Góc tối đa cấp: Gần 700 người tiêu dùng 'kêu cứu'!

Bán hàng đa cấp ghi nhận gần 700 đơn phản ánh, khiếu nại. Nhiều mô hình biến tướng, trá hình vẫn len lỏi dưới vỏ bọc đầu tư tài chính.
Chặn 'vòi' đa cấp 'ma' núp bóng giấy phép hợp pháp Số hóa đa cấp: Cách mạng hay rủi ro tiềm ẩn? Sunrider Việt Nam chấm dứt hoạt động bán hàng đa cấp

Doanh thu khoảng 16.000 tỷ đồng/năm

Bán hàng đa cấp là một phương thức bán lẻ hàng hóa. Trong đó, thay vì bán tại các kênh bán lẻ truyền thống như chợ, cửa hàng, siêu thị,… công ty bán hàng đa cấp sẽ bán trực tiếp hàng hóa cho người tiêu dùng thông qua một mạng lưới những người bán hàng, hay còn gọi là “nhà phân phối”. Mạng lưới này có thể gồm nhiều nhánh, nhiều cấp khác nhau và xuất phát từ đây, phương thức bán lẻ này được gọi là “bán hàng đa cấp”. Người bán hàng sẽ được công ty trả hoa hồng, tiền thưởng và các lợi ích kinh tế khác dựa trên doanh số bán hàng của mình và của mạng lưới bán hàng do mình xây dựng.

Bán hàng đa cấp được pháp luật của nhiều nước thừa nhận và cho phép. Khi Việt Nam đàm phán gia nhập Tổ chức Thương mại thế giới (WTO), trước yêu cầu của các thành viên WTO, Việt Nam đã cam kết cho phép hoạt động bán hàng đa cấp tại Việt Nam.

Từ năm 2005, hoạt động bán hàng đa cấp tại Việt Nam chính thức được thừa nhận và được điều chỉnh bởi Luật Cạnh tranh 2018, Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023, và các Nghị định số 110/2005/NĐ-CP; Nghị định số 42/2014/NĐ-CP; Nghị định 40/2018/NĐ-CP; Nghị định số 18/2023/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý hoạt động bán hàng đa cấp, và Nghị định số 55/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, trong đó có một số quy định về quản lý hoạt động này.

bán hàng đa cấp tỉnh thanh hóa
Doanh thu toàn thị trường kinh doanh đa cấp đạt trung bình khoảng 16.000 tỷ đồng/năm. Ảnh minh họa

Theo thống kê của Bộ Công Thương, sau gần 7 năm triển khai Nghị định 40/2018/NĐ-CP, ghi nhận từ các địa phương, doanh thu toàn thị trường kinh doanh đa cấp đạt trung bình khoảng 16.000 tỷ đồng/năm. Khoảng 37,8% số doanh thu này được doanh nghiệp chi trả hoa hồng cho người lao động tham gia mạng lưới bán hàng.

Các doanh nghiệp nhóm này nộp tiền thuế các loại vào ngân sách Nhà nước trung bình khoảng 1.600 - 1.800 tỷ đồng mỗi năm trong giai đoạn 2018 - 2024. Tuy nhiên đang có xu hướng giảm từ cuối 2023 đến nay do phạm vi hoạt động và số lượng doanh nghiệp tham gia kinh doanh đa cấp thu hẹp, các loại hàng hóa thiếu sự đa dạng và giá bán kém cạnh tranh, nhất là hàng giá rẻ phân phối qua các nền tảng thương mại điện tử.

Còn là điểm nóng về khiếu nại, khiếu kiện

Cũng trong giai đoạn 2018 - 2024, Bộ Công Thương đã tiếp nhận 683 lượt đơn khiếu nại, phản ánh liên quan đến hoạt động bán hàng đa cấp. Một con số không nhỏ. Song điều đáng chú ý là, phần lớn các đơn thư này lại phản ánh những tranh chấp phát sinh từ trước năm 2018. Những năm gần đây, số đơn thư có xu hướng giảm rõ rệt (năm 2018 là 384 trường hợp, năm 2024 là 31 trường hợp).

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia (Bộ Công Thương) khẳng định, ở góc độ quản lý, đây có thể được coi là tín hiệu tích cực, phản ánh hiệu quả từ việc siết chặt quy định pháp lý và tăng cường quản lý thị trường với hoạt động này.

Tuy nhiên, điều đó không đồng nghĩa với việc có thể chủ quan. Nguy cơ “vùng im lặng” nơi nạn nhân không tố cáo, không khiếu nại, không lên tiếng vẫn luôn tồn tại. Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân đã từng khẳng định: “Dù được quản lý tốt, song lĩnh vực bán hàng đa cấp luôn tiềm ẩn những rủi ro, có thể bùng nổ bất cứ lúc nào”.

“Rất nhiều trường hợp bị lừa nhưng không biết khiếu nại ở đâu, hoặc vì e ngại, xấu hổ, nên âm thầm chịu đựng. Đó là vùng tối mà số liệu hành chính không thể phản ánh hết” - PGS. TS Ngô Trí Long - Chuyên gia kinh tế chia sẻ với phóng viên Báo Công Thương.

Theo vị chuyên gia, hoạt động kinh doanh đa cấp đã và đang biến tướng phức tạp. Thay vì bán hàng truyền thống, nhiều đối tượng này sử dụng mô hình đầu tư tài chính, tiền ảo, kinh doanh cộng đồng… với hình thức đa cấp trá hình.

Thống kê của Bộ Công Thương cũng cho thấy, bộ đã chuyển tổng cộng 271 trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật sang cơ quan công an, đồng thời phối hợp tích cực trong cung cấp thông tin, xác minh điều tra.

Đáng ghi nhận hơn, Bộ Công Thương cũng đã chủ động cảnh báo người dân thông qua các kênh truyền thông chính thống. Nhiều tin bài cảnh báo về mô hình huy động vốn bất hợp pháp, đầu tư tài chính trá hình, lôi kéo người tham gia mạng lưới... đã được đăng tải và lan rộng, góp phần nâng cao nhận thức xã hội.

PGS. TS Ngô Trí Long cho rằng, thông tin cảnh báo hiện nay tuy có hiệu quả, nhưng vẫn mang tính phản ứng. Do đó, cần tiến tới một cơ chế cảnh báo sớm và chủ động hơn, kết hợp dữ liệu lớn, công nghệ giám sát và cơ chế liên ngành giữa Bộ Công Thương, Bộ Công an, Ngân hàng Nhà nước và các đơn vị công nghệ thông tin.

“Công tác tiếp nhận, xử lý đơn thư hay chuyển hồ sơ có dấu hiệu vi phạm mới chỉ là một phần. Quan trọng hơn là khả năng phòng ngừa từ gốc, thông qua việc nhận diện mô hình biến tướng từ sớm, phối hợp liên ngành trong xử lý, và phổ cập kiến thức pháp lý, tài chính cho người dân đặc biệt là nhóm đối tượng dễ bị tổn thương như sinh viên, người thu nhập thấp, người vùng sâu vùng xa mới là vấn đề cốt lõi” - PGS. TS Ngô Trí Long khuyến nghị.

Thống kê của Bộ Công Thương, số lượng doanh nghiệp bán hàng đa cấp đã giảm từ 67 doanh nghiệp vào năm 2016 đến nay chỉ còn 16 doanh nghiệp có giấy phép đang hoạt động.
Lê Na
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Bán hàng đa cấp

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

TP. Hồ Chí Minh lan tỏa hàng Việt, tiêu dùng trách nhiệm

TP. Hồ Chí Minh lan tỏa hàng Việt, tiêu dùng trách nhiệm

Sở Công Thương TP. Hồ Chí Minh phối hợp MM Mega Market tổ chức sự kiện “Tự hào Việt Nam” khẳng định cam kết đồng hành hàng Việt và tiêu dùng trách nhiệm.
Việt Nam là vùng đất hứa cho các thương hiệu cao cấp

Việt Nam là vùng đất hứa cho các thương hiệu cao cấp

Với mức tăng trưởng nhanh về chỉ số tiêu dùng và sự quan tâm ngày càng cao đến chất lượng cuộc sống, Việt Nam là vùng đất hứa cho các thương hiệu cao cấp.
Tăng khuyến mại, kích cầu tiêu dùng nội địa dịp lễ 30/4 - 1/5

Tăng khuyến mại, kích cầu tiêu dùng nội địa dịp lễ 30/4 - 1/5

Kỳ nghỉ lễ 30/4 - 1/5 năm nay kéo dài 5 ngày nên nhiều đơn vị bán lẻ đã tung các chương trình khuyến mại để thu hút khách mua, kích cầu tiêu dùng nội địa.
‘Sinh lời trúng lớn’ cùng Techcombank với tổng giá trị giải thưởng đến 250 tỷ đồng

‘Sinh lời trúng lớn’ cùng Techcombank với tổng giá trị giải thưởng đến 250 tỷ đồng

Từ 21/04/2025 đến hết ngày 05/10/2025, Techcombank triển khai chương trình ưu đãi lớn nhất từ trước đến nay “Sinh lời trúng lớn - Lời đầy túi, quà đầy tay'.
Xử lý nghiêm sai phạm quảng cáo sữa trên mọi nền tảng

Xử lý nghiêm sai phạm quảng cáo sữa trên mọi nền tảng

Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch yêu cầu tăng cường xử lý các sai phạm trong hoạt động quảng cáo sữa, thực phẩm trên mọi nền tảng truyền thông, mạng xã hội.

Tin cùng chuyên mục

Quảng cáo sản phẩm ISUNA sai sự thật, lừa dối người dùng?

Quảng cáo sản phẩm ISUNA sai sự thật, lừa dối người dùng?

Trên một số nền tảng internet, sản phẩm ISUNA đang quảng cáo với nhiều thông tin sai sự thật, có dấu hiệu lừa dối người dùng.
Pháp luật các nước qui định thế nào với y, bác sĩ

Pháp luật các nước qui định thế nào với y, bác sĩ 'bán hàng’ - Việt Nam có buông lỏng?

Vụ sữa bột giả 500 tỷ đồng không chỉ cảnh báo về an toàn thực phẩm mà còn phơi bày việc lợi dụng hình ảnh bác sĩ để bán hàng và đánh lừa người tiêu dùng.
Vụ sữa giả: Soi chiếu trách nhiệm người nổi tiếng với Luật  về bảo vệ người tiêu dùng

Vụ sữa giả: Soi chiếu trách nhiệm người nổi tiếng với Luật về bảo vệ người tiêu dùng

Người nổi tiếng quảng cáo sản phẩm sữa giả hoàn toàn có thể bị xử lý theo Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và các quy định liên quan.
Phiên chợ Xanh - Tử tế: 9 năm lan tỏa nông sản sạch

Phiên chợ Xanh - Tử tế: 9 năm lan tỏa nông sản sạch

Phiên chợ Xanh - Tử tế dành tặng hơn 1.000 phần quà cho người tiêu dùng mua sắm, check in và tham gia kênh Zalo, khuyến khích tiêu dùng hàng Việt tại sự kiện.
Sở Công Thương Hà Nội: Không thể

Sở Công Thương Hà Nội: Không thể 'tự ý' kiểm tra doanh nghiệp do ngành khác quản lý

Vụ sữa giả, theo quy định của pháp luật thì Sở Công Thương không được thực hiện thanh tra chuyên ngành, kiểm tra định kỳ, hậu kiểm đối với 2 doanh nghiệp này.
Nestlé Việt Nam 30 năm khẳng định niềm tin với thị trường

Nestlé Việt Nam 30 năm khẳng định niềm tin với thị trường

Nestlé qua 30 năm hình thành và phát triển tại Việt Nam đã tạo ra giá trị gia tăng cho nông sản Việt, đưa hạt cà phê Việt Nam lên bản đồ cà phê thế giới.
Hà Nội: Kiểm tra an toàn thực phẩm tại huyện Thanh Trì

Hà Nội: Kiểm tra an toàn thực phẩm tại huyện Thanh Trì

Ngày 18/4, Đoàn kiểm tra liên ngành công tác an toàn thực phẩm số 3 của TP. Hà Nội tiến hành kiểm tra đột xuất một số đơn vị trên địa bàn huyện Thanh Trì.
Khóa cửa kỹ thuật số:

Khóa cửa kỹ thuật số: 'Bẫy tử thần' khi nhà cháy

Một số sản phẩm khóa cửa kỹ thuật số thông minh nhưng lại có thể trở thành “cạm bẫy” chết người nếu cháy nổ xảy ra và người dùng không thể mở cửa thoát hiểm.
Vì sao sản phẩm kém chất lượng vẫn có chứng nhận ISO?

Vì sao sản phẩm kém chất lượng vẫn có chứng nhận ISO?

Trên thực tế, có trường hợp doanh nghiệp sản xuất hàng giả, kém chất lượng vẫn có đầy đủ chứng nhận ISO khiến dư luận không khỏi thắc mắc.
Trang ‘Sữa Bột Tốt’ và trò lố nâng sữa ngoại, dìm hàng Việt, vi phạm Luật Cạnh tranh

Trang ‘Sữa Bột Tốt’ và trò lố nâng sữa ngoại, dìm hàng Việt, vi phạm Luật Cạnh tranh

Fanpage “Sữa Bột Tốt” không được cơ quan nào cấp phép làm cơ quan kiểm nghiệm, cũng không phải là đơn vị tư vấn độc lập.
Masan Consumer - Doanh nghiệp tiêu biểu của Thành phố Hồ Chí Minh

Masan Consumer - Doanh nghiệp tiêu biểu của Thành phố Hồ Chí Minh

Masan Consumer được vinh danh tại lễ tôn vinh 50 doanh nghiệp – đơn vị tiêu biểu có thương hiệu và sản phẩm chủ lực của Thành phố Hồ Chí Minh
Xử lý nghiêm KOLs cung cấp thông tin sai sự thật

Xử lý nghiêm KOLs cung cấp thông tin sai sự thật

Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia sẽ tăng cường giám sát, xử lý nghiêm các hành vi cung cấp thông tin sai lệch từ KOLs, bảo vệ người tiêu dùng và kỷ cương thị trường.
Thu cũ đổi mới - Đưa hàng Việt tới tay người tiêu dùng

Thu cũ đổi mới - Đưa hàng Việt tới tay người tiêu dùng

Chương trình "Thu cũ đổi mới" do Thành đoàn Vũng Tàu phối hợp với Siêu thị Co.opmart Vũng Tàu triển khai nhận được nhiều sự quan tâm, hưởng ứng của người dân.
Cần xây dựng thương hiệu ngành yến sào theo chuẩn quốc tế

Cần xây dựng thương hiệu ngành yến sào theo chuẩn quốc tế

Theo các chuyên gia, để nâng cao vị thế sản phẩm trong nước và trên trường quốc tế, ngành yến sào cần xây dựng thương hiệu theo chuẩn quốc gia và quốc tế.
Tủ lạnh mini Funiki: Giải pháp tối ưu cho homestay và khách sạn mini

Tủ lạnh mini Funiki: Giải pháp tối ưu cho homestay và khách sạn mini

Với mức giá từ 2 triệu đồng, tủ lạnh Funiki được nhiều chủ cơ sở lưu trú tin dùng nhờ tiết kiệm chi phí và nâng cao trải nghiệm khách hàng.
Điện máy Gia dụng Hòa Phát ra mắt bộ sưu tập máy làm mát mới

Điện máy Gia dụng Hòa Phát ra mắt bộ sưu tập máy làm mát mới

Quý I/2025, Điện máy Gia dụng Hòa Phát ra mắt bộ sưu tập máy làm mát không khí mới với nhiều cải tiến vượt trội về hiệu suất, độ bền với đa dạng mẫu mã.
Cách doanh nghiệp Việt nắm bắt xu hướng tiêu dùng mới

Cách doanh nghiệp Việt nắm bắt xu hướng tiêu dùng mới

Thị trường tiêu dùng Việt Nam đang từng bước phục hồi rõ nét, tạo nền tảng vững chắc cho sự bứt phá của ngành hàng tiêu dùng nhanh trong năm 2025
Vàng bạc Phú Quý ra mắt sản phẩm bạc thỏi Kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước

Vàng bạc Phú Quý ra mắt sản phẩm bạc thỏi Kỷ niệm 50 năm thống nhất đất nước

Tập đoàn Vàng bạc đá quý Phú Quý ra mắt sản phẩm bạc thỏi "50 năm Thống nhất đất nước" nhân dịp kỷ niệm 50 năm chiến thắng 30/4, mang giá trị lịch sử và lòng tr
Cascara - Trà tái sinh từ phần bí ẩn nhất của cà phê

Cascara - Trà tái sinh từ phần bí ẩn nhất của cà phê

Trà cascara – cái tên nghe lạ tai nhưng lại khiến dân mê healthy và gu lạ đổ rầm rầm. Một cuộc “chuyển kiếp” ngoạn mục, từ thứ bị vứt bỏ thành trà gây nghiện.
VietinBank dành 60.000 tỷ đồng ưu đãi lãi suất, tiếp sức doanh nghiệp xuất nhập khẩu

VietinBank dành 60.000 tỷ đồng ưu đãi lãi suất, tiếp sức doanh nghiệp xuất nhập khẩu

Cam kết đồng hành cùng cộng đồng doanh nghiệp xuất nhập khẩu, VietinBank triển khai chương trình tín dụng lãi suất vàng có quy mô lên đến 60.000 tỷ đồng.
Mobile VerionPhiên bản di động