Hà Nội: Mỗi làng nghề cần nâng cao ý thức bảo vệ môi trường

Các làng nghề Hà Nội có đóng góp không nhỏ vào tốc độ phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô. Tuy nhiên, kèm theo đó là sức ép đối với vấn đề môi trường.
Làng nghề Hà Nội: Nỗ lực khôi phục sản xuất Kết nối sản xuất và tiêu dùng bền vững sản phẩm làng nghề Hà Nội năm 2022

GS.TS Đặng Thị Kim Chi – Phó chủ tịch Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam đã có cuộc trao đổi với phóng viên Báo Công Thương xung quanh vấn đề này.

Bà đánh giá như thế nào về những đóng góp của làng nghề đối với sự phát triển của Thủ đô Hà Nội nói riêng cũng như của cả nước nói chung trong giai đoạn hiện nay?

Làng nghề là một đặc thù của nông thôn Việt Nam. Tôi đã đi một số nơi, chưa nơi nào mà mật độ, số lượng làng nghề nhiều như làng nghề Việt Nam. Trong đó, Hà Nội là địa phương có số lượng làng nghề cao nhất. Loại hình sản xuất của làng nghề cũng rất đa dạng. Đây là những điều rất đặc thù. Và chính sự phát triển của làng nghề nông thôn Hà Nội đã góp phần quan trọng cho sự phát triển chung của khu vực do tận dụng được lao động nông nhàn và lao động thuộc mọi lứa tuổi trong sản xuất ở quy mô nhỏ để làm ra các sản phẩm phi nông nghiệp nhưng lại nằm trong vùng nông nghiệp. Thu nhập bình quân của một lao động làm nghề công nghiệp – tiểu thủ công nghiệp trong các làng nghề cao hơn từ 2-2,5 lần so với sản xuất nông nghiệp (thuần nông).

Làng gốm Bát Tràng (Hà Nội)
Làng gốm Bát Tràng (Hà Nội)

Các sản phẩm này không chỉ tiêu thụ trong nội bộ địa phương mà còn phát triển ra các vùng miền, các địa phương khác. Và đến nay, rất nhiều các sản phẩm làng nghề của Hà Nội nói riêng và cả nước nói chung đã đi ra nhiều nước trên thế giới. Rõ ràng, vai trò của làng nghề đối với nông nghiệp Việt Nam đã góp phần phát triển kinh tế nông thôn, tận dụng được sức lao động, sự sáng tạo của nông dân trong giai đoạn này.

Bên cạnh những kết quả đạt được hiện các làng nghề Hà Nội đang đối diện với những bài toán về bảo tồn và phát triển làng nghề. Bà có thể chia sẻ thêm về vấn đề này?

Do đặc điểm, đặc thù của làng nghề đó là phát triển tự phát, có cầu thì có cung và giá trị sản xuất của làng nghề đa số xuất phát từ thủ công và cho đến nay có thể kết hợp với một số hoạt động cơ khí nhỏ. Do đó, thiết bị và công nghệ của làng nghề phần lớn là cũ và lạc hậu. Trình độ của người dân làm việc tại các cơ sở sản xuất làng nghề không được đào tạo bài bản mà mang tính truyền miệng, truyền thống. Quan hệ sản xuất của làng nghề là quan hệ mang tính dòng tộc, làng xã chứ không mang tính khu công nghiệp.

Với các đặc điểm trên, dẫn đến làng nghề trong giai đoạn phát triển kinh tế hiện nay cũng để lại rất nhiều các bất cập. Việc phát triển tự phát có cầu thì có cung dẫn đến việc có những làng nghề ngày hôm nay đang dệt khăn nhưng một năm sau có khi lại quay sang làm máy tuốt lúa. Nhưng phải nói người dân làng nghề hết sức linh hoạt. Khi có nguồn cung cấp và điều kiện sản xuất là họ phát triển. Do thu nhập của người dân làng nghề cao hơn so với thu nhập của người dân vùng thuần nông. Từ đó, khuyến khích người ta phát triển kinh tế bằng cách làm thêm các nghề phụ.

GS.TS Đặng Thị Kim Chi –Phó chủ tịch Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam
GS.TS Đặng Thị Kim Chi –Phó chủ tịch Hội bảo vệ thiên nhiên và môi trường Việt Nam

Điều này cũng dẫn đến hệ lụy là các làng nghề trong thời gian gần đây phát triển không có quy hoạch, công nghệ sản xuất lạc hậu, trình độ kỹ thuật không được đào tạo bài bản. Do đó, tác động xấu đến môi trường. Ô nhiễm môi trường khí do các loại khí không được xử lý. Ô nhiễm môi trường nước do nước thải sinh ra không được xử lý mà xả thẳng ra môi trường tự nhiên. Ô nhiễm chất thải rắn chất đầy hai bên đường các làng nghề và tạo nên các nguồn chất ô nhiễm rất lớn. Việc này không chỉ ô nhiễm trong khu vực làng nghề mà còn ảnh hưởng đến các khu vực lân cận và dẫn đến những xung đột môi trường giữa các nơi.

Giải pháp theo bà cần được đặt ra lúc này là gì?

Sự phát triển của làng nghề nếu không được quy hoạch, không được quan tâm một cách đầy đủ để có thể phát triển bền vững thì sẽ để lại những hậu quả khôn lường. Do đó, cần thiết chúng ta phải có những quy hoạch, phải có những biện pháp bảo vệ môi trường nhằm phát triển làng nghề một cách bền vững và phải lựa chọn những loại hình nào phù hợp với quy mô làng nghề để đưa vào quy hoạch phát triển. Còn đối với những làng nghề không nằm trong quy hoạch và là nguồn gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng thì cần có các biện pháp không cho phát triển cũng như nhân rộng. Đây là những việc mà chúng ta cần phải làm trong thời gian tới.

Một điều rất rõ ràng là môi trường làng nghề Hà Nội chỉ thực sự được cải thiện khi cộng đồng dân cư trong làng nghề nhận thức được sự cần thiết và có các hành động cụ thể tích cực góp phần từng bước giảm thiểu các tác động ô nhiễm do hoạt động sản xuất.

Việc xây dựng những chính sách phù hợp với đặc thù của làng nghề là điều hết sức cần thiết tạo điều kiện thuận lợi cho hoạt động bảo vệ môi trường làng nghề nhằm góp phần phát triển làng nghề bền vững.

Bên cạnh đó, cần khuyến khích ưu đãi tài chính cho các hoạt động liên quan đến cải thiện môi trường làng nghề. Kêu gọi các nguồn hỗ trợ tài chính từ các tổ chức, các quỹ bảo vệ môi trường cho việc đầu tư các công trình xử lý ô nhiễm và truyền thông môi trường.

Trong số 176 cụm công nghiệp làng nghề được quy hoạch, đã có 49 cụm xây dựng hạ tầng, cấp phép hoạt động cho 5.870 dự án, bình quân đạt 800m2/dự án, trong đó có 2.000 dự án đã hoạt động. Theo Sở Công thương Hà Nội, quy hoạch các cụm làng nghề còn nhỏ lẻ (7,4ha/cụm), thậm chí có cụm diện tích 1 ha, lại dàn trải, chưa đáp ứng nhu cầu phát triển.

Một trong những giải pháp đối với việc bảo tồn và phát triển các làng nghề được đặt ra đối với Hà Nội đó là phát triển làng nghề gắn với việc phát triển các sản phẩm OCOP. Theo bà, giải pháp này mang lại những lợi thế cũng như hiệu quả gì?

Đây là những giải pháp rất tích cực, việc này sẽ tạo nên nguồn tiêu thụ các sản phẩm từ làng nghề. Nếu một làng nghề có sản phẩm OCOP được công nhận thì khả năng được biết đến, được các nơi đặt hàng sẽ tăng lên. Việc này sẽ giúp cho các làng nghề phát triển. Tuy nhiên, việc này cần lồng ghép trong điều kiện sản phẩm OCOP này phải được sản xuất ở khu vực mà đảm bảo chất lượng môi trường, ổn định xã hội và phát triển bền vững.

Đối với phát triển làng nghề gắn với du lịch thì sao thưa bà?

Đây là một hướng rất hay của Việt Nam. Chúng tôi đã đi một số làng nghề ở một số địa phương không chỉ ở Hà Nội. Tôi thấy hoạt động du lịch mà gắn với việc tham quan đến các làng nghề là một hướng đi rất tốt. Bởi đa số các sản phẩm làng nghề mang tính đặc sản của địa phương, đặc sản của dân tộc. Do đó, khi khách du lịch trong và ngoài nước đến với một cơ sở làng nghề, được chứng kiến quá trình làm ra sản phẩm đấy và nếu như cho họ tham gia một vài công đoạn đơn giản để tạo ra sản phẩm và mang về thì rất tốt. Tôi rất khuyến khích, rất ủng hộ xu hướng phát triển du lịch làng nghề và coi như đấy là một hình thức nhằm phát triển làng nghề bền vững.

Xin cám ơn bà!

Nguyễn Hạnh
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: bảo vệ môi trường

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Đắk Nông: Xuất khẩu cà phê vượt biên giới, chinh phục thị trường khó tính

Đắk Nông: Xuất khẩu cà phê vượt biên giới, chinh phục thị trường khó tính

Hiện nay, cà phê Đắk Nông đã xuất khẩu đến 35 quốc gia trên thế giới, khẳng định vị thế của mình trên thị trường quốc tế.
Hàng loạt sản phẩm OCOP ‘đổ bộ’ Lễ hội Đền Hùng 2025

Hàng loạt sản phẩm OCOP ‘đổ bộ’ Lễ hội Đền Hùng 2025

Nhiều sản phẩm OCOP đã được trưng bày, giới thiệu trong khuôn khổ Hội trại Văn hóa diễn ra dịp Giỗ Tổ Hùng Vương 2025 (Lễ hội Đền Hùng năm 2025).
Lào Cai - Yên Bái: Sau chia tách, ai bứt phá mạnh hơn?

Lào Cai - Yên Bái: Sau chia tách, ai bứt phá mạnh hơn?

Lào Cai, Yên Bái từng là một tỉnh Hoàng Liên Sơn, sau hơn 30 năm chia tách, hai địa phương này đang phát triển ra sao?
Loạt giải pháp để Đồng Nai thành ‘nam châm’ hút vốn FDI

Loạt giải pháp để Đồng Nai thành ‘nam châm’ hút vốn FDI

Nhằm thu hút nguồn vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) một cách hiệu quả, tỉnh Đồng Nai cần thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp chiến lược.
Bến Tre: Nhanh chóng đưa các cụm công nghiệp vào hoạt động

Bến Tre: Nhanh chóng đưa các cụm công nghiệp vào hoạt động

UBND tỉnh Bến Tre chỉ đạo các cơ quan liên quan tập trung tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ xây dựng, nhanh chóng đưa các cụm công nghiệp vào hoạt động.

Tin cùng chuyên mục

Ninh Thuận quyết tâm đẩy nhanh tiến độ dự án điện hạt nhân

Ninh Thuận quyết tâm đẩy nhanh tiến độ dự án điện hạt nhân

Tỉnh Ninh Thuận đã và đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án điện hạt nhân, quyết tâm đưa dự án “về đích”, đảm bảo tiến độ đề ra.
Gia Lai mở lại cà phê doanh nhân: Hi vọng kết nối không đứt gẫy

Gia Lai mở lại cà phê doanh nhân: Hi vọng kết nối không đứt gẫy

Mô hình Cà phê doanh nhân được tỉnh Gia Lai tổ chức với kỳ vọng sẽ là một kênh kết nối giúp chính quyền và doanh nghiệp xích lại gần nhau hơn.
Đắk Nông thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm thế mạnh

Đắk Nông thúc đẩy xuất khẩu sản phẩm thế mạnh

Trong hai tháng đầu năm 2025, tỉnh Đắk Nông đã ghi nhận những chuyển biến tích cực trong hoạt động kinh tế, đặc biệt là trong lĩnh vực xuất nhập khẩu.
Bắc Giang: Thấy gì từ

Bắc Giang: Thấy gì từ 'hồ sơ báo cáo' đoàn công tác Chính phủ?

Bắc Giang vừa hoàn thành báo cáo gửi Đoàn công tác của thành viên Chính phủ về tình hình phát triển kinh tế, xã hội 2 tháng đầu năm 2025.
Đồng Nai tiếp tục kiến nghị làm khu thương mại tự do

Đồng Nai tiếp tục kiến nghị làm khu thương mại tự do

Theo UBND tỉnh Đồng Nai, thành lập khu thương mại tự do để tận dụng lợi thế về sân bay quốc tế Long Thành và cảng Phước An, phục vụ giao thương quốc tế…
Loạt dự án tỷ USD biến Cần Giờ thành

Loạt dự án tỷ USD biến Cần Giờ thành 'ngôi sao sáng'

Thời gian qua, loạt dự án tỷ USD tại Cần Giờ được phê duyệt, hứa hẹn sẽ đưa huyện ven biển duy nhất của TP. Hồ Chí Minh trở thành cực tăng trưởng mới.
Ngành Công Thương Gia Lai lên phương án thúc đẩy các cụm công nghiệp

Ngành Công Thương Gia Lai lên phương án thúc đẩy các cụm công nghiệp

Ngành Công Thương Gia Lai sẽ rà soát, hoàn chỉnh kế hoạch sản xuất công nghiệp giai đoạn 2026-2030; xây dựng kế hoạch thúc đẩy các cụm công nghiệp trên địa bàn.
Xây dựng thành phố Huế trở thành xứ sở hạnh phúc

Xây dựng thành phố Huế trở thành xứ sở hạnh phúc

Nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng Thừa Thiên Huế (26/3/1975-26/3/2025) và 95 năm thành lập Đảng bộ thành phố Huế (tháng 4/1930 - tháng 4/2025).
Sản xuất công nghiệp Đắk Nông khởi sắc trong hai tháng đầu năm 2025

Sản xuất công nghiệp Đắk Nông khởi sắc trong hai tháng đầu năm 2025

Bước vào năm 2025, ngành công nghiệp tỉnh Đắk Nông tiếp tục duy trì đà tăng trưởng tích cực.
Thành phố Huế: Khởi công 2 dự án hơn 4.000 tỷ đồng

Thành phố Huế: Khởi công 2 dự án hơn 4.000 tỷ đồng

Tại khu công nghiệp Phong Điền, thành phố Huế đã diễn ra lễ khởi công 2 dự án thuộc lĩnh vực chế biến cát và kính siêu trắng, tổng vốn đầu tư hơn 4.000 tỷ đồng.
Để tăng trưởng du lịch, Lạng Sơn thực hiện giải pháp gì?

Để tăng trưởng du lịch, Lạng Sơn thực hiện giải pháp gì?

Lạng Sơn vừa ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện kịch bản tăng trưởng kinh tế năm 2025 về chỉ tiêu tăng trưởng của ngành du lịch năm 2025 trên địa bàn tỉnh.
Lạng Sơn: Phát triển cụm công nghiệp 2025-2030 có gì mới?

Lạng Sơn: Phát triển cụm công nghiệp 2025-2030 có gì mới?

Ủy ban nhân dân tỉnh Lạng Sơn vừa ban hành Kế hoạch thực hiện phương án phát triển cụm công nghiệp trên địa bàn giai đoạn 2025 - 2030.
Bà Rịa - Vũng Tàu: Mưa trái mùa, diêm dân thất thu vụ muối

Bà Rịa - Vũng Tàu: Mưa trái mùa, diêm dân thất thu vụ muối

Mưa kết thúc muộn, ít nắng cộng với những cơn mưa trái mùa khiến vụ muối của diêm dân ở Bà Rịa – Vũng Tàu rơi vào cảnh mất mùa, mất giá.
Quảng Nam: Gắn biển công trình cho bến cảng 5 vạn tấn

Quảng Nam: Gắn biển công trình cho bến cảng 5 vạn tấn

Tỉnh Quảng Nam gắn biển công trình chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng tỉnh cho dự án bến cảng 5 vạn tấn.
Vingroup đề xuất đầu tư tuyến đường sắt đô thị 4 tỷ USD tại TP. Hồ Chí Minh

Vingroup đề xuất đầu tư tuyến đường sắt đô thị 4 tỷ USD tại TP. Hồ Chí Minh

Tập đoàn Vingroup vừa trình phương án đầu tư tuyến đường sắt đô thị tốc độ cao 4 tỷ USD kết nối trung tâm TP. Hồ Chí Minh với huyện Cần Giờ.
Thành phố Huế: Sắp khởi công trung tâm logistics Chân Mây

Thành phố Huế: Sắp khởi công trung tâm logistics Chân Mây

Nhân kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng quê hương, thành phố Huế sẽ tiến hành khởi công nhiều dự án trọng điểm, trong đó có công trình trung tâm logistics Chân Mây.
Quy mô kinh tế GRDP các địa phương phía Nam trước sáp nhập tỉnh ra sao?

Quy mô kinh tế GRDP các địa phương phía Nam trước sáp nhập tỉnh ra sao?

Trước khi sáp nhập tỉnh, trong 10 địa phương có quy mô kinh tế GRDP cao nhất cả nước, khu vực vùng Đông Nam Bộ chiếm đến 4 tỉnh, thành phố.

''Chạy nước rút'' trên cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh

Các nhà thầu thi công cao tốc Bắc - Nam qua Hà Tĩnh đang tập trung đẩy nhanh tiến độ giai đoạn ''nước rút''.
Vụ chập điện khiến gần 8.000 con gà bị chết: Điện lực Hà Tĩnh nói gì?

Vụ chập điện khiến gần 8.000 con gà bị chết: Điện lực Hà Tĩnh nói gì?

Điện lực Hương Khê (Hà Tĩnh) lý giải nguyên nhân, đồng thời hỗ trợ chủ trang trại sau khi xảy ra sự cố chập điện khiến gần 8.000 con gà bị chết.
Khu phố đêm Bà Rịa vắng khách, hàng hóa ế ẩm

Khu phố đêm Bà Rịa vắng khách, hàng hóa ế ẩm

Khai trương cuối tháng 12/2024, khu phố đêm Bà Rịa bước đầu đã đáp ứng nhu cầu mua sắm, giải trí, ăn uống, đi bộ cho người dân nhưng… ngày càng vắng khách.
Mobile VerionPhiên bản di động