Hà Nội: Thí điểm mô hình chính quyền đô thị

Phù hợp với tình hình mới

Sau hơn 30 năm đổi mới, diện mạo Thủ đô, đặc biệt khu vực đô thị, đã có những bước phát triển vượt bậc, mang tầm vóc của một đô thị lớn trong khu vực và trên thế giới. Đặc biệt, công tác quản lý hành chính của TP. Hà Nội, những tiến bộ về khoa học - kỹ thuật, đặc biệt về công nghệ thông tin, đang được áp dụng mạnh mẽ trong cải cách hành chính, tạo những chuyển biến đột phá. Tuy nhiên, bà Vũ Thu Hà - Giám đốc Sở Nội vụ TP. Hà Nội - cho biết, Hà Nội vẫn đang trong quá trình phát triển, có tốc độ đô thị hóa rất cao. Quy mô đô thị của thành phố ngày càng mở rộng, do đó, mô hình quản lý, cơ chế quản lý nhà nước của thành phố phải có những đặc trưng phù hợp với tính chất của đô thị để đảm bảo sự phát triển tương xứng với tiềm năng, lợi thế và bền vững của Thủ đô.

Hội nghị triển khai thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị được tổ chức giữa tháng 4/2021

Trước bối cảnh đó, theo lãnh đạo Sở Nội vụ, ngay sau khi Bộ Chính trị có Kết luận số 22 -KL/TW ngày 7/11/2017 “đồng ý để TP. Hà Nội được triển khai thí điểm quản lý theo mô hình chính quyền đô thị trong khu vực các quận; tiếp tục củng cố chính quyền nông thôn theo quy định của pháp luật”, thành phố đã xây dựng Đề án thí điểm quản lý theo mô hình chính quyền đô thị để báo cáo Trung ương xem xét cho phép triển khai. Ngày 19/4/2019, Bộ Chính trị đã họp và thông qua Kết luận số 46-KL/TW ngày 19/4/2019 về “Đề án thí điểm quản lý theo mô hình chính quyền đô thị tại TP. Hà Nội”. Ngày 27/11/2019, tại kỳ họp thứ VIII, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 97/2019/QH14 về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại Thủ đô. Tiếp đó, ngày 29/3/2021, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 32/2021/NĐ-CP quy định chi tiết và biện pháp thi hành Nghị quyết số 97/2019/QH14 của Quốc hội về thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại TP. Hà Nội.

Ngay sau khi Nghị định số 32/2021/NĐ-CP được ban hành, UBND thành phố đã có Kế hoạch số 100/KH-UBND để triển khai thực hiện, trong đó, phân công nhiệm vụ các sở, ngành, quận và thị xã Sơn Tây đảm bảo các điều kiện thực hiện thí điểm quản lý mô hình chính quyền đô thị tại TP. Hà Nội. Thành phố cũng ban hành các văn bản hướng dẫn việc triển khai một số nội dung về tài chính - ngân sách khi áp dụng thí điểm mô hình chính quyền đô thị, Quyết định ban hành Quy chế làm việc mẫu của UBND phường khi thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị. Chủ tịch UBND TP. Hà Nội đã ký ban hành Quyết định số 2696/QĐ-UBND về ban hành quy chế làm việc mẫu của UBND phường khi thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị, nhằm quy định nguyên tắc, chế độ trách nhiệm, lề lối làm việc, phương thức giải quyết công việc và quan hệ công tác của UBND phường với các cơ quan, tổ chức liên quan.

Đổi mới, tinh gọn bộ máy

Tại Hội nghị triển khai thực hiện Nghị định số 32/2021/NĐ-CP được tổ chức mới đây, đại diện Bộ Nội vụ nêu rõ: Tổ chức chính quyền đô thị để hướng đến mục tiêu tinh gọn bộ máy, nâng cao hiệu lực, hiệu quả chính quyền địa phương phù hợp với đặc điểm đô thị ở Hà Nội. Cụ thể, cần quản lý theo ngành, lĩnh vực, địa bàn thống nhất, tập trung, xuyên suốt; phát huy hiệu quả công tác giám sát của các đoàn thể, mặt trận tổ quốc các cấp…

Theo đó, đại diện Bộ Nội vụ nhấn mạnh, khi tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại Hà Nội, đã thống nhất về chế độ công vụ, công chức giữa UBND quận và UBND phường. Cụ thể, biên chế công chức làm việc tại UBND phường thuộc biên chế công chức của UBND quận, thị xã và do UBND quận, thị xã quản lý, sử dụng. Đây là điểm mới mang tính cải cách mạnh mẽ trong chế độ công vụ, công chức của mô hình chính quyền đô thị tại Hà Nội. Mặt khác, một trong những quan điểm quan trọng để tổ chức chính quyền đô thị ở Thủ đô, UBND phường được xác định là cơ quan hành chính nhà nước trên địa bàn, hoạt động theo nguyên tắc chế độ thủ trưởng, đảm bảo nguyên tắc tập trung dân chủ; gắn với cải cách hành chính, hiện đại hóa nền hành chính.

Hà Nội - thành phố năng động, hiện đại

Ngoài ra, một điểm rất mới chỉ có Hà Nội, Đà Nẵng, TP. Hồ Chí Minh được thực hiện, để giảm tải công việc và giải quyết nhanh, phục vụ người dân nhanh nhất, tại Nghị định 32/2021/NĐ-CP quy định, chủ tịch UBND phường được ủy quyền cho công chức tư pháp - hộ tịch thực hiện ký chứng thực và đóng dấu đối với chứng thực bản sao từ bản chính các giấy tờ, văn bản do cơ quan có thẩm quyền của Việt Nam cấp hoặc chứng nhận, chứng thực chữ ký trong các giấy tờ, văn bản theo quy định của pháp luật. Sáng kiến này của TP. Hà Nội rất phù hợp với đặc điểm đô thị.

Kỳ vọng về việc thực hiện thí điểm tổ chức mô hình chính quyền đô thị tại các phường thuộc 12 quận và thị xã Sơn Tây, bà Vũ Thu Hà cho rằng, những nội dung đổi mới trong cơ chế quản lý, phương thức hoạt động và xây dựng đội ngũ công chức tại UBND phường theo mô hình chính quyền đô thị sẽ giúp các địa phương, đơn vị thực hiện thí điểm đổi mới, tinh gọn bộ máy nhưng vẫn đảm bảo tăng cường hiệu lực, hiệu quả, sự đồng bộ thông suốt trong quản lý. Điều này cũng tính đến giải pháp thay thế để đảm bảo quyền làm chủ của nhân dân khi không tổ chức hội đồng nhân dân phường; nâng cao được tính năng động, chủ động của địa phương. “Đây sẽ là bước chuyển biến mới để triển khai mô hình chính quyền phù hợp với tính chất của đô thị, tạo đà cho Thủ đô tăng tốc phát triển trong tương lai” - bà Hà nhấn mạnh.