Nhắc đến sản phẩm nông nghiệp của Hà Giang phải kể đến quả cam, cây chè, mật ong bạc hà, lúa, gạo, thịt gia súc, gia cầm… Đây cũng là những sản phẩm nông nghiệp chủ lực của Hà Giang. Tính đến nay, tỷ trọng nông, lâm nghiệp của Hà Giang chiếm tỷ lệ khoảng 1/3 trong cơ cấu kinh tế. Cùng với việc thực hiện Đề án Tái cơ cấu ngành Nông nghiệp, Hà Giang đang từng bước hình thành một số vùng sản xuất hàng hóa tập trung, sản lượng lớn, đem lại hiệu quả kinh tế cao… Đây là những yếu tố tạo điều kiện thuận lợi cho ngành công nghiệp chế biến nông lâm sản xủa địa phương phát triển.
Cơ sở sản xuất chế biến chè ở Hoàng Su Phì, Hà Giang |
Trong những năm qua, với sự nỗ lực của các cấp, ngành và các thành phần kinh tế, công nghiệp chế biến nông, lâm sản của Hà Giang được phát triển cả về số lượng, đa dạng ngành nghề. Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực này từng bước chuyển dịch từ quy mô nhỏ truyền thống sang phát triển theo hướng sản xuất hàng hóa; đẩy mạnh áp dụng khoa học kỹ thuật, đầu tư máy móc hiện đại để tạo ra sản phẩm chất lượng, có giá trị kinh tế cao, đáp ứng yêu cầu của thị trường.
Nổi bật trong công nghiệp chế biến nông sản của Hà Giang trước tiên phải nhắc đến chế biến chè. Hiện nay, địa phương có trên 20.000 ha chè, trong đó diện tích chè kinh doanh đạt hơn 18.000 ha, sản lượng chè búp tươi ước đạt trên 75.000 tấn. Có trên 250 cơ sở chế biến chè đang hoạt động, trong đó có 11 doanh nghiệp và 22 hợp tác xã. Tổng công suất các cơ sở chế biến đạt trên 14.000 tấn/năm…
Tiếp đến, ngành chế biến cam cũng được chú trọng đầu tư, phát triển. Niên vụ 2021 – 2022, toàn tỉnh Hà Giang có hơn 7.700 ha cam cho thu hoạch, tập trung tại huyện Bắc Quang, Vị Xuyên và Quang Bình, sản lượng ước đạt trên 77.000 tấn; trong đó cam sành đạt tiêu chuẩn VietGap ước đạt 45.700 tấn, cam vàng ước đạt 19.280 tấn. Hiện, trên địa bàn Hà Giang có 3 cơ sở chế biến cam, trong đó có 1 cơ sở quy mô công nghiệp tại huyện Vị Xuyên (Công ty Cổ phần Tập đoàn dược Bảo Châu, thị trấn Vị Xuyên) và 2 cơ sở quy mô tiểu thủ công nghiệp tại huyện Bắc Quang (Công ty Cổ phần Cam ta, xã Đông Thành và Hợp tác xã Phú Vinh, xã Hùng An).
Nghiên cứu chế biến ra nhiều sản phẩm từ cây cam Hà Giang |
Cùng với các cơ sở chế biến trên, chế biến lâm sản cũng đang có những bước phát triển, hoạt động khá sôi động. Hiện Hà Giang có khoảng 190 cơ sở chế biến gỗ với các sản phẩm chủ yếu như: Ván ép, viên nén gỗ, gỗ xẻ, gỗ bóc, dăm gỗ…Một số nhà máy được đầu tư công nghệ hiện đại, đồng bộ đi vào hoạt động. Bên cạnh đó, công nghiệp chế biến đối với các sản phẩm nông sản khác cũng có nhiều tín hiệu lạc quan; nhiều sản phẩm hàng lưu niệm, hàng hóa đặc trưng và làng nghề đã tạo được uy tín đối với người tiêu dùng…
Những vấn đề đặt ra đối với việc phát triển công nghiệp chế biến nông, lâm sản ở Hà Giang hiện nay là các cơ sở chế biến qui mô nhỏ, kho vận hạn chế… sẽ gặp khó khăn khi các nông lâm sản vào đúng mùa thu hoạch. Ngoài ra, việc các cơ sở sản xuất không tập trung cũng đặt ra những vẫn đề liên quan đến chi phí vận chuyển, giá thành.Ngoài ra, sản phẩm chế biến chưa thực sự phong phú, đáp ứng các yêu cầu của thị trường… Để khắc phục những hạn chế trên, Hà Giang cần thực hiện nhiều giải pháp, trong đó cần đẩy mạnh cải thiện môi trường thu hút đầu tư, kinh doanh. Thực hiện đầu tư tập trung, có trọng điểm; chủ động tìm nhiều giải pháp huy động vốn đầu tư, đặc biệt là nguồn vốn của các thành phần kinh tế trong và ngoài nước; đầu tư phát triển hệ thống giao thông đến các khu, cụm công nghiệp đảm bảo kết nối nội vùng và liên kết các tỉnh lân cận; khuyến khích, hỗ trợ doanh nghiệp đầu tư công nghệ tiên tiến, hiện đại, chế biến sâu nông sản hàng hóa…