Hướng dẫn các quy định về nhập khẩu, sản xuất, sử dụng chất ô nhiễm khó phân huỷ

Sáng 4/11, tại Hà Nội, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) phối hợp với Tổng cục Môi trường (VEA) - Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức Hội thảo Hướng dẫn các quy định về nhập khẩu, sản xuất, sử dụng chất ô nhiễm khó phân huỷ và nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, sản phẩm, hàng hoá, thiết bị có chứa chất ô nhiễm khó phân huỷ.

Hội thảo nhằm phổ biến, hướng dẫn triển khai có hiệu quả các quy định về bảo vệ môi trường trong quản lý các chất ô nhiễm khó phân huỷ và nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, sản phẩm, hàng hoá, thiết bị chứa chất ô nhiễm khó phân huỷ; đánh giá nhu cầu nhập khẩu, sử dụng và thay thế các chất ô nhiễm khó phân huỷ trong các ngành, lĩnh vực sản xuất; thủ tục đăng ký miễn trừ chất ô nhiễm khó phân huỷ (được gọi tắt là các chất POP)…

Hoạt động kiểm soát các chất ô nhiễm khó phân huỷ và các hoá chất độc hại khác để bảo vệ môi trường và sức khoẻ con người hiện tại là một vấn đề cấp thiết trên thế giới

Theo thông tin được ông Lê Hoài Nam – Vụ trưởng Vụ Quản lý chất lượng môi trường - Bộ Tài Nguyên và Môi trường, đưa ra: Việt Nam đã ký (23/5/2001), phê chuẩn Công ước Stockholm vào năm 2002, và trở thành thành viên thứ 14 trên thế giới của Công ước. Đến thời điểm hiện tại, đã có 186 quốc gia thành viên trên thế giới tham gia Công ước Stockholm.

Chất ô nhiễm hữu cơ khó phân huỷ là chất ô nhiễm có độc tính cao, khó phân huỷ, có khả năng tích luỹ sinh học và lan truyền trong môi trường, tác động xấu đến môi trường và sức khoẻ của con người.

Đặc biệt, theo GS. TS Mai Thanh Tùng – Phó Chủ tịch Hội Khoa học kỹ thuật ăn mòn và Bảo vệ kim loại Việt Nam (VICORRA): Các chất POP được sử dụng trong một số ngành công nghiệp, như: Ngành mạ điện, ngành nhựa, ngành dệt, ngành giấy và bột giấy, ngành dung môi và sơn, ngành thuốc bảo vệ thực vật...

Ông Nguyễn Quang Vinh – Phó Chủ tịch VCCI bày tỏ, hoạt động kiểm soát các chất ô nhiễm khó phân huỷ và các hoá chất độc hại khác để bảo vệ môi trường và sức khoẻ con người hiện tại là một vấn đề cấp thiết trên thế giới, đã và đang nhận được sự quan tâm ngày càng cao của cộng đồng quốc tế.

Để thực hiện cam kết của Việt Nam với Công ước Stockholm, trong bối cảnh xu hướng quốc tế về quản lý và kiểm soát chặt chẽ các ô nhiễm khó phân huỷ (bao gồm cả chất POP), Việt Nam đã có các văn bản quy phạm pháp luật để triển khai các quy định của Công ước. Theo quy định này, Việt Nam sẽ tăng cường vai trò, trách nhiệm trong việc quản lý các chất POP như đã cam kết trong Công ước Stockholm.

Cụ thể, theo ông Lê Hoài Nam, để triển khai thực hiện Công ước Stockholm, Chính phủ Việt Nam đã ban hành kế hoạch quốc gia thực hiện Công ước Stockholm (tại các Quyết định 184/2006/QĐ và Quyết định 1598/QĐ-TTg năm 2017). Cùng với đó là Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; Nghị định số 08/2022/NĐ-CP; Nghị định số 45/2022/NĐ-CP; Thông tư số 02/2922/TT- BTNMT…

Trong đó, Nghị định số 08/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ môi trường nêu rõ, kể từ ngày 1/1/2023, thông báo chấp thuận đăng ký miễn trừ các chất POP của Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ sở để cơ quan hải quan xem xét, cho phép làm thủ tục hải quan đối với các chất POP này.

Như vậy chỉ còn chưa đầy 2 tháng nữa quy định kiểm soát các chất POP sẽ được triển khai. Đứng trước quy định mới này, đại diện nhiều doanh nghiệp tham gia hội thảo bày tỏ sự quan tâm.

Cụ thể, theo ông Lê Quân – Phó Tổng giám đốc Công ty Cổ phần Vật tư và thiết bị toàn bộ: Hiện doanh nghiệp đang nhập khẩu khá nhiều sản phẩm, trong đó có cả những sản phẩm hoá chất. Đến thời điểm ngày 1/1/2023 thì các doanh nghiệp nhập khẩu, sử dụng các chất POP trong danh mục của Nghị định số 08/2022/NĐ-CP phải thực hiện đăng ký miễn trừ với Bộ Tài nguyên và Môi trường, tuy nhiên cũng cần có biện pháp quản lý đối với những hợp đồng đang còn hiệu lực và những hàng hoá đã nhập khẩu và đang tồn kho.

Tại hội thảo, một số đại diện doanh nghiệp cũng đặt câu hỏi, trong trường hợp doanh nghiệp vi phạm thì sẽ bị xử phạt như thế nào?.

Trước những câu hỏi của cộng đồng doanh nghiệp, đại diện Tổng cục Môi trường (Bộ Tài nguyên và Môi trường) cũng đã có những giải đáp và hướng dẫn doanh nghiệp để thực hiện đúng các quy định sẽ được thực hiện vào thời điểm 1/1/2023.

Trong đó, để không làm gián đoạt hoạt động nhập khẩu, sản xuất, kinh doanh, các tổ chức, cá nhân sử dụng các chất ô nhiễm hữu cơ khó phân huỷ làm nguyên liệu sản xuất trực tiếp cần thực hiện đăng ký miễn trừ các chất POP và gửi hồ sơ về Bộ Tài nguyên Môi trường sớm nhất có thể, nhằm đáp ứng yêu cầu về thời hạn đăng ký miễn trừ có hiệu lực.

Cùng với đó, các tổ chức, cá nhân phải xác định rõ thời gian sử dụng các chất POP làm nguyên liệu sản xuất để có phương án chuyển đổi nguyên liệu, hoá chất thay thế, cải tiến công nghệ để đáp ứng quy định về thời gian được phép sử dụng các chất POP theo quy định đăng ký miễn trừ.