Hướng tới an toàn hóa chất trong lĩnh vực khí công nghiệp

Khí công nghiệp, nguyên liệu chính cho nhiều lĩnh vực sản xuất

Phát biểu tại Hội thảo ông Nguyễn Văn Thanh- Cục trưởng Cục Hóa chất cho biết: khí công nghiệp được coi là một trong 10 phân ngành của ngành công nghiệp hóa chất tại Việt Nam. Khí công nghiệp đóng vai trò rất quan trọng trong nền kinh tế, là nguyên liệu chính cho nhiều lĩnh vực sản xuất khác. Theo đó, sự phát triển của ngành khí công nghiệp là tiền đề và động lực thúc đẩy nhiều ngành công nghiệp khác phát triển như công nghiệp hàn cắt kim loại, công nghiệp đóng và sửa chữa tàu biển, công nghiệp chế biến thực phẩm đông lạnh, công nghiệp dược, công nghiệp điện tử, công nghiệp luyện thép, làm sạch đường ống dẫn khí… và một số ngành công nghệ ứng dụng như lưu hóa cao su, tôi thép đặc chủng, sản xuất kính, phân bón…

Ngoài sử dụng trong công nghiệp, khí công nghiệp còn được sử dụng phổ biến trong lĩnh vực y tế như vệ sinh y vụ, hồi sức, thở, tẩy hấp, bảo quản lạnh, vô khuẩn, trong đó đặc biệt là khí ôxy phục vụ cấp cứu bệnh nhân…

Theo báo cáo của Cục Hóa chất, tại Việt Nam hiện có một số loại khí công nghiệp phổ biến như: Oxy, Nitơ, Axetylen, Argon, Khínén, N2O, Hêli, hydrô và khí trộn. Hiện nay, nhu cầu thị trường về các sản phẩm khí công nghiệp ở Việt Nam vào khoảng 320 triệu m3/năm, trong đó, thị trường ôxy chiếm khoảng 48%, thị trường nitơ chiếm khoảng 51%, phần còn lại là các loại khí hiếm như argon, hydro, CO2, N2O, hêli, khí trộn. Phần lớn các khí hiếm chưa sản xuất được trong nước, phải nhập khẩu để đáp ứng nhu cầu thị trường. Trong thời gian tới, dự báo nhu cầu của một số loại khí như ôxy, nitơ, CO2, sẽ có mức tăng trưởng từ 10-20%/năm.

Bên cạnh đó có thể kể đến một số nhà máy khí công nghiệp lớn tại Việt Nam như Công ty Sovigas thuộc Tập đoàn hóa chất Việt Nam; tập đoàn Messer với dây chuyền công nghệ của Đức công suất 16.500 m3/h, tập đoàn Air Liquide dây chuyền công nghệ của Pháp công suất 14.000m3/h, Công ty Gas Việt Nhật (VIJAGAS) công suất 17.500 m3/h…

Quản lý chặt chẽ, đảm bảo an toàn

Trên thực tế, khí công nghiệp cũng là một loại hóa chất nguy hiểm được quản lý bởi Luật Hóa chất và các văn bản dưới Luật (Nghị định số 113/2017/NĐ-CP quy định chi tiết và Hướng dẫn thi hành một số điều của Luật Hóa chất và Thông tư số 32/2017/TT-BCT).

Đại diện Hiệp hội Khí công nghiệp châu Á (AIGA) phát biểu tại hội thảo

Với đặc tính đặc biệt dễ cháy nổ theo tiêu chí của Hệ thống hài hòa toàn cầu về phân loại, ghi nhãn hóa chất chất GHS, các loại khí công nghiệp thuộc danh mục hóa chất hạn chế sản xuất kinh doanh hoặc danh mục hóa chất sản xuất kinh doanh có điều kiện trong lĩnh vực công nghiệp và cần được quản lý chặt chẽ nhằm đảm bảo an toàn. “Cụ thể,các quy định được áp dụng cho khí công nghiệp bao gồm: Các loại Giấy phép sản xuất kinh doanh hóa chất; thẩm định Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất; yêu cầu về đào tạo, huấn luyện an toàn hóa chất; báo cáo hoạt động hóa chất hằng năm…”- đại diện Cục Hóa chất thông tin.

Liên quan đến vấn đề này, ông Văn Huy Vương - Phó Trưởng phòng Quản lý hóa chất - Cục Hóa chất lưu ý, đối với các loại khí công nghiệp được sản xuất có thành phần chứa hóa chất nguy hiểm, các tổ chức cá nhân phải cung cấp đầy đủ, chính xác thông tin liên quan đến đặc điểm, tính chất, thông tin phân loại, ghi nhãn và phiếu an toàn hóa chất đối với hóa chất nguy hiểm, sản phẩm chứa hóa chất nguy hiểm theo các quy định hiện hành.

Đáng chú ý, doanh nghiệp phải Xây dựng Kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất đối với các khí công nghiệp thuộc phụ lục IV Nghị định số 113/2017/NĐ-CP trình Bộ Công Thương phê duyệt và tự xây dựng, ban hành biện pháp phòng ngừa, ứng phó sự cố hóa chất trước khi đưa dự án vào vận hành.

Đồng thời, thực hiện các thủ tục về đăng ký cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện sản xuất, kinh doanh/hạn chế sản xuất kinh doanh với các cơ quan có thẩm quyền.

Cục Hóa chất và Hiệp hội Khí công nghiệp châu Á (AIGA) hợp tác với mục tiêu chia sẻ kiến thức và những phương pháp tốt nhất trong huấn luyện an toàn hóa chất và thực hiện các chiến dịch nâng cao nhận thức về an toàn hóa chất

Trước đó, nhằm thúc đẩy sự phát triển của ngành khí công nghiệp phù hợp với thực tiễn tại Việt Nam và hài hòa với tiêu chuẩn quốc tế, ngày 13/2/2019, Cục Hóa chất và AIGA đã ký Biên bản ghi nhớ hợp tác với mục tiêu chia sẻ kiến thức và những phương pháp tốt nhất trong huấn luyện an toàn hóa chất; nâng cao nhận thức về sức khỏe và an ninh trong sản xuất, phân phối khí công nghiệp; áp dụng công nghệ mới trong quản lý, sử dụng khí công nghiệp, khí y tế để ngăn ngừa tai nạn và sự cố hóa chất; thúc đẩy việc đồng bộ các tiêu chuẩn liên quan; hỗ trợ tổ chức các hội nghị, hội thảo và thực hiện các chiến dịch nâng cao nhận thức về an toàn hóa chất.

Cục trưởng Cục Hóa chất Nguyễn Văn Thanh nhìn nhận, việc quản lý chặt chẽ an toàn hóa chất trong lĩnh vực khí công nghiệp, đảm bảo an toàn thúc đẩy các hoạt động đầu tư trong lĩnh vực khí công nghiệp nhằm tương xứng với với tầm quan trọng của ngành khí công nghiệp đối với sự phát triển của nền kinh tế quốc dân, đặc biệt với vai trò là nguồn nguyên liệu chủ yếu cho nhiều ngành công nghiệp khác.