Tin Khu Vực 
Bức tranh khởi sắc đời sống người dân vùng cao
Ngày 27/5, Ban Chỉ đạo các Chương trình mục tiêu quốc gia tỉnh Lào Cai đã tổ chức Hội nghị đánh giá kết quả triển khai thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021 - 2025 (Chương trình Mục tiêu quốc gia 1719), đồng thời thảo luận đề xuất nội dung cho giai đoạn 2026 - 2030.
 |
| Hội nghị đánh giá kết quả triển khai thực hiện Chương trình Mục tiêu quốc gia 1719 tại Lào Cai (Ảnh: Báo Lào Cai) |
Theo báo cáo của Sở Dân tộc và Tôn giáo Lào Cai, Chương trình 1719 được Chính phủ phê duyệt 10 dự án, 14 tiểu dự án, 37 nội dung thiết kế làm 2 giai đoạn (2021 - 2025 và 2026 - 2030), bao trùm tất cả các lĩnh vực đời sống kinh tế, văn hóa, xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi.
Sau gần 4 năm triển khai đồng bộ và quyết liệt, chương trình đã mang lại nhiều kết quả tích cực, góp phần tạo chuyển biến rõ rệt ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Nhiều mục tiêu trọng điểm đã về đích sớm, khẳng định vai trò thiết yếu của chương trình trong việc rút ngắn khoảng cách phát triển giữa vùng cao và đồng bằng.
Tại Lào Cai, tổng nguồn lực thực hiện Chương trình 1719 giai đoạn 2021 - 2025 là hơn 5.656,5 tỷ đồng. Đến nay, tỉnh đã phân bổ 100% kế hoạch vốn giao năm 2025. Việc huy động vốn và quản lý tài chính cho các chương trình được thực hiện công khai và minh bạch. Từ nguồn vốn này đã phân bổ hỗ trợ đầu tư cho vùng đồng bào dân tộc thiểu số khó khăn và đạt kết quả tích cực.
Sau hơn 4 năm triển khai Chương trình 1719, tỷ lệ hộ nghèo trong cộng đồng dân tộc thiểu số đã giảm 5,83%, đạt 97,2% mục tiêu Trung ương giao. Đặc biệt, 7/33 xã đã ra khỏi danh sách địa bàn đặc biệt khó khăn, cho thấy nỗ lực mạnh mẽ của tỉnh trong cải thiện đời sống người dân. Cơ sở hạ tầng thiết yếu như đường giao thông, trường học, trạm y tế, nhà văn hóa... tiếp tục được đầu tư, nâng cấp đồng bộ hơn, đặc biệt ở các xã vùng sâu, vùng xa.
Đối với phát triển kinh tế, các mô hình phát triển sinh kế, sản xuất nông nghiệp bền vững, liên kết chuỗi giá trị được triển khai rộng rãi (tổng thực hiện 378 dự án phát triển sản xuất); một số mô hình đã phát huy hiệu quả rõ rệt. Công tác tuyên truyền, vận động người dân tham gia xây dựng nông thôn mới, giảm nghèo được đẩy mạnh, tạo sự đồng thuận xã hội cao... Không chỉ dừng lại ở các chỉ tiêu hạ tầng và xã hội, chương trình cũng tạo động lực thúc đẩy phát triển sản xuất, nâng cao thu nhập cho người dân vùng cao, từ đó giảm nghèo bền vững.
 |
| Lào Cai quan tâm phát triển hệ thống chợ tại khu vực đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi (Ảnh: Cấn Dũng) |
Đối với lĩnh vực Công Thương, theo báo cáo Sở Công Thương Lào Cai gửi Bộ Công Thương, giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Lào Cai đã xây mới 03 chợ với tổng vốn 27.750 triệu đồng và cải tạo, nâng cấp 06 chợ với tổng vốn 11.750 triệu đồng. Đây được coi là nền tảng hạ tầng then chốt giúp nông sản vùng cao đến gần hơn với thị trường trong và ngoài tỉnh.
Không chỉ dừng lại ở đầu tư hạ tầng, tỉnh Lào Cai còn tập trung triển khai hàng loạt hoạt động xúc tiến thương mại, quảng bá, kết nối cung cầu với tổng kinh phí hơn 7,1 tỷ đồng trong cả giai đoạn. Riêng trong giai đoạn từ 2022 - 2024, tỉnh đã được giao 4,264 tỷ đồng, trong đó đã thực hiện và phân bổ 3,379 tỷ đồng, đạt 79,2% kế hoạch. Dự kiến đến cuối năm 2025, tỷ lệ giải ngân sẽ đạt 100%.
Nỗ lực giải quyết khó khăn
Dù đạt nhiều thành tựu, Hội nghị cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại và hạn chế trong quá trình thực hiện chương trình. Số xã thoát khỏi đặc biệt khó khăn, đến nay có 7/33 xã, đạt 21,2% so với mục tiêu Trung ương giao; dự kiến đến hết năm 2025 số xã thoát khỏi địa bàn đặc biệt khó khăn là 24/33 xã, đạt 72,7% kế hoạch. Số thôn thoát khỏi địa bàn đặc biệt khó khăn, dự kiến đến hết năm 2025 là 262/303 thôn, đạt 86,46% kế hoạch…
Đối với giai đoạn 2026 - 2030, Lào Cai đề xuất một số cơ chế, chính sách liên quan đến mô hình, cơ chế thực hiện như thành lập ban chỉ đạo các cấp do người đứng đầu cấp ủy đảng, chính quyền làm trưởng ban; gộp các chương trình mục tiêu quốc gia thành 1 chương trình đảm bảo sự thống nhất trong thực hiện.
Tỉnh kiến nghị Trung ương cho phép kéo dài thời gian thực hiện và giải ngân nguồn vốn; quy định thống nhất đối tượng được thụ hưởng chính sách các chương trình mục tiêu quốc gia; có quy định cụ thể về nội dung, mức hỗ trợ từ nguồn ngân sách Trung ương; cho phép địa phương vận dụng, tận dụng nguồn nguyên - vật liệu tại địa phương để thực hiện các công trình hạ tầng, giao thông thuộc chương trình để tiết kiệm chi phí; điều chỉnh giảm 1/3 số thôn đặc biệt khó khăn, số xã khu vực III thoát diện đặc biệt khó khăn so với số Trung ương giao cho tỉnh...
Về cơ chế hỗ trợ lĩnh vực phát triển sản xuất liên kết chuỗi giá trị, giai đoạn 2026 - 2030: hỗ trợ theo hình thức thông qua các hệ thống ngân hàng cho vay ưu đãi. Đối với hình thức cấp vốn ngân sách hỗ trợ lĩnh vực này, chỉ bố trí cho chính quyền địa phương thực hiện công tác khảo sát, quy hoạch, xác định cụ thể về danh giới diện tích, chủ sử dụng đất đai phục vụ từng dự án phát triển sản xuất lập kế hoạch thực hiện Chương trình cả giai đoạn và hằng năm…
Với tầm nhìn chiến lược, cách tiếp cận toàn diện và quyết tâm chính trị cao độ, Lào Cai đang từng bước tạo nên “kỳ tích vùng cao” - nơi những bản làng heo hút trước kia nay đã có đường, có điện, có trường lớp, và có cả giấc mơ no ấm lan tỏa đến từng nóc nhà.
| Chương trình Mục tiêu quốc gia 1719 không chỉ là một chính sách mang tính hỗ trợ đơn thuần, mà đã thực sự trở thành bệ phóng cho quá trình đổi thay sâu sắc ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Giai đoạn 2026 - 2030 sẽ là cơ hội để chương trình bứt phá, giúp Lào Cai bền vững trên con đường giảm nghèo, nâng cao chất lượng sống, phát triển kinh tế đa ngành gắn với bảo vệ môi trường và văn hóa dân tộc. |