Các biến thể mới của virus SARS-CoV-2 xuất hiện buộc nhiều quốc gia tái áp dụng các biện pháp hạn chế đi lại nghiêm ngặt hơn, trong đó có bắt buộc xét nghiệm, cách ly, thậm chí đóng cửa hoàn toàn biên giới. Diễn biến này tiếp tục ảnh hưởng đến các điểm đến và cả thị trường nguồn trên thế giới.
Theo UNWTO, du lịch nội địa và gần nhà sẽ là xu hướng nổi bật năm 2021 |
Trải qua một năm 2020 đầy khó khăn đối phó với đại dịch Covid-19, năm 2021, UNWTO đưa ra đánh giá rất thận trọng về khả năng phục hồi của ngành du lịch toàn cầu trong năm 2021 sau khi tình hình dịch bệnh trên thế giới vẫn chưa có dấu hiệu khả quan hơn.
Các chuyên gia UNWTO cho rằng, việc triển khai rộng rãi vaccine Covid-19 sẽ giúp khôi phục niềm tin của du khách, góp phần nới lỏng các lệnh hạn chế đi lại, từng bước bình thường hóa hoạt động du lịch. Theo đó, sự phục hồi du lịch trong năm 2021 phụ thuộc vào tốc độ triển khai vaccine, sự phối hợp giữa các nước về thủ tục đi lại và tình hình kinh tế.
UNWTO cũng đánh giá chỉ số lòng tin vào du lịch thế giới thấp kỷ lục cho giai đoạn tháng 9 đến tháng 12 của năm 2020. Trên thang điểm từ 0 đến 200, UNWTO chỉ cho giai đoạn 4 tháng vừa rồi 19 điểm. Trong đó, phần lớn (92%) cho rằng tình hình ở mức xấu và xấu hơn dự kiến. Chỉ số lòng tin cho 4 tháng tiếp theo, từ tháng 1 đến tháng 4 năm 2021, vẫn chưa có dấu hiệu cải thiện: 30% chuyên gia đánh giá ở mức xấu và 55% đánh giá ở mức xấu hơn nhiều.
Dù vaccine đã được đưa vào sử dụng ở một số nước, nhưng tốc độ triển khai chậm hơn dự kiến đã khiến các chuyên gia chưa nhìn thấy bất kỳ sự cải thiện nào về tình hình du lịch trong 4 tháng tới. Vì vậy, về triển vọng cả năm 2021, phản hồi từ các chuyên gia UNWTO cho thấy khá nhiều ý kiến trái chiều: 45% chuyên gia cho rằng triển vọng năm 2021 sẽ tốt hơn, 25% không chắc chắn về sự phục hồi và 30% đánh giá năm 2021 sẽ khó khăn hơn năm 2020.
Các chuyên gia cũng nhấn mạnh, thành công trong khống chế dịch bệnh và triển khai vaccine sẽ góp phần tích cực hồi phục du lịch một cách an toàn. Tuy nhiên, trong ngắn hạn, cần có thêm sự phối hợp chặt chẽ giữa các quốc gia về thủ tục đi lại, bảo đảm sức khỏe và an toàn liên quan đến xét nghiệm, chứng nhận vaccine, cung cấp số liệu đáng tin cậy và truyền thông hiệu quả.
Cũng theo UNWTO, trong năm 2021, du lịch nội địa và gần nhà sẽ là xu hướng nổi bật. Báo cáo tháng 1/2021 của UNWTO, Hội đồng chuyên gia du lịch UNWTO chỉ ra rằng cùng với sự lên ngôi của du lịch nội địa sẽ thúc đẩy nhu cầu về các hoạt động ngoài trời, gần gũi với thiên thiên và du lịch nông thôn.
Ngoài ra, các chuyên gia UNWTO cũng đề cập tới sự nổi lên của xu hướng “du lịch chậm” và du lịch cộng đồng, hướng tới những trải nghiệm chân thực, trách nhiệm và bền vững.
Đồng thời, các biện pháp bảo đảm sức khỏe và an toàn tiếp tục là mối quan tâm chính của du khách trong năm 2021. Do tình hình còn nhiều diễn biến khó lường do dịch bệnh và các lệnh hạn chế đi lại, xu hướng đặt chương trình du lịch vào phút chót (last-minute bookings) sẽ tiếp tục là hành vi phổ biến của du khách.
Bên cạnh đó, UNWTO cũng đề cập một số xu hướng khác như du lịch thanh niên, thăm bạn bè và người thân, du lịch kết hợp công việc và nghỉ dưỡng (travel for “bleisure”), du lịch đường sắt...
Ngành du lịch Việt Nam tiếp tục tập trung kế hoạch hành động phát triển trong bối cảnh mới |
Ngành du lịch Việt Nam đã và đang hứng chịu những thiệt hại nặng nề do dịch Covid-19. Năm 2020, du khách đến Việt Nam chỉ đạt 3,7 triệu lượt (trong đó riêng tháng 1, trước khi đại dịch xảy ra, khách quốc tế đạt kỷ lục 2 triệu lượt), giảm 80% so với cùng kỳ 2019, khách nội địa đạt 56 triệu lượt, giảm 34,1%. Tổng thu từ khách du lịch đạt 312.200 tỷ đồng, giảm khoảng 58,7% (tương đương 19 tỷ USD).
Năm 2020, ngành du lịch trong nước cũng đã xác định rõ, du lịch nội địa là hướng khai thác chủ đạo trong ngắn hạn.
Bước sang năm 2021, với những khó khăn đang hiện hữu, Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Nguyễn Ngọc Thiện - nhấn mạnh, toàn ngành du lịch tiếp tục tập trung triển khai hoạt động kích cầu du lịch trên cơ sở kế thừa chương trình trước đó; lấy du lịch nội địa làm nội lực duy trì hoạt động của ngành, chú trọng phát huy liên minh, liên kết giữa các địa phương - doanh nghiệp - truyền thông; đẩy mạnh hợp tác công - tư. Đồng thời, tập trung xúc tiến quảng bá các địa phương, điểm đến mới đang có dư địa phát triển, có sản phẩm du lịch hấp dẫn, từ đó làm động lực lan tỏa ra các khu vực, địa phương khác.
Bên cạnh đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ triển khai rõ nét hơn Kế hoạch hành động phục hồi du lịch Việt Nam trong bối cảnh mới; Tăng cường xúc tiến thị trường du lịch trong nước và duy trì quảng bá du lịch Việt Nam ở nước ngoài, chuẩn bị các điều kiện để đáp ứng nhu cầu phát triển nhanh ngành du lịch sau đại dịch. Truyền thông, quảng bá xúc tiến chuyển sang đẩy mạnh qua mạng xã hội và một số nền tảng trực tuyến thay vì cách thức truyền thống.
Ngoài ra, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tiếp tục tập trung hiện thực hóa một loạt đề án được Chính phủ phê duyệt: Đề án cơ cấu lại ngành du lịch đáp ứng yêu cầu phát triển thành ngành kinh tế mũi nhọn; Đề án tổng thể ứng dụng công nghệ thông tin trong lĩnh vực du lịch; Đề án nâng cao hiệu quả của công tác quảng bá, xúc tiến du lịch... góp phần hiện thực hóa các mục tiêu của Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2030.
Đặc biệt, theo Bộ trưởng Nguyễn Ngọc Thiện, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch sẽ xây dựng và triển khai Quy hoạch hệ thống du lịch thời kỳ 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050. Đồng thời, Bộ rà soát, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật để tạo điều kiện cho du lịch phục hồi và phát triển.