Kiên Giang: Mạnh tay xử lý giả mạo xuất xứ hàng hóa và gian lận thương mại

Kiên Giang quyết liệt chặn đứng gian lận xuất xứ hàng hoá qua biên giới

Trước thực trạng gian lận thương mại, đặc biệt là tình trạng giả mạo xuất xứ hàng hóa để hưởng các ưu đãi về thuế, lẩn tránh các hàng rào kỹ thuật trong thương mại quốc tế, UBND tỉnh Kiên Giang vừa có công văn chỉ đạo các sở, ban, ngành, lực lượng chức năng trên địa bàn tăng cường công tác kiểm tra, giám sát và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến xuất xứ hàng hóa. Đây là động thái kịp thời và cần thiết nhằm bảo vệ uy tín hàng hóa Việt Nam, đảm bảo môi trường kinh doanh lành mạnh và tuân thủ các cam kết thương mại quốc tế.

UBND tỉnh Kiên Giang yêu cầu, các thành viên Ban Chỉ đạo 389/KG và Ban Chỉ đạo 389 các huyện, thành phố căn cứ chức năng, nhiệm vụ được giao tập trung nắm chắc tình hình địa bàn, tăng cường tuần tra, kiểm soát để phát hiện, ngăn chặn kịp thời các hành vi vận chuyển hàng hóa giả mạo xuất xứ Việt Nam qua biên giới, các cửa khẩu đường bộ, cảng biển và cảng hàng không quốc tế. Trong quá trình kiểm tra, xử lý vi phạm, các đơn vị cũng được yêu cầu rà soát các quy định còn sơ hở, bất cập để kịp thời kiến nghị sửa đổi, bổ sung, hoàn thiện chính sách, quy định pháp luật về xuất xứ hàng hóa.

Lực lượng Quản lý thị trường tỉnh Kiên Giang vừa phát hiện và tạm giữ 60 tấn đường cát có dấu hiệu vi phạm về nhãn mác và nguồn gốc xuất xứ, trong đợt kiểm tra ngày 13/5/2025.

Đối với Sở Công Thương tỉnh Kiên Giang, được giao nhiệm vụ chỉ đạo lực lượng Quản lý thị trường tỉnh tăng cường công tác kiểm soát thị trường nội địa. Trong đó, chú trọng phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi kinh doanh hàng hóa có sử dụng nguyên liệu nhập lậu, không rõ nguồn gốc xuất xứ để sản xuất hàng hóa xuất khẩu. Đây là hình thức gian lận ngày càng tinh vi khi các doanh nghiệp nhập khẩu linh kiện, vật tư giá rẻ từ nước ngoài, sau đó lắp ráp, gắn nhãn “Made in Vietnam” để xuất khẩu, qua mặt cơ quan kiểm tra và lừa dối người tiêu dùng quốc tế.

Ngoài ra, UBND tỉnh cũng yêu cầu Chi cục Hải quan khu vực XX chỉ đạo các đơn vị chuyên môn siết chặt quy trình kiểm tra xuất xứ hàng hóa từ khâu tiếp nhận hồ sơ đến kiểm tra sau thông quan. Trong đó, lực lượng hải quan cần chú trọng phát hiện các hành vi gian lận trong khai báo hải quan, giả mạo giấy tờ chứng minh nguồn gốc hàng hóa, hoặc lợi dụng việc gia công, chế biến đơn giản để gắn nhãn hàng Việt Nam. Đồng thời, phải xử lý nghiêm các hành vi buôn lậu, gian lận thương mại, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ, góp phần bảo vệ thương hiệu hàng hóa Việt Nam trên trường quốc tế

Phối hợp liên ngành, ngăn chặn gian lận từ khâu ghi nhãn đến cấp C/O

Trong bối cảnh hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam đang ngày càng vươn ra các thị trường lớn như: Hoa Kỳ, EU, Nhật Bản… việc đảm bảo tính minh bạch, đúng đắn trong xuất xứ hàng hóa là yêu cầu bắt buộc. Nếu để tình trạng gian lận kéo dài, Việt Nam có nguy cơ bị áp dụng các biện pháp phòng vệ thương mại như điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp hoặc bị tước bỏ ưu đãi thuế quan theo các hiệp định thương mại tự do (FTA). Vì vậy, các biện pháp mà tỉnh Kiên Giang triển khai không chỉ nhằm mục đích kiểm soát thị trường nội địa mà còn là chiến lược quan trọng để duy trì niềm tin với các đối tác thương mại quốc tế.

Sở Xây dựng cũng được yêu cầu chỉ đạo các đơn vị trực thuộc đẩy mạnh kiểm tra trên các tuyến vận tải đường bộ, hàng không, hàng hải và đường thủy nội địa. Đây là những tuyến vận chuyển chủ yếu của hàng hóa giả mạo xuất xứ, đặc biệt là đối với các mặt hàng vật liệu xây dựng, thiết bị điện, nội thất có nguồn gốc nhập khẩu nhưng lại bị gắn mác hàng Việt Nam chất lượng cao. Việc giám sát các tuyến vận tải này giúp ngăn chặn kịp thời các lô hàng vi phạm, giảm thiểu thiệt hại cho người tiêu dùng và bảo vệ doanh nghiệp làm ăn chân chính.

Trong lĩnh vực nông nghiệp và sản xuất nguyên liệu, Sở Nông nghiệp và Môi trường, Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh và Ban Quản lý Khu kinh tế Phú Quốc được giao chủ trì phối hợp với các đơn vị liên quan kiểm tra, giám sát chặt chẽ quy trình cấp Giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O). Đặc biệt là các loại hàng hóa có sử dụng nguyên liệu, vật tư nhập khẩu. Các đơn vị này cần đảm bảo quy trình xác minh xuất xứ phù hợp với quy định pháp luật, tránh tình trạng cấp giấy chứng nhận tràn lan, thiếu kiểm tra chéo hoặc bị lợi dụng để hợp thức hóa hàng hóa không rõ nguồn gốc.

Sở Khoa học và Công nghệ cũng đóng vai trò quan trọng khi được giao chủ trì phối hợp thanh tra, kiểm tra việc ghi nhãn hàng hóa, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, việc sử dụng mã số, mã vạch. Đây là công cụ kỹ thuật để người tiêu dùng và cơ quan chức năng phân biệt hàng thật - giả, phát hiện hàng gian, hàng nhái. Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều doanh nghiệp cố tình sử dụng thông tin truy xuất không đúng thực tế, thậm chí in nhãn mác sai lệch nhằm đánh lừa người tiêu dùng và cơ quan kiểm tra. Vì vậy, việc kiểm tra, xử lý vi phạm trong ghi nhãn, truy xuất nguồn gốc phải được tiến hành thường xuyên, liên tục và có chế tài nghiêm khắc.

Trong thời gian tới, tỉnh Kiên Giang sẽ tiếp tục tăng cường đào tạo, nâng cao năng lực cho cán bộ, chiến sĩ các lực lượng chức năng để theo kịp các phương thức, thủ đoạn gian lận ngày càng tinh vi. Đồng thời, tỉnh cũng kêu gọi người dân và doanh nghiệp cùng chung tay phát hiện, tố giác các hành vi gian lận thương mại, vi phạm về xuất xứ hàng hóa. Sự vào cuộc đồng bộ của cả hệ thống chính trị, các cấp chính quyền và cộng đồng doanh nghiệp sẽ là yếu tố quyết định để ngăn chặn hiệu quả tình trạng gian lận xuất xứ, bảo vệ quyền lợi quốc gia và phát triển thương mại bền vững.