Lãng phí 2.400 tỷ đồng in sách giáo khoa: 'Cải lùi' giáo dục

Gần 2.400 tỷ đồng là con số tạm tính Thanh tra Chính phủ chỉ ra việc lãng phí SGK 'dùng một lần' và dấu hiệu 'lợi ích nhóm' trong in ấn, phát hành sách bài tập
Công ty cổ phần In Sách Giáo khoa Hòa Phát nắm giữ 62.75% vốn của Hưng Vượng Developer

Thanh tra Chính phủ nêu rõ có dấu hiệu “lợi ích nhóm” giữa Bộ Giáo dục & Đào tạo và Công ty TNHH MTV Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong việc in ấn, phát hành sách bài tập. Đáng chú ý, cơ quan thanh tra kết luận, chỉ một giai đoạn 5 năm (từ 2014-2019), SGK dùng một lần gây lãng phí tạm tính là 2.374 tỷ đồng.

Trao đổi về vấn đề trên, PV có cuộc phỏng vấn PGS.TS Lâm Bá Nam - Chủ tịch Hội Dân tộc học và Nhân học Việt Nam.

Ảnh minh họa
Ảnh minh họa

Lãng phí tài sản quốc gia, tạo gánh nặng cho người nghèo

Hơn 300 triệu bản SGK “dùng một lần” gây lãng phí xã hội gần 2.400 tỷ là con số mới đây được Thanh tra Chính phủ công bố, ý kiến của ông về vấn đề này?

Lãng phí trong việc in ấn, phát hành SGK dùng một lần không phải là câu chuyện mới mà đã được báo chí, dư luận xã hội quan tâm trong nhiều năm qua. Mới đây, Thanh tra Chính phủ thẳng thắn công bố số tiền lãng phí lên đến gần 2.400 tỷ đồng (chỉ một giai đoạn 5 năm 2014 – 2019). Đây mới là con số tạm tính, con số thực tế còn lớn hơn. Có thể nói đây là một trong những “cải lùi” trong giáo dục, cụ thể là việc đưa SGK đến học sinh, đặc biệt các gia đình khó khăn.

Nhìn ở vĩ mô, đây có thể gọi là lãng phí tài sản quốc gia. Hơn 2.000 tỷ đồng lãng phí có thể xây được hàng nghìn phòng học, giúp hàng chục nghìn học sinh có SGK mới.

Dư luận đã nhiều lần phản ứng về sự lãng phí này nhưng đến nay chưa có sự điều chỉnh, theo ông vì sao?

Ở đây điều đáng nói là, nếu biên soạn, in ấn, phát hành SGK không phù hợp, gây lãng phí lớn như vậy, đáng lẽ cần phải có sự điều chỉnh ngay. Đằng này, vẫn để sự vô lý đó tồn tại suốt thời gian dài. Lấy cớ là điều kiện kinh tế xã hội tăng lên, nhà xuất bản đã biên soạn, in ấn, phát hành nhiều SGK mà chỉ sử dụng một lần do bị viết, vẽ và làm bài tập trực tiếp vào đó.

Theo tôi, đây là lĩnh vực đáng quan tâm của cả ngành giáo dục nên không chỉ một mình nhà xuất bản có thể làm được bởi điều này nằm trong khung chương trình của Bộ Giáo dục & Đào tạo. Do đó đây phải là chủ trương lớn của Bộ này do đó trách nhiệm trước tiên thuộc về Bộ Giáo dục & Đào tạo.

Một vấn đề khác không chỉ lãng phí về tiền bạc, mà SGK dùng một lần còn làm tăng gánh nặng lên vai học sinh khi cặp sách nặng đến 6-7kg, ảnh hưởng đến cả sức khỏe của các cháu. Do đó, cần phải rà soát tổng thể SGK, trong đó có cả các loại sách bài tập, tham khảo, cái nào bỏ được cần phải bỏ ngay. Nếu điều chỉnh thay thế được cũng cần phải làm ngay, không nên để hiện trạng như hiện nay.

PGS.TS Lâm Bá Nam
PGS.TS Lâm Bá Nam

Lợi dụng niềm tin của phụ huynh... đánh tráo khái niệm

Nói đến sách bài tập, sách tham khảo, Thanh tra Chính phủ trong kết luận cũng nêu rõ có dấu hiệu “lợi ích nhóm” giữa Bộ Giáo dục & Đào tạo và Nhà xuất bản Giáo dục Việt Nam trong việc in ấn, phát hành sách bài tập. Việc này cũng đã được chuyển sang cơ quan Công an điều tra làm rõ?

Dấu hiệu lợi ích nhóm trong xuất bản sách bài tập, sách tham khảo chắc chắn là có. Người ta lợi dụng niềm tin của xã hội, niềm tin của phụ huynh để đánh tráo các khái niệm. Rõ ràng cần giải quyết đến cùng câu chuyện này ở Nhà xuất bản Giáo dục – một trong những nhà xuất bản lớn, đóng vai trò cực kỳ quan trọng, chiếm thị phần lớn trong việc phát hành SGK tại Việt Nam. Kết luận thanh tra mới chỉ là bước đầu, “lợi ích nhóm” giữa những người có thẩm quyền ở Bộ Giáo dục & Đào tạo và NXB như thế nào, Bộ Công an sẽ làm rõ và xử lý.

Có ý kiến cho rằng, có thể xây dựng các phần mềm, ứng dụng trực tuyến, sách điện tử... sẽ cung cấp cho người học những bộ SGK miễn phí, tiện dụng, xóa bỏ "lợi ích nhóm" trong xuất bản và phát hành SGK?

Riêng về đề xuất xây dựng hệ thống phần mềm theo tôi cần phải cân nhắc thêm. Trước hết cần nghiên cứu, nếu khả thi có thể làm thí điểm trước. Bởi ở nhiều vùng sâu, vùng xa chưa hẳn người dân đã có điều kiện để khai thác. Do đó, cần làm thí điểm nếu có hiệu quả thì vẫn có thể triển khai được. Tuy nhiên, phải tính đến các yếu tố vùng miền và hệ thống viễn thông.

Xử lý trách nhiệm của những người liên quan là cần thiết nhưng cũng cần khắc phục để lành mạnh hóa giáo dục, quan điểm của ông về việc này?

Việc xử lý trách nhiệm của cá nhân, tập thể liên quan là đương nhiên. Trong thời điểm chúng ta đang chống tiêu cực, những yếu tố mang tính lợi ích nhóm cần phải được điều tra, công khai hóa, vi phạm đến đâu xử lý đến đó theo quy định pháp luật.

Rõ ràng người ta đã sử dụng quyền lực để làm theo ý đồ, mục đích lợi ích nhóm. Cần phải truy tận gốc, làm rõ nguyên nhân và trách nhiệm của cá nhân tổ, chức, dù đó là ai, thời kỳ nào, sai phạm ra sao cũng cần phải phanh phui, công khai trước công luận và xử lý theo pháp luật.

Xin cảm ơn PGS.TS Lâm Bá Nam về cuộc trao đổi!

Theo Tri thức và Cuộc sống
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Giáo dục và đào tạo

Tin mới nhất

Vũng Tàu: Gần 50 người nhập viện nghi do ngộ độc bánh mì

Vũng Tàu: Gần 50 người nhập viện nghi do ngộ độc bánh mì

Sáng nay 27/11, Bệnh viện Vũng Tàu đã tiếp nhận 48 trường hợp người nhập viện cấp cứu với cùng triệu trứng nôn ói, đau bụng nghi do ngộ độc bánh mì.
Quảng Bình: Cháy xưởng sản xuất bột cá, thiệt hại ước tính hơn 100 tỷ đồng

Quảng Bình: Cháy xưởng sản xuất bột cá, thiệt hại ước tính hơn 100 tỷ đồng

Sáng ngày 27/11, trên địa bàn xã Thanh Trạch, huyện Bố Trạch, tỉnh Quảng Bình đã xảy ra một vụ cháy xưởng sản xuất bột cá, thiệt hại ước tính hơn 100 tỷ đồng.
Nhân sự 26/11: Bộ Tài chính bổ nhiệm lãnh đạo cục, vụ; Tỉnh ủy Thái Bình, Hà Nam có nhân sự mới

Nhân sự 26/11: Bộ Tài chính bổ nhiệm lãnh đạo cục, vụ; Tỉnh ủy Thái Bình, Hà Nam có nhân sự mới

Về thông tin nhân sự ngày 26/11, Bộ Tài chính bổ nhiệm hai Phó Vụ trưởng Vụ Ngân sách Nhà nước; một Phó Viện trưởng Viện Chiến lược và Chính sách tài chính.
Dự báo thời tiết biển ngày 27/11/2024: Hôm nay biển động

Dự báo thời tiết biển ngày 27/11/2024: Hôm nay biển động

Thời tiết biển hôm nay 27/11, Bắc Biển Đông có gió Đông Bắc mạnh cấp 6-7, giật cấp 8. Khu vực từ Bà Rịa-Vũng Tàu đến Cà Mau, Nam Biển Đông có mưa rào và dông.
Dự báo thời tiết hôm nay: Cập nhật tin gió mùa Đông Bắc

Dự báo thời tiết hôm nay: Cập nhật tin gió mùa Đông Bắc

Dự báo thời thiết hôm nay, không khí lạnh đã ảnh hưởng đến hầu hết các nơi ở Trung Trung Bộ. Ở khu vực vịnh Bắc Bộ đã có gió Đông Bắc mạnh cấp 6-7, giật cấp 8.

Tin cùng chuyên mục

Dự báo thời tiết hôm nay 27/11/2024: Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ trời rét

Dự báo thời tiết hôm nay 27/11/2024: Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ trời rét

Dự báo thời tiết hôm nay 27/11, Bắc Bộ, Thanh Hóa, Nghệ An trời rét, nhiều mây, vùng núi cao Đông Bắc Bộ dưới 10 độ C, gió ven biến cấp 4-5.
Tối 26/11, thêm khách hàng trúng Vietlott Power 6/55 nhiều tỷ đồng

Tối 26/11, thêm khách hàng trúng Vietlott Power 6/55 nhiều tỷ đồng

Tối 26/11/2024, Công ty Xổ số Điện toán Việt Nam (Vietlott) tìm thấy một khách hàng trúng Vietlott Power 6/55, giải Jackpot 2 với tổng trị giá hơn 3,9 tỷ đồng.
Bình Thuận: Thu hồi 11 giấy phép xe tập lái cải tạo trái phép

Bình Thuận: Thu hồi 11 giấy phép xe tập lái cải tạo trái phép

Trung tâm Đăng kiểm 86-02D (Bình Thuận) đã cấp Giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường xe cơ giới cải tạo cho 11 phương tiện không đúng quy định.
Việt Nam đã sử dụng 5,9 triệu liều vaccine dịch tả lợn châu Phi

Việt Nam đã sử dụng 5,9 triệu liều vaccine dịch tả lợn châu Phi

Sau khi sử dụng vaccine dịch tả lợn châu Phi, dịch bệnh đã được kiểm soát, khống chế tốt, qua đó cho thấy, việc sử dụng vaccine phòng bệnh là rất quan trọng.
Trường Quản trị và Kinh doanh ra mắt tạp chí Quản trị, An ninh và Công nghệ​

Trường Quản trị và Kinh doanh ra mắt tạp chí Quản trị, An ninh và Công nghệ​

Sáng 26/11, Trường Quản trị và Kinh doanh (HBS) tổ chức kỷ niệm 5 năm thành lập Viện An ninh phi truyền thống và ra mắt tạp chí Quản trị, An ninh và Công nghệ.
Nhiều điểm cần chú ý trong dự thảo quy chế tuyển sinh đại học từ năm 2025

Nhiều điểm cần chú ý trong dự thảo quy chế tuyển sinh đại học từ năm 2025

Điểm xét, điểm trúng tuyển của các phương thức phải được quy đổi tương đương về 1 thang điểm chung, thống nhất đối với từng chương trình, nhóm ngành đào tạo.
Đà Nẵng: Xử lý 144 tàu cá không đủ điều kiện khai thác thủy sản thế nào?

Đà Nẵng: Xử lý 144 tàu cá không đủ điều kiện khai thác thủy sản thế nào?

TP. Đà Nẵng đang tích cực hướng dẫn các chủ tàu cá không đủ điều kiện khai thác thủy sản thực hiện các thủ tục theo quy định và theo nguyện vọng của chủ tàu.
Thanh Hóa tuyên truyền, vận động người dân giao nộp hàng nghìn loại vũ khí, vật liệu nổ

Thanh Hóa tuyên truyền, vận động người dân giao nộp hàng nghìn loại vũ khí, vật liệu nổ

Nhờ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, vận động Nhân dân, từ đầu năm 2024 đến nay, người dân ở tỉnh Thanh Hóa đã giao nộp hàng nghìn loại vũ khí, vật liệu nổ.
Trao tặng mũ bảo hiểm và hướng dẫn an toàn giao thông cho học sinh lớp 1 khu vực phía Nam

Trao tặng mũ bảo hiểm và hướng dẫn an toàn giao thông cho học sinh lớp 1 khu vực phía Nam

Ủy ban ATGT Quốc gia, Bộ Giáo dục & Đào tạo và Honda Việt Nam tổ chức phát động trao tặng mũ bảo hiểm cho học sinh lớp 1 khu vực phía Nam, năm học 2024 – 2025.
Bài 2: Khi phụ nữ được trao quyền "dẫn dắt" doanh nghiệp

Bài 2: Khi phụ nữ được trao quyền "dẫn dắt" doanh nghiệp

Bên cạnh sự quan tâm của cơ quan nhà nước, công tác thúc đẩy bình đẳng giới tại Việt Nam thời gian qua còn có sự tham gia tích cực của cộng đồng doanh nghiệp.
Nhân sự 25/11: Đồng ý cho các ông Bùi Văn Cường, Nguyễn Văn Thể thôi giữ chức Ủy viên Trung ương Đảng

Nhân sự 25/11: Đồng ý cho các ông Bùi Văn Cường, Nguyễn Văn Thể thôi giữ chức Ủy viên Trung ương Đảng

Về thông tin nhân sự ngày 25/11, Ban Chấp hành Trung ương Đảng đồng ý cho ông Bùi Văn Cường, Nguyễn Văn Thể thôi giữ chức Ủy viên Trung ương Đảng khóa XIII.
Dự báo thời tiết biển hôm nay 26/11/2024: Nam Biển Đông có mưa rào và dông

Dự báo thời tiết biển hôm nay 26/11/2024: Nam Biển Đông có mưa rào và dông

Thời tiết biển hôm nay 26/11, Khu vực Bắc Biển Đông có gió Đông Bắc mạnh cấp 5, có lúc cấp 6, giật cấp 7-8. Khu vực Nam Biển Đông có mưa rào và dông.
Dự báo thời tiết hôm nay 26/11/2024: Bắc Bộ trời chuyển rét, Trung Bộ mưa lớn

Dự báo thời tiết hôm nay 26/11/2024: Bắc Bộ trời chuyển rét, Trung Bộ mưa lớn

Dự báo thời tiết hôm nay 26/11, do ảnh hưởng của không khí lạnh, Bắc Bộ trời chuyển rét. Miền Trung có mưa vừa, mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to và dông.
Đã tìm ra quán quân đại sứ truyền thông Đại học Công Thương TP. Hồ Chí Minh - HUIT

Đã tìm ra quán quân đại sứ truyền thông Đại học Công Thương TP. Hồ Chí Minh - HUIT'S Iconic 2024

Ban Tổ chức đã tìm ra hai đại diện giành Quán quân cuộc thi đại sứ truyền thông Đại học Công Thương TP. Hồ Chí Minh - HUIT'S Iconic 2024.
Cách đăng nhập Cổng Dịch vụ công Bảo hiểm Xã hội Việt Nam bằng tài khoản VneID

Cách đăng nhập Cổng Dịch vụ công Bảo hiểm Xã hội Việt Nam bằng tài khoản VneID

Hiện, người dân có thể đăng nhập Cổng Dịch vụ công Bảo hiểm Xã hội Việt Nam bằng tài khoản VneID nhằm nắm rõ hơn về chính sách bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.
Hà Nội và Cần Thơ chia sẻ kinh nghiệm trong triển khai thực hiện Đề án 06/CP

Hà Nội và Cần Thơ chia sẻ kinh nghiệm trong triển khai thực hiện Đề án 06/CP

Chiều 25/11, tại Hà Nội đã diễn ra buổi làm việc chia sẻ kinh nghiệm triển khai thực hiện Đề án 06/CP giữa 2 thành phố Hà Nội và Cần Thơ.
Quảng Bình: Xe tải chở 30 con bò lao xuống vực, tài xế tử vong

Quảng Bình: Xe tải chở 30 con bò lao xuống vực, tài xế tử vong

Xe ôtô tải chở bò mang biển kiểm soát 73H-002.64 do tài xế Phan Tuấn V. điều khiển đi theo hướng cửa khẩu Cha Lo-Khe Ve bất ngờ mất lái và lao xuống chân đồi.
Nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu qua hội thi tàu tốt, huấn luyện tàu hải đội dân quân thường trực

Nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu qua hội thi tàu tốt, huấn luyện tàu hải đội dân quân thường trực

Chiều 25/11, Quân chủng Hải quân phối hợp với Quân khu 4,5,7,9 tổ chức bế mạc Hội thi tàu tốt, hội thao huấn luyện tàu hải đội dân quân thường trực năm 2024.
Từ 1/1/2025: Bảo hiểm y tế thanh toán dịch vụ ngày giường bệnh như thế nào?

Từ 1/1/2025: Bảo hiểm y tế thanh toán dịch vụ ngày giường bệnh như thế nào?

Từ 1/1/2025, theo Thông tư số 39/2024/TT-BYT sẽ có nhiều quy định mới về bảo hiểm y tế thanh toán dịch vụ ngày giường bệnh đối với người tham gia chính sách.
Lừa đảo trực tuyến diễn ra ở tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội

Lừa đảo trực tuyến diễn ra ở tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội

Lừa đảo trực tuyến không chỉ diễn ra đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh, mà ở tất cả các lĩnh vực của đời sống kinh tế - xã hội.
Xem thêm
Mobile VerionPhiên bản di động