Chính phủ Malaysia thông báo về việc phê chuẩn CPTPP |
Ở những nơi khác trong khu vực châu Á, Ấn Độ đã cấm xuất khẩu lúa mì, trong khi Indonesia cầm xuất khẩu dầu cọ ra nước ngoài. Tình trạng này diễn ra khi thế giới phải đối mặt với cuộc khủng hoảng lương thực tồi tệ nhất trong nhiều thập kỷ sau khi xảy ra xung đột Nga- Ukraine.
Các chuyên gia nông nghiệp đã nêu rõ những lo ngại về sự trỗi dậy tiềm tàng của cái gọi là "chủ nghĩa dân tộc lương thực" của các chính phủ trong khu vực. Những người mua sắm ở Malaysia đã thấy giá thịt gà tăng vọt trong những tháng gần đây, trong khi một số nhà bán lẻ đã đưa ra giới hạn về số lượng thịt mà khách hàng có thể mua.
Ngày 23/5, Thủ tướng Malaysia Ismail Sabri Yaakob cho biết quốc gia Đông Nam Á này sẽ ngừng xuất khẩu tới 3,6 triệu con gà mỗi tháng "cho đến khi giá cả và sản xuất trong nước ổn định".
Nước láng giềng Singapore, nơi nhập khẩu của Malaysia chiếm khoảng 1/3 nguồn cung thịt gà của nước này, có vẻ sẽ bị ảnh hưởng đặc biệt bởi động thái này. Hầu hết tất cả những gia cầm được nhập khẩu sống trước khi chúng được giết mổ và ướp lạnh ở Singapore. Cuối ngày 23/5, Cơ quan Thực phẩm Singapore đã khuyến khích người mua sắm mua thịt gà đông lạnh.
Cơ quan này tuyên bố rằng trong khi nguồn cung cấp thịt gà ướp lạnh có thể tạm thời bị gián đoạn, các lựa chọn thịt gà đông lạnh vẫn có sẵn để giảm thiểu tình trạng thiếu hụt và khuyên người tiêu dùng chỉ nên mua những gì họ cần. Lệnh cấm xuất khẩu gà của Malaysia là diễn biến mới nhất trong cuộc khủng hoảng lương thực toàn cầu.
Tháng trước, Ngân hàng Thế giới cảnh báo rằng, giá lương thực tăng kỷ lục có thể đẩy hàng trăm triệu người vào cảnh nghèo đói và thiếu dinh dưỡng. Ukraine là nước xuất khẩu lúa mì lớn và sản lượng của nước này đã sụt giảm kể từ khi xung đột xảy ra. Điều này đã khiến giá lúa mì toàn cầu tăng vọt. Nó cũng làm tăng triển vọng thiếu hụt ở các quốc gia phụ thuộc vào xuất khẩu của họ.
Cũng trong ngày 23/5, Yuliia Svyrydenko, Phó thủ tướng thứ nhất của Ukraine, kêu gọi cộng đồng quốc tế tạo ra một "lối đi an toàn" để hàng triệu tấn ngũ cốc bị mắc kẹt ở Ukraine có thể xuất khẩu. Phát biểu bên lề Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) tại Davos, David Beasley, giám đốc điều hành Chương trình Lương thực Thế giới của Liên hợp quốc (LHQ) (WFP), gọi việc Nga chặn xuất khẩu lương thực của Ukraine là "một lời tuyên chiến với an ninh lương thực toàn cầu ”.
Thế giới đang phải đối mặt với cuộc khủng hoảng lương thực tồi tệ nhất kể từ Thế chiến II. Giá lúa mì tăng trở lại vào đầu tháng này sau khi Ấn Độ cấm xuất khẩu loại ngũ cốc chủ yếu. Quyết định của chính phủ Ấn Độ được đưa ra sau đợt nắng nóng ở nước này khiến giá trong nước tăng cao kỷ lục.
Với hạn hán và lũ lụt đe dọa mùa màng ở các nước sản xuất lớn khác, các nhà kinh doanh hàng hóa đã mong đợi nguồn cung từ Ấn Độ để bù đắp một phần thiếu hụt từ Ukraine. Giá dầu cọ cũng tăng mạnh trong những tuần gần đây khi Indonesia, nhà sản xuất nguyên liệu hàng đầu được sử dụng trong mọi thứ từ thực phẩm chế biến đến xà phòng, ngừng xuất khẩu trong ba tuần để làm giảm giá dầu ăn trong nước. Lệnh cấm đã được dỡ bỏ vào ngày 23/5.
Đây là những ví dụ mà chuyên gia Sonia Akter của Trường Chính sách công Lý Quang Diệu ở Singapore gọi là “chủ nghĩa dân tộc thực phẩm”. Các chính phủ áp đặt những hạn chế như vậy bởi vì họ cảm thấy phải bảo vệ người dân trong nước.
Từ kinh nghiệm trước đây của cuộc khủng hoảng lương thực 2007-2008, dự kiến sẽ có ngày càng nhiều quốc gia làm theo, điều này sẽ làm trầm trọng thêm cuộc khủng hoảng cũng như lạm phát giá lương thực.
Tuy nhiên, Giáo sư William Chen của Đại học Công nghệ Nanyang (NTU) của Singapore tin rằng các hạn chế xuất khẩu chỉ mang tính chất tạm thời chứ không phải là chủ nghĩa dân tộc thực phẩm hoàn toàn chính thức.
Các quốc gia khác đã áp đặt lệnh cấm đối với hàng hóa thực phẩm nhưng đã dỡ bỏ lệnh cấm sau đó. Đây là một phản ánh tốt về tính liên kết giữa các chuỗi giá trị thực phẩm, không quốc gia nào có thể thực sự phụ thuộc vào chính họ về tất cả các loại thực phẩm cần thiết cho người dân trong nước mà vẫn phải nhập khẩu từ các quốc gia khác.