Không ít người nước ngoài "núp bóng" cá nhân, tổ chức Việt Nam thâu tóm đất đai

Tiếp tục Chương trình làm việc Kỳ họp thứ 5, sáng ngày 19/6/2023, dưới sự chủ trì của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ, Quốc hội tiến hành thảo luận phiên toàn thể tại hội trường về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi).

Góp ý về dự án Luật Nhà ở (sửa đổi) tại hội trường, đại biểu Quốc hội Phạm Văn Hòa - đoàn Đồng Tháp cho rằng, các quy định liên quan đến cá nhân người nước ngoài được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam là vấn đề nhạy cảm, cần cân nhắc thận trọng, kỹ lưỡng…

Về quy định cá nhân, người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam đã được phép mua nhà đất, theo đại biểu đoàn Đồng Tháp, quy định như dự thảo Luật là chưa rõ ràng, vì người nước ngoài nhập cảnh vào Việt Nam hàng năm số lượng rất nhiều, do vậy cần phải cân nhắc một cách thận trọng. Vì vậy, nên chăng chỉ quy định tổ chức, cá nhân người nước ngoài có vốn đầu tư vào Việt Nam, người nước ngoài có quốc tịch Việt Nam được sở hữu nhà, đất tại Việt Nam.

Đại biểu Phạm Văn Hòa cũng cho hay, dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) quy định người sử dụng đất được Nhà nước giao đất, cho thuê đất, công nhận quyền sử dụng đất, nhận chuyển quyền sử dụng đất không bao gồm cá nhân người nước ngoài.

“Thời gian qua, dư luận rất phản ứng đối với việc không ít người nước ngoài núp bóng cá nhân, tổ chức của Việt Nam thu mua nhiều đất đai” - đại biểu nói, đồng thời nêu, chúng ta nên có giới hạn về thời hạn sử dụng… Ngoài ra, dự thảo Luật cần rà soát các quy định để tránh trùng lặp, chồng chéo với các quy định của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp.

Đại biểu Trần Chí Cường - đoàn Đà Nẵng bày tỏ thống nhất với dự thảo và báo cáo thẩm tra của Ủy ban Pháp luật. Dự thảo Luật đã cơ bản khắc phục được những bất cập, khó khăn của Luật hiện hành về nhà ở.

Liên quan đến vấn đề về tổ chức, cá nhân người nước ngoài được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam tại Điều 19, Điều 20 và Điều 22 của dự thảo Luật, đại biểu Cường cho rằng, dự thảo luật không quy định rõ việc các tổ chức cá nhân nước ngoài có quyền sở hữu nhà ở gắn liền với quyền sử dụng đất hay không.

Bên cạnh đó, nội dung này có thể chưa phù hợp với Điều 5 của dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) về người sử dụng đất nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất không bao gồm cá nhân người nước ngoài và Khoản 1, Điều 14 của dự thảo Luật Kinh doanh bất động sản (sửa đổi) quy định: Trường hợp cá nhân người nước ngoài mua nhà ở của chủ đầu tư dự án bất động sản theo quy định của Luật Nhà ở, tổ chức cá nhân nước ngoài mua công trình xây dựng theo quy định của pháp luật về kinh doanh bất động sản thì các nội dung liên quan về quyền sử dụng đất gắn với nhà ở, công trình xây dựng thực hiện theo quy định của Luật Đất đai, Luật Nhà ở.

Ngoài ra, tại Điểm c, khoản 1, Điều 19 quy định cá nhân nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam là đối tượng được sở hữu nhà ở tại Việt Nam và Khoản 3, Điều 21 quy định về điều kiện được sở hữu nhà ở đối với cá nhân người nước ngoài.

Đại biểu Cường cho rằng, quy định như vậy quá rộng, cần phải nghiên cứu, cân nhắc. Đặc biệt, lưu ý đến việc người nước ngoài được phép nhập cảnh vào Việt Nam nhưng với mục đích đi du lịch thì có quyền được sở hữu nhà ở hay không? Việc quy định như dự thảo Luật có xung đột với các quy định của pháp luật về nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh, lưu trú của người nước ngoài tại Việt Nam hay không?

Theo quy định hiện nay và dự thảo sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Nhập cảnh, xuất cảnh, quá cảnh và lưu trú của người nước ngoài đang trình Quốc hội, thời gian thị thực được cấp cho khách nước ngoài vào Việt Nam tối đa 90 ngày, trừ một số trường hợp khác như lao động, đầu tư nhưng thời gian nhiều nhất là 5 năm đối với nhà đầu tư.

Đại biểu băn khoăn, nếu được sở hữu nhà ở thì những người được cấp thị thực dưới 1 năm có quyền tiếp tục ở lại Việt Nam sau khi hết thời hạn thị thực hay không? Vấn đề này cần phải được xem xét, nghiên cứu quy định kỹ lưỡng, tránh việc có thể dẫn đến khiếu kiện, tranh chấp pháp lý quốc tế.

Cũng theo đại biểu, vấn đề tổ chức, cá nhân nước ngoài được mua và sở hữu nhà ở tại Việt Nam là một vấn đề lớn, hệ trọng và nhạy cảm, vừa liên quan đến nhiều lĩnh vực, đặc biệt là an ninh quốc phòng của quốc gia vừa cân nhắc để đảm bảo với xu thế toàn cầu hóa đang diễn ra mạnh mẽ hiện nay.

Do đó, đại biểu đề nghị, để đảm bảo tính khả thi, nội dung này cần phải được giải trình cụ thể, đánh giá tác động rõ ràng hơn trên cơ sở bảo đảm chặt chẽ, phù hợp với chủ trương của Đảng quy định tại Nghị quyết số 18 và thống nhất, đồng bộ các quy định về chính sách đất đai, bất động sản, nhà ở đối với tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam.