnh vực đầu tư xây dựng

Sáng 31/5, tại thành phố Đà Nẵng, Báo Pháp luật Việt Nam, Tạp chí Pháp luật và Phát triển và Cục Quản lý Đấu thầu đồng tổ chức Hội thảo “Luật Đấu thầu 2023 - Những kỳ vọng và thách thức trong thi hành trên lĩnh vực đầu tư xây dựng”.

Quang cảnh hội thảo.

Phát biểu khai mạc, TS. Trần Công Phàn - Đại biểu Quốc hội khóa XV, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hội Luật gia Việt Nam cho biết, đấu thầu là hoạt động lựa chọn nhà thầu để thực hiện hiệu quả các dự án phát triển kinh tế - xã hội thông qua sự cạnh tranh giữa các doanh nghiệp dự thầu về chất lượng, hiệu quả, tiến độ và nhiều tiêu chí khác. Đấu thầu là một định chế kinh tế - pháp lý phổ biến trên toàn thế giới. Ở Việt Nam, hoạt động đấu thầu được luật hóa lần đầu tiên trong chương VI Luật Xây dựng 2003. Tiếp đó, Luật Đấu thầu 2003 được ban hành để điều chỉnh hoạt động đấu thầu đáp ứng các đòi hỏi của phát triển kinh tế thị trường và hội nhập kinh tế. Qua 10 năm thực hiện, Luật Đấu thầu 2013 bộc lộ khá nhiều bất cập so với sự phát triển của đất nước dẫn đến việc Quốc hội ban hành Luật Đấu thầu 2023, có hiệu lực ngày 1/1/2024.

"Là đại biểu Quốc hội, được tham gia góp ý, thảo luận và bấm nút thông qua Luật Đấu thầu, tôi nhận thấy có rất nhiều kỳ vọng từ những quy định mới của Luật Đấu thầu 2023", ông Trần Công Phàn nói.

Theo TS. Trần Công Phàn, Luật Đấu thầu 2023 có rất nhiều điểm mới và được kỳ vọng sẽ mở được nhiều nút thắt cho sự phát triển nhanh, bền vững của nền kinh tế. Tuy nhiên, giữa pháp luật và thi hành pháp luật vẫn có những khoảng cách mà các chuyên gia pháp luật, chuyên gia kinh tế gọi là những sự cắt khúc. Luật Đấu thầu năm 2023 cũng có thể có những sự cắt khúc mà chỉ có thể nhận ra từ hoạt động thi hành. Mặc dù mới có hiệu lực được hơn 5 tháng song do tính chất đặc biệt của nó, Luật Đấu thầu 2023 đã được áp dụng khá nhiều trong việc triển khai các dự án, đặc biệt là các công trình xây dựng.

TS. Trần Công Phàn - Đại biểu Quốc hội khóa XV, Phó Chủ tịch thường trực kiêm Tổng thư ký Hội Luật gia Việt Nam

Theo bà Vũ Quỳnh Lê - Phó Cục trưởng Cục Quản lý Đấu thầu (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), Luật Đấu thầu (sửa đổi) tiếp tục tạo dựng khung pháp luật đầy đủ, đồng bộ, thống nhất về đấu thầu, mua sắm sử dụng vốn nhà nước; kịp thời tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình thực hiện Luật; Kkắc phục tình trạng đấu thầu hình thức, nâng cao tính cạnh tranh, công khai, minh bạch, hiệu quả trong hoạt động đấu thầu. Đồng thời, tiếp tục đơn giản hoá thủ tục đấu thầu lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư; cắt giảm chi phí cho doanh nghiệp thông qua hoạt động đấu thầu; tránh thất thoát, lãng phí ngân sách, tài sản nhà nước, ngăn chặn, xử lý tiêu cực, tham nhũng trong hoạt động đấu thầu. Xây dựng cơ chế lựa chọn nhà thầu, nhà đầu tư phù hợp để thúc đẩy doanh nghiệp trong nước phát triển nhằm nâng cao hiệu quả kinh tế xã hội.

Trong quá trình xây dựng Luật Đấu thầu (sửa đổi), cơ quan soạn thảo đã rà soát, đánh giá kỹ lưỡng những vướng mắc, khó khăn phát sinh từ thực tiễn, theo tinh thần bám sát thực tiễn, lấy thực tiễn làm thước đo để nghiên cứu sửa Luật. Đồng thời, tham khảo thông lệ quốc tế, tham vấn ý kiến chuyên gia, doanh nghiệp, các đối tượng chịu tác động của Luật.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã nghe tham luận từ các chuyên gia, đại diện doanh nghiệp, tập đoàn xây dựng... nhằm làm rõ được những điểm mới của Luật Đấu thầu 2023 đối với vấn đề nêu đặt và giá trị phát triển của chúng đối với các dự án đầu tư xây dựng; tìm những giá trị phát triển của các quy định mới trong Luật Đấu thầu 2023 và những rào cản có thể gây trở ngại cho việc hiện thực hóa các giá trị này; chỉ ra được những giải pháp có thể vượt qua rào cản này dựa trên những bài học từ việc thi hành Luật Đấu thầu 2013 và những bối cảnh mới của nền kinh tế, hệ thống quản lý nhà nước đối với các dự án đầu tư xây dựng.