Hàng rào kỹ thuật nhìn từ chuyện trái thanh long, sầu riêng

8 tháng năm 2023, kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt mốc 3,45 tỷ USD, vượt kim ngạch xuất khẩu rau quả của cả năm 2022 (3,16 tỷ USD).
Mặt hàng sầu riêng đẩy kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt mức kỷ lục Văn phòng SPS Việt Nam thông tin về việc một số siêu thị tại Anh dừng bán thanh long Việt

8 tháng năm 2023, kim ngạch xuất khẩu rau quả đạt mốc 3,45 tỷ USD, vượt kim ngạch xuất khẩu rau quả của cả năm 2022 (3,16 tỷ USD) và với tốc độ tăng trưởng có thể vượt kỷ lục 3,81 tỷ USD vào năm 2018.

Có thể nói, kết quả ấn tượng mà ngành rau quả đạt được có thể coi là một điểm sáng trong bức tranh xuất khẩu trong 8 tháng đầu năm. Tuy nhiên, bên cạnh niềm vui cũng đã và đang xuất hiện nhiều tín hiệu cảnh báo.

Xuất khẩu thanh long
Xuất khẩu thanh long

Vui đấy nhưng cũng nhiều nỗi lo

Mới đây nhất, có thông tin Cục Tiêu chuẩn Thực phẩm Anh (FSA) và Cục Tiêu chuẩn Thực phẩm Scotland (FSS) cho rằng trái thanh long Việt Nam có dư lượng thuốc trừ sâu, tiềm ẩn khả năng ảnh hưởng đến sức khỏe người tiêu dùng. Do đó, FSA và FSS đang đề xuất đưa trái thanh long Việt Nam từ Phụ lục II (sản phẩm phải được xét nghiệm và được cấp giấy chứng nhận an toàn tại Việt Nam trước khi xuất khẩu) sang Phụ lục I (sản phẩm phải được xác minh và tái kiểm thực tế 50% tại cảng đến trước khi được phép lưu thông trên thị trường).

Nếu đề xuất này được đưa vào thực thi sẽ rất khó khăn đối với các doanh nghiệp xuất khẩu trái thanh long của Việt Nam.

Trước thông tin này, Cục Bảo vệ thực vật (Bộ Nông nghiệp & Phát triển nông thôn) cho biết, tính từ năm 2020 đến tháng 7/2023, Văn phòng SPS Việt Nam (Văn phòng Thông báo và Điểm hỏi đáp quốc gia về Vệ sinh Dịch tễ và Kiểm dịch Động thực vật Việt Nam) chưa nhận được thông báo vi phạm nào về các lô hàng thanh long tươi và đông lạnh xuất khẩu sang Vương quốc Anh.

Trao đổi với báo chí, Lãnh đạo Văn phòng SPS Việt Nam khẳng định, việc một siêu thị nào đó ở Anh dừng bán sản phẩm thanh long Việt Nam là hoạt động không liên quan đến việc phía Anh dự kiến tăng tần suất kiểm tra. Việc gia tăng hay giảm tần suất kiểm tra cũng là hoàn toàn bình thường trong thương mại nông sản quốc tế. Hiện, xuất khẩu thanh long của Việt Nam sang Anh vẫn diễn ra bình thường.

Theo ý kiến của một số chuyên gia, nên xem xét ở góc độ liệu đây có phải là một giải pháp kỹ thuật của đối tác nhằm "làm khó" trái thanh long Việt Nam, cũng như đã từng xảy ra với một số mặt hàng nông sản xuất khẩu khác. Nhận định này, có thể chưa hoàn toàn chính xác trong tình huống cụ thể nhưng ở bình diện lớn hơn cũng đặt ra những vấn đề cần được xem xét thấu đáo, nghiêm túc.

Ví dụ thời gian qua, các cơ quan chức năng của Việt Nam liên tục nhận được thông báo của nước nhập khẩu về việc trái cây xuất khẩu của Việt Nam không tuân thủ các yêu cầu về kiểm dịch thực vật. Cụ thể các sản phẩm chuối, xoài, sầu riêng, mít, thanh long, nhãn… xuất khẩu vào thị trường Trung Quốc; hay sầu riêng, chôm chôm, ớt xuất khẩu sang Đức, Pháp, Tây Ban Nha hay ớt đông lạnh xuất khẩu sang Hàn Quốc có dư lượng hóa chất vượt quá quy định. Đối tác yêu cầu Việt Nam phải có biện pháp kiểm soát chặt chẽ các đối tượng kiểm dịch thực vật và dư lượng hóa chất bảo vệ thực vật tồn dư trong các lô hàng xuất khẩu…

Hay như trái sầu riêng cũng là mặt hàng liên tục bị cảnh báo vi phạm về kiểm dịch thực vật, chất lượng không đảm bảo khi múi bị sống sượng, thối hỏng vì trái bị cắt non. Nguyên nhân do có những thời điểm giá lên cao, thương lái gom hàng mạnh, chủ vườn tham lãi nên tranh thủ cắt một lần sạch vườn, không cần chọn lựa, sàng lọc.

Cần chấp nhận luật chơi để lớn mạnh

Từ trái thanh long và sầu riêng, nên nhắc lại một câu chuyện không mới: Đó là rào cản kỹ thuật trong thương mại. Vấn đề dường như vẫn chưa có sự quan tâm đúng mức từ người sản xuất và doanh nghiệp, đặc biệt trong bối cảnh khó khăn do Covid-19 bùng phát, sau đó là suy giảm ở những thị trường xuất khẩu lớn, chúng ta phải tập trung ưu tiên đa dạng hóa, khai mở thị trường.

Ngay từ thời điểm Hiệp định Thương mại tự do EVFTA (Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - EU), UKFTA (Hiệp định thương mại tự do Việt Nam - Vương quốc Anh) đi vào thực thi, các chuyên gia của Bộ Công Thương đã khuyến nghị, cơ hội gia tăng xuất khẩu của Việt Nam sẽ rất lớn, đặc biệt là nông lâm thủy sản. Tuy nhiên, các nhà sản xuất và doanh nghiệp cần lưu ý về các biện pháp phi thuế quan (Non-tariff measures-NTMs) hay còn gọi là hàng rào kỹ thuật gồm 2 hình thức phổ biến: các biện pháp vệ sinh dịch tễ (SPS - Sanitary and Phytosanitary) và hàng rào kỹ thuật trong thương mại (TBT - Technical Barriers to Trade).

Về lý thuyết, SPS hay TBT của các FTA đều tuân thủ các quy định chung của WTO, nhằm mục đích bảo vệ tính mạng hoặc sức khỏe con người, động vật hoặc thực vật trên lãnh thổ của bên xuất khẩu cũng như nhập khẩu, không phân biệt đối xử hay tạo ra các rào cản thương mại.

Tuy nhiên, một khía cạnh khác của vấn đề là, các biện pháp kỹ thuật có thể được nước nhập khẩu sử dụng để bảo hộ sản xuất trong nước, hoặc dùng để hạn chế hàng hóa của một đối tác này và tăng ưu đãi cho một đối tác khác. Tất nhiên, khi áp dụng, các nền kinh tế lớn đều nghiên cứu kỹ lưỡng, chặt chẽ để giải thích hợp lý trong quan hệ ngoại giao, hoặc xa hơn - có biện pháp phòng vệ nếu bị khởi kiện ra tòa án giải quyết tranh chấp thương mại của WTO.

Quay trở lại sự việc những trái sầu riêng xuất khẩu bị đối tác cảnh báo vì thối hỏng do cắt non, nếu ngay từ khâu kiểm định được tiến hành nghiêm ngặt, tuân thủ tiêu chuẩn trước khi xuất khẩu thì những sản phẩm như vậy đã không "lọt lưới".

Ngoài ra, có thể thấy các tiêu chuẩn của Việt Nam và tiêu chuẩn quốc tế còn một khoảng cách. Ví dụ như Việt Nam đang áp dụng phổ biến tiêu chuẩn VietGap nhưng các thị trường nhập khẩu và người tiêu dùng toàn cầu ưa chuộng các tiêu chuẩn Global Gap, BAP và các tiêu chuẩn quốc tế khác. Do đó, các nhà sản xuất, doanh nghiệp Việt cần hướng đến tham khảo chuẩn EU để thiết kế quy trình sản xuất, chế biến, nuôi trồng sản phẩm. Dù rằng các tiêu chuẩn này cao hơn Việt Nam và các chuẩn ở các thị trường khác, tốn kém nhiều chi phí hơn nhưng một mặt sẽ giúp cho việc hàng hóa nông sản của Việt Nam có được uy tín với bạn hàng, một mặt giúp các cơ quan quản lý "dễ ăn nói" khi cần đàm phán.

Trong bối cảnh cạnh tranh ngày càng gay gắt, một số quốc gia đã nghiên cứu, nhanh chóng ứng dụng công nghệ sinh học tiên tiến để sản xuất được nhiều loại nông sản, trong đó có những trái cây tương tự Việt Nam như quả có múi, vải, thanh long, xoài… Do đó, các nhà sản xuất, doanh nghiệp nên nắm bắt, cập nhật các thông tin thay đổi về SPS và TBT, phối hợp chặt chẽ với các cơ quan chức năng để có sự chuẩn bị tốt nhất, vì những vụ việc như thanh long, sầu riêng... sẽ còn tiếp tục xảy ra.

Cũng cần nói thêm, một số quốc gia trong khu vực như Hàn Quốc, Thái Lan... đã có nhiều kinh nghiệm "bầm dập" vì từng vấp phải những vấn đề tương tự Việt Nam khi xuất khẩu sang các thị trường lớn. Điều quan trọng là họ nghiêm túc tham vấn, học hỏi, khắc phục triệt để các nhược điểm để ngày nay có một vị thế vững vàng trong sân chơi toàn cầu hóa.

Thái Duy
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Xuất khẩu rau quả

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Đại biểu Quốc hội lên tiếng về người nổi tiếng quảng cáo sai

Đại biểu Quốc hội lên tiếng về người nổi tiếng quảng cáo sai

Cần siết trách nhiệm pháp lý với người nổi tiếng, KOL quảng cáo sai sự thật; minh bạch thông tin sản phẩm để bảo vệ sức khỏe và quyền lợi người tiêu dùng.
Chủ quán Lòng Chát trả giá cho thói

Chủ quán Lòng Chát trả giá cho thói 'bon mồm' trên mạng xã hội

Ngô Quyền Thế (Thế lòng se điếu), chủ quán Lòng Chát đang nhận những thứ rất 'chát' sau màn 'bon mồm' quảng cáo 'lố' về bộ lòng se điếu dài 40 mét gây sốc.
Ngành hóa chất: Hướng tới vai trò ngành công nghiệp nền tảng

Ngành hóa chất: Hướng tới vai trò ngành công nghiệp nền tảng

Luật Hóa chất (sửa đổi) được trình tại Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV đóng vai trò quan trọng xây dựng một ngành công nghiệp mang tính nền tảng quốc gia.
Học 2 buổi, ăn miễn phí: Chủ trương chạm đến triệu trái tim

Học 2 buổi, ăn miễn phí: Chủ trương chạm đến triệu trái tim

Dạy 2 buổi/ngày, không thu phí và Nhà nước hỗ trợ bữa trưa vùng biên sẽ là những chủ trương nhân văn của Đảng, chạm tới trái tim hàng triệu gia đình Việt.
Thức tỉnh ‘giấc mơ’ thương hiệu: Câu chuyện đặc biệt từ một gói cà phê

Thức tỉnh ‘giấc mơ’ thương hiệu: Câu chuyện đặc biệt từ một gói cà phê

Xây dựng thành công thương hiệu là điều bất cứ doanh nghiệp nào cũng mong muốn, đặc biệt là ở thị trường nước ngoài.

Tin cùng chuyên mục

Nghị quyết 68: Cú huých thể chế cho kinh tế tư nhân

Nghị quyết 68: Cú huých thể chế cho kinh tế tư nhân

Nghị quyết số 68-NQ/TW của Bộ Chính trị kế thừa các nghị quyết trước đây thực sự đóng vai trò cú huých phát triển kinh tế tư nhân trong kỷ nguyên mới.
Tập đoàn toàn cầu đưa Việt Nam vào kế hoạch kinh doanh

Tập đoàn toàn cầu đưa Việt Nam vào kế hoạch kinh doanh

Nhiều tập đoàn lớn trên thế giới đã nhắc đến Việt Nam trong kế hoạch kinh doanh, điều đó càng chứng tỏ sức hấp dẫn đặc biệt của môi trường đầu tư Việt Nam.
Sau vụ nam sinh vô lễ với cựu chiến binh: Đại học Văn Lang lan tỏa hình ảnh đẹp

Sau vụ nam sinh vô lễ với cựu chiến binh: Đại học Văn Lang lan tỏa hình ảnh đẹp

Sau vụ nam sinh vô lễ với cựu chiến binh, mới đây, Đại học Văn Lang đã lan toả những hình ảnh đẹp của các sinh viên tham gia các hoạt động của đại lễ 30/4.
Xây thương hiệu phải bắt đầu từ bảo hộ trí tuệ

Xây thương hiệu phải bắt đầu từ bảo hộ trí tuệ

Muốn thương hiệu mạnh, doanh nghiệp phải bắt đầu từ bảo hộ sở hữu trí tuệ. Bài học từ gạo ST25 cho thấy: Mất quyền sở hữu, đồng nghĩa đánh mất thị trường.
Nam sinh Văn Lang vô lễ: Nữ sinh Nhân Văn bật khóc nhường chỗ hai cựu chiến binh

Nam sinh Văn Lang vô lễ: Nữ sinh Nhân Văn bật khóc nhường chỗ hai cựu chiến binh

Chứng kiến cảnh mấy sinh Văn Lang vô lễ, to tiếng xua đuổi hai cựu chiến binh, nữ sinh Nhân Văn bật khóc và nhanh chóng cùng nhóm bạn nhường chỗ cho hai bác
Kinh tế tư nhân Việt Nam có giá trị nhân văn cao cả

Kinh tế tư nhân Việt Nam có giá trị nhân văn cao cả

Kinh tế tư nhân được xác lập là chiến lược phát triển, mang giá trị nhân văn bao trùm xã hội, trở thành động lực trỗi dậy khi các khu vực khác đang chững lại.
Bỏ qua vài kẻ vô ơn, đại lễ thổi bùng lẽ sống đẹp
‘tuyệt đối không điện ảnh’ của giới trẻ

Bỏ qua vài kẻ vô ơn, đại lễ thổi bùng lẽ sống đẹp ‘tuyệt đối không điện ảnh’ của giới trẻ

Chuyện cậu sinh viên Đại học Văn Lang vô lễ chỉ là rất cá biệt. Ngược lại trong dịp đại lễ lần này, chúng ta thấy đã bùng cháy lẽ sống biết ơn của người trẻ.
Những khu đô thị bỏ hoang và câu hỏi về thuế bất động sản

Những khu đô thị bỏ hoang và câu hỏi về thuế bất động sản

Nhiều khu đô thị bỏ hoang trong suốt thời gian dài nhưng giá chỉ có tăng mà không giảm đã đặt ra câu hỏi đã đến lúc đánh thuế bất động sản thứ hai hay chưa.
Từ ánh mắt học trò đến nhịp bước công nhân: Tự hào hai tiếng Việt Nam!

Từ ánh mắt học trò đến nhịp bước công nhân: Tự hào hai tiếng Việt Nam!

Nhiều câu chuyện, hình ảnh xúc động gắn với lá cờ Tổ quốc, lễ chào cờ… khiến mỗi chúng ta càng thấy thêm tự hào là người Việt Nam!
Hãy yêu nước bằng những việc làm nhỏ nhất như đừng xả rác khi dự đại lễ

Hãy yêu nước bằng những việc làm nhỏ nhất như đừng xả rác khi dự đại lễ

Tình yêu đất nước trỗi dậy những ngày này khi những đoàn quân tham gia tổng duyệt diễu binh mừng thống nhất đất nước đi giữa đông đảo người dân TP. Hồ Chí Minh.
Ý nghĩa chính trị to lớn của các cuộc duyệt binh, diễu binh lịch sử

Ý nghĩa chính trị to lớn của các cuộc duyệt binh, diễu binh lịch sử

Các cuộc duyệt binh, diễu binh lịch sử có ý nghĩa chính trị to lớn đã được Đảng, Nhà nước duy trì từ thời Bác Hồ đến nay và luôn có sức cổ vũ mạnh mẽ.
Từ tầm nhìn của Tổng Bí thư: Việt Nam - một dân tộc, một tương lai

Từ tầm nhìn của Tổng Bí thư: Việt Nam - một dân tộc, một tương lai

Kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh tinh thần hòa hợp dân tộc, vì mục tiêu chung xây dựng một nước Việt Nam phồn vinh, hùng cường.
Người dùng gặp hoạ vì hàng giả

Người dùng gặp hoạ vì hàng giả 'núp bóng' thương hiệu ngoại

Việc đặt tên doanh nghiệp gây nhầm lẫn với thương hiệu nước ngoài có thể để lại nhiều hệ lụy, ảnh hưởng tới quyền lợi của người tiêu dùng.
Trục lợi trên sức khỏe cộng đồng: Xử lý nghiêm, không khoan nhượng!

Trục lợi trên sức khỏe cộng đồng: Xử lý nghiêm, không khoan nhượng!

Thực phẩm chức năng, thuốc giả tràn lan trên thị trường, ảnh hưởng nghiêm trọng sức khỏe người dân, cần xử lý nghiêm và bịt lỗ hổng quản lý.
Cần hiểu đúng về

Cần hiểu đúng về 'chứng nhận FDA', tránh lợi dụng quảng cáo sai

Nhiều doanh nghiệp đã sử dụng chứng nhận FDA như một ‘bức bình phong’ để che đi chất lượng thực sự của sản phẩm.
Hai câu chuyện về thuế và góc nhìn đa chiều

Hai câu chuyện về thuế và góc nhìn đa chiều

Trong bối cảnh kinh tế còn nhiều thách thức, chính sách thuế cần phát huy vai trò vừa hỗ trợ doanh nghiệp, vừa kích cầu tiêu dùng nội địa, thúc đẩy tăng trưởng.
Thanh Hoá: Lắng nghe lòng dân từ việc

Thanh Hoá: Lắng nghe lòng dân từ việc 'số hóa' tên phường, xã sau sáp nhập

Tên gọi mới của xã, phường sau sáp nhập không nhất thiết phải 'số hóa', đánh số thứ tự 1, 2 3..., nên lắng nghe ý dân, ưu tiên yếu tố lịch sử - văn hóa.
Thấy gì khi giới trẻ háo hức trước giờ hợp luyện diễu binh lần 2?

Thấy gì khi giới trẻ háo hức trước giờ hợp luyện diễu binh lần 2?

Tối nay, ngày 22/4, tại TP. Hồ Chí Minh sẽ diễn ra buổi hợp luyện diễu binh lần 2 để chuẩn bị cho Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Chuyển quyền để chuẩn hóa quản lý, nhưng không làm gãy mạch xuất khẩu

Chuyển quyền để chuẩn hóa quản lý, nhưng không làm gãy mạch xuất khẩu

Bộ Công Thương rút quyền cấp CO-REX từ VCCI, chuẩn hóa quản lý, giữ mạch xuất khẩu thông suốt nhờ cơ chế chuyển đổi mềm, hỗ trợ doanh nghiệp kịp thời.
Ớt, chanh leo, tổ yến và ‘giấc mơ lớn’ ở thị trường tỷ dân

Ớt, chanh leo, tổ yến và ‘giấc mơ lớn’ ở thị trường tỷ dân

Sự kiện Việt Nam - Trung Quốc ký nghị định thư về xuất khẩu ớt, chanh leo, tổ yến, cám gạo đánh dấu bước tiến quan trọng cho nông sản Việt ở thị trường tỷ dân.
Mobile VerionPhiên bản di động