Khi lòng yêu nước tỏa sáng từ những con người giản dị

Yêu nước bằng trí tuệ, sáng tạo và tinh thần người lính

Trong dòng chảy thi đua yêu nước của dân tộc, có những con người không xuất hiện ở nơi ồn ào, không tự nhận mình là anh hùng, nhưng chính cách họ lao động, cống hiến và vượt qua thử thách đã làm nên những giá trị bền vững cho đất nước. Tại Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI, những câu chuyện đời thường mà phi thường ấy đã được kể lại, lặng lẽ mà lay động.

Trung tá Nguyễn Mạnh Linh, Phó Giám đốc Tổng công ty Công nghiệp Công nghệ cao, Tập đoàn Công nghiệp - Viễn thông Quân đội, là một trong những gương mặt tiêu biểu như thế. Trước Đại hội, anh không nói nhiều về cá nhân, mà bắt đầu bằng nhiệm vụ tập thể được Đảng, Nhà nước và Bộ Quốc phòng giao phó: nghiên cứu, chế tạo các sản phẩm thông tin quân sự và khí tài tác chiến điện tử công nghệ cao, lĩnh vực mà chỉ một số ít quốc gia trên thế giới làm chủ.

Chia sẻ về những khó khăn lớn nhất trong quá trình thực hiện nhiệm vụ, Trung tá Nguyễn Mạnh Linh thẳng thắn cho biết, rào cản đầu tiên là yêu cầu công nghệ rất cao, từ công nghệ nhảy tần bảo mật, công nghệ thích nghi, xử lý chính xác cho đến ra-đa thụ động. “Đây đều là những công nghệ hiện đại, tiên tiến, mà không phải quốc gia nào cũng có thể tiếp cận và làm chủ”, anh nói.

Khó khăn tiếp theo là dải sản phẩm phải triển khai rất rộng, từ các thiết bị cầm tay cho người lính, đến các khí tài lắp đặt trên xe, trên tàu và các trạm cố định. Trong khi đó, yêu cầu về tiến độ lại đặc biệt khắt khe, đó là thời gian thực hiện nhiệm vụ bị rút ngắn chỉ còn một nửa so với kế hoạch ban đầu.

“Thời điểm nhận nhiệm vụ, chúng tôi thực sự rất trăn trở”, Trung tá Nguyễn Mạnh Linh chia sẻ. Tuy nhiên, thay vì chùn bước, tập thể đơn vị đã lựa chọn cách làm mang đậm tinh thần người lính: quyết tâm bám mục tiêu, làm việc có phương án, kỷ luật và sự thống nhất cao.

Theo đó, giải pháp then chốt là tập trung nghiên cứu, xây dựng một nền tảng công nghệ dùng chung, trên cơ sở đó có thể nhanh chóng phát triển các sản phẩm khác nhau theo yêu cầu nhiệm vụ. Song song với đó là việc ứng dụng mạnh mẽ các công cụ nghiên cứu hiện đại như thiết kế mô phỏng, tính toán thông minh, cho phép triển khai nghiên cứu song song, đồng thời. Đơn vị cũng liên tục cập nhật công nghệ mới, tối ưu thuật toán, quy trình, đặc biệt là làm việc với tinh thần “làm hết việc chứ không phải hết giờ”.

Kết quả là các nhiệm vụ được hoàn thành xuất sắc, sản phẩm được đưa vào trang bị trong quân đội. Nhiều công nghệ lõi, ứng dụng lưỡng dụng cho cả quân sự và dân sự được bảo hộ bằng các bằng sáng chế độc quyền trong nước và quốc tế. Quan trọng hơn, theo Trung tá Nguyễn Mạnh Linh, đó là sự trưởng thành của đội ngũ cán bộ, những bước bứt phá quan trọng về khoa học - công nghệ, góp phần trực tiếp vào sự nghiệp bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.

Cũng tại Đại hội, câu chuyện về nhà sáng chế Vũ Hữu Lê, Giám đốc Công ty TNHH Cơ khí và Xây lắp Hồng Hà (tỉnh Lào Cai) - người nông dân, kỹ sư, thợ cơ khí suốt đời gắn bó với ruộng đồng đã mang đến một lát cắt khác của lòng yêu nước: bền bỉ, lặng thầm và đầy nhân văn.

Trên tay ông là chiếc túi đã theo mình từ năm 15 tuổi, bên trong là những dụng cụ cơ khí thô sơ: bánh răng, compa, dụng cụ đo… Những vật dụng tưởng chừng cũ kỹ ấy lại chứa đựng cả một đời lao động và sáng tạo. Ông kể, năm 19 tuổi tham gia học xây dựng cầu, đường phục vụ kháng chiến; năm 1963 được trao Huân chương Lao động hạng Ba và được cử sang Liên Xô học cơ khí, tốt nghiệp bằng đỏ.

Sau khi về nước, ông từng làm Giám đốc nhà máy cơ khí của tỉnh với 600 công nhân, trực tiếp chế tạo nhiều thiết bị phục vụ kháng chiến. Nhưng khi đất nước bước vào thời kỳ đổi mới, ông xin nghỉ hưu sớm để tự do sáng chế, xuất phát từ những nhu cầu rất cụ thể của người nông dân.

Cầm trên tay bản vẽ chiếc máy vò chè do chính mình thiết kế, nhà sáng chế Vũ Hữu Lê chia sẻ: “Trên thị trường người ta bán giá ba trăm triệu, tôi bán có ba mươi triệu thôi. Năm đó, lợi nhuận chỉ khoảng 35%, còn chủ yếu là để phục vụ cho bà con nông dân”.

Từ máy vò chè, máy tuốt, máy bóc vỏ quế…, hàng trăm sáng chế của ông đã giúp năng suất lao động tăng gấp nhiều lần, giảm sức lao động thủ công, tạo sinh kế cho hàng trăm nghìn lao động ở nhiều vùng quê. Với ông, người nông dân không chỉ là đối tượng phục vụ, mà còn là “người thầy” chỉ ra những điều cần cải tiến.

“Tôi xuất thân từ một người nông dân nghèo. Tôi hiểu nông dân. Tôi xác định phục vụ suốt đời cho nông nghiệp, cho đất nước”, ông nói.

Yêu nước trong hiểm nguy, hy sinh và trách nhiệm vì dân

Nếu ở lĩnh vực khoa học - công nghệ và sáng chế, lòng yêu nước được thể hiện bằng trí tuệ và sáng tạo, thì trong thiên tai, hoạn nạn, tinh thần ấy lại tỏa sáng bằng sự hy sinh thầm lặng và hành động quả cảm.

Câu chuyện của Thượng tá Lê Văn Thọ, Trưởng Công an xã Diên Khánh, tỉnh Khánh Hòa là một minh chứng rõ nét. Trong đợt mưa lũ cực đoan từ ngày 17 - 22/11, khi nước dâng vượt mức lịch sử, hàng chục nghìn người dân đã được di dời, sơ tán kịp thời. Đặc biệt, hình ảnh người Trưởng Công an xã bơi hơn 2 km trong đêm mưa lũ để tiếp cận ca nô cứu hộ, trực tiếp chỉ huy cứu sống gần 80 người dân, đã gây xúc động mạnh.

Thuật lại thời khắc ấy, Thượng tá Lê Văn Thọ cho biết, trước tình huống cấp bách, ca nô không thể tiếp cận khu vực bị cô lập do dòng nước xiết, trong khi người dân liên tục kêu cứu. “Tôi xác định bằng mọi giá phải tiếp cận được phương tiện để cứu dân”, Thượng tá Lê Văn Thọ nói.

Trong đêm tối, mưa lớn, mất liên lạc, ông cùng cán bộ, chiến sĩ quyết tâm bơi qua dòng nước lũ để tiếp cận ca nô. Khi có phương tiện, dù tải trọng nhỏ, nhưng vì tính mạng người dân, mỗi chuyến ca nô buộc phải chở từ 8 đến 10 người, vượt xa mức an toàn thông thường. Có thời điểm, cán bộ, chiến sĩ phải nhảy xuống nước để giữ thăng bằng cho ca nô giữa dòng nước xiết và vật cản dày đặc.

Với tinh thần trách nhiệm cao nhất và sự phối hợp nhịp nhàng, đến sáng hôm sau, lực lượng đã cứu an toàn gần 80 người dân tại các điểm xung yếu. Điều đặc biệt, trong những ngày trực tiếp cứu hộ, gia đình ông cũng nằm trong vùng bị ảnh hưởng. “Đồng đội nhiều lần đề nghị tôi về thăm gia đình, nhưng tôi xác định phải ưu tiên cứu dân trước”, Thượng tá Lê Văn Thọ chia sẻ.

Từ đó, ông đề xuất mô hình “Khu dân cư an toàn về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ”, nhằm phát huy vai trò của Nhân dân tại cơ sở, rút ngắn “thời gian vàng” khi xảy ra sự cố, giảm thiểu thiệt hại về người và tài sản.

Ba con người, ba lĩnh vực khác nhau, nhưng cùng chung một điểm gặp: Lòng yêu nước không nằm ở những lời hô hào lớn lao, mà được hun đúc từ trách nhiệm, từ lao động bền bỉ, từ sự sẵn sàng đặt lợi ích của Tổ quốc và Nhân dân lên trên hết. Chính những con người giản dị ấy đã và đang làm cho phong trào thi đua yêu nước lan tỏa mạnh mẽ, bền sâu, trở thành nguồn động lực to lớn cho sự phát triển của đất nước hôm nay và mai sau.

Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ XI diễn ra trong hai ngày 26 - 27/12, tại Hà Nội. Trong khuôn khổ Đại hội diễn ra các hoạt động: Lãnh đạo Đảng, Nhà nước và các đại biểu vào Lăng viếng Chủ tịch Hồ Chí Minh và dâng hương tại Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ; triển lãm ảnh về Bác Hồ với các phong trào thi đua yêu nước và các kỳ Đại hội thi đua, triển lãm giới thiệu các thành tựu kinh tế, xã hội của đất nước sau 40 năm đổi mới đất nước, chương trình giao lưu các điển hình tiên tiến; tôn vinh, khen thưởng, biểu dương Anh hùng Lao động, Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân, Chiến sĩ thi đua toàn quốc.