Bài 1: Xót xa những ngôi chợ xây xong để “đắp chiếu”
Trong chuyến công tác vào trung tuần tháng 7, trên hành trình lên với với huyện Văn Chấn và Mù Cang Chải – địa bàn miền núi khó khăn nằm ở phía tây tỉnh Yên Bái, chúng tôi ghi nhận nhiều ngôi chợ xây mới và bị bỏ hoang. Trong điều kiện khó khăn chung của địa bàn miền núi, để được đầu tư, có được những công trình tiền tỉ như vậy là rất đáng mừng. Tuy nhiên, nhìn cảnh những ngôi chợ bị “đắp chiếu” và không có người họp thực sự thấy xót xa…
Chợ Gia Hội xây xong từ năm 2017 nhưng bị bỏ hoang |
Nằm ngay mặt đường trên tuyến tỉnh lộ, thuộc địa bàn xã Gia Hội, công trình chợ Gia Hội được xây dựng với tường bao, sân, cổng và hai đình chợ sơn vàng khang trang. Có thể nói ở qui mô một chợ miền núi thì chợ Gia Hội có địa thế đẹp, xây dựng quy củ. Tuy nhiên, không hiểu vì lý do gì mà đến nay chợ gần như bỏ hoang. Nói gần như bỏ hoang vì hiện trong chợ có một gia đình sinh sống tại đình và mở quán “Bia hơi Sài Gòn”, phần sân và đình còn lại được một hộ “tận dụng” làm nơi để tập kết buôn bán vật liệu xây dựng, cát sỏi...
Đình chợ đã biến thành quán bia |
Mang những hình ảnh chợ và thắc mắc đến với UBND huyện Văn Chấn, chúng tôi được biết chợ được xây dựng và hoàn thành từ năm 2017 với số tiền đầu tư khoảng 6 tỉ đồng. Về hồ sơ liên quan đến xây dựng chợ thì chỉ có Ban quản lý Dự án đầu tự xây dựng (Ban QLDA) huyện Văn Chấn là đơn vị thay mặt chủ đầu tư (UBND huyện Văn Chấn) tổ chức triển khai thi công, xây dựng chợ cung cấp cho chúng tôi một số văn bản.
Theo đó, quy mô chợ có tổng diện tích 14.021m2 , trong đó chợ diện tích 9.947m2 còn lại là ao nước nóng và ao cho gia súc uống nước. Chợ được xây theo quyết định số 3280/QĐ-UBND ngày 21/12/2015 của UBND tỉnh Yên Bái, đây là công trình chợ cấp III… Ngoài những tài liệu mà Ban QLDA huyện cung cấp (liên quan đến phần thi công) còn khi tiếp cận Phòng Kinh tế Hạ tầng, Phòng Kế hoạch Tài chính huyện thì hồ sơ hồ sơ ban đầu liên quan đến việc xây dựng chợ như quy hoạch xây dựng chợ, chủ trương xây dựng, kế hoạch bố trí vốn xây dựng chợ… những phòng ban này đều không có hoặc không còn lưu (!?). Khi trả lời phóng viên, đại diện các phòng, ban này cũng chỉ cung cấp thông tin chung chung rằng chợ xây theo kế hoạch của tỉnh, xây bằng vốn ngân sách của tỉnh, ý định xây chợ gồm kinh doanh tổng hợp và cả khu mua gia súc…
Công trình chợ Nặm Khắt xây xong đã để "đắp chiếu" nhiều năm |
Tiếp tục hành trình lên với huyện Mù Cang Chải, đến với xã Nặm Khắt, ngay trung tâm xã chúng tôi lại “mục sở thị” một ngôi chợ xây dựng xong bỏ hoang. Chứng kiến ngôi chợ kiên cố nhưng không có người họp, từng ki ốt khóa cửa bỏ không mà thấy thật xót của!. Đi sâu vào bên trong ngôi chợ, phóng viên ghi nhận rất nhiều khu vực trong chợ đã có dấu hiệu xuống cấp, tường nhà rêu mốc, nền bong tróc, cỏ mọc hoang… Không rõ chợ được xây dựng và hoàn thành năm nào, hỏi người dân được biết chợ được xây dựng cách nay khoảng 4 – 5 năm và từ khi xây mới chưa có ai vào họp chợ, mua bán hàng hóa gì.
Các công trình chợ đã xuống cấp |
Cũng qua phản ánh của người dân, chúng tôi đến chợ xã Hồ Bố - một trong những xã xa xôi, khó khăn nhất của huyện miền núi Mù Cang Chải. Tại đây, cổng chợ vẫn khóa, nhìn vào bên trong thấy còn một vài thiết bị do đơn vị thi công để lại. Được biết sau khi xây mới không có người họp, vài năm gần đây địa phương đã đưa đơn vị thi công quây tạm vài vị trí để giúp các giáo viên ở những điệm trường lân cận khó khăn nơi ở đến ở tạm…
Hình ảnh chợ xã Hồ Bốn |
Mặc dù không thể đi hết các xã, nhưng theo thông tin người dân phản ánh thì tình trạng chợ xây mới xong bị bỏ hoang hoặc phải “thay đổi công năng” sử dụng ở các huyện Văn Chấn, huyện Mù Cang Chải không chỉ xảy ra ở xã Gia Hội, Nặm Khắt và xã Hồ Bốn mà tình trạng này còn có ở một số xã, địa phương khác…
(Còn nữa)