Chặn 'vòi' đa cấp 'ma' núp bóng giấy phép hợp pháp

Khi việc cấp mới giấy phép bán hàng đa cấp được thực hiện nghiêm ngặt, cũng là lúc các đối tượng kinh doanh bất chính tìm cách mua lại giấy phép hợp pháp.
Đa cấp Seacret bị cấm bán sản phẩm Alpha Lipid Lifeline Người tham gia bán hàng đa cấp cần chú ý điều này Thanh Hóa: Hơn 17 nghìn người tham gia bán hàng đa cấp

“Lách luật” bằng mua bán giấy phép

Bán hàng đa cấp vốn là một mô hình kinh doanh hợp pháp nếu được thực hiện minh bạch và đúng luật. Tuy nhiên, thời gian qua, xuất hiện tình trạng các doanh nghiệp có dấu hiệu kinh doanh bất chính tìm cách lách luật bằng cách mua lại giấy phép của các công ty bán hàng đa cấp hợp pháp để hoạt động. Hành vi này không chỉ tiềm ẩn rủi ro lớn cho xã hội mà còn đặt ra thách thức đối với cơ quan quản lý trong việc ngăn chặn các hình thức lừa đảo tinh vi.

Theo số liệu từ Bộ Công Thương, tính đến tháng 3 năm 2025, cả nước chỉ còn 18 doanh nghiệp được cấp phép hoạt động bán hàng đa cấp, giảm 48 doanh nghiệp so với năm 2016. Sự sụt giảm này là kết quả của quá trình siết chặt quản lý nhằm loại bỏ các doanh nghiệp hoạt động kém minh bạch.

Mặc dù số lượng doanh nghiệp trong ngành này giảm, nhưng vẫn có nhiều doanh nghiệp có nhu cầu gia nhập thị trường. Chỉ tính riêng trong 2 năm gần đây nhất 2023 - 2024 đã có 10 doanh nghiệp nộp hồ sơ đề nghị cấp giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp đến Bộ Công Thương. Tuy nhiên, không có doanh nghiệp nào đáp ứng đầy đủ các điều kiện theo quy định của pháp luật. Trong khi đó, từ năm 2017 đến nay, Bộ Công Thương chỉ cấp mới giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp cho 4 doanh nghiệp.

Trong khi việc thẩm định, cấp mới giấy chứng nhận đăng ký hoạt động bán hàng đa cấp được thực hiện rất chặt chẽ, nghiêm ngặt thì thời gian qua đã xuất hiện tình trạng đáng lo ngại là thay vì xin cấp mới giấy chứng nhận - vốn phải đáp ứng nhiều tiêu chí khắt khe - một số cá nhân và tổ chức có ý định kinh doanh đa cấp bất chính đã chọn cách mua lại doanh nghiệp đang sở hữu giấy phép hợp pháp.

Sau khi mua lại, các doanh nghiệp này chỉ cần thực hiện thủ tục thay đổi chủ sở hữu tại cơ quan đăng ký kinh doanh, sau đó tiến hành đăng ký sửa đổi, bổ sung giấy phép hoạt động để cập nhật thông tin. Về hình thức, mọi thủ tục đều tuân thủ quy định pháp luật, khiến cơ quan chức năng khó có thể phát hiện ra dấu hiệu bất thường ngay từ đầu.

Trao đổi với phóng viên Báo Công Thương, PGS. TS Ngô Trí Long - Chuyên gia kinh tế - cho hay, việc mua bán doanh nghiệp có giấy phép bán hàng đa cấp về bản chất không vi phạm pháp luật. Tuy nhiên, nếu chủ sở hữu mới có dấu hiệu lừa đảo, lợi dụng mô hình này để huy động tài chính trái phép, chiếm đoạt tài sản của người tham gia thì đây là một nguy cơ lớn cần phải kiểm soát.

Thực tế đã ghi nhận nhiều trường hợp các cá nhân từng hoạt động trong những doanh nghiệp đa cấp tai tiếng, bị tố cáo lừa đảo, sau đó mua lại một công ty có giấy phép hợp pháp để tiếp tục kinh doanh. “Điều này đặt ra thách thức lớn đối với công tác quản lý, bởi theo quy trình hiện tại, khi chủ sở hữu thay đổi, cơ quan chức năng không có quyền từ chối cập nhật thông tin trừ khi phát hiện vi phạm rõ ràng” - vị chuyên gia nói.

Phân tích kỹ hơn về những hệ lụy tiềm ẩn của hành vi mua bán giấy phép này, PGS. TS Ngô Trí Long cho hay, các doanh nghiệp bị thâu tóm bởi những cá nhân có ý định lừa đảo có thể biến tướng hoạt động bán hàng đa cấp thành mô hình Ponzi - tức lấy tiền của người tham gia sau để trả cho người tham gia trước, mà không có hoạt động kinh doanh, trao đổi hàng hóa thực chất. “Khi mạng lưới mở rộng đến một mức độ nhất định, mô hình này sụp đổ, gây thiệt hại nghiêm trọng cho hàng chục nghìn người tham gia” - ông Long nhận định.

Bên cạnh đó, là tiềm ẩn nguy cơ mất kiểm soát số lượng người tham gia. Theo số liệu báo cáo của Bộ Công Thương, Việt Nam có hơn 732.000 người tham gia bán hàng đa cấp, trung bình mỗi doanh nghiệp có 36.000 thành viên. Một số công ty lớn có số lượng người tham gia lên tới hơn 250.000 người. Khi các công ty này rơi vào tay chủ sở hữu mới với mục đích trục lợi, hậu quả có thể rất nghiêm trọng.

“Nếu chủ sở hữu mới có động cơ không trong sạch, họ có thể lợi dụng mạng lưới sẵn có để lừa đảo hàng loạt, khiến hàng nghìn người bị ảnh hưởng về tài chính”, vị chuyên gia nêu.

Chặn vòi bạch tuộc đa cấp '‘ma’'

Bộ Công Thương đã và đang tìm cách ngăn chặn tình trạng này, tuy nhiên, theo đại diện Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia, việc giám sát các giao dịch mua bán doanh nghiệp vô cùng khó khăn.

“Chúng tôi đã áp dụng nhiều biện pháp kỹ thuật để kiểm tra, nhưng do thủ tục pháp lý không yêu cầu xác minh chủ sở hữu mới một cách chặt chẽ, nên một số cá nhân có lý lịch xấu vẫn có thể sở hữu doanh nghiệp bán hàng đa cấp hợp pháp” - Đại diện Ủy ban Cạnh tranh Quốc gia - cho biết.

Trước thực trạng này, các chuyên gia và nhà quản lý đều cho rằng cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn để ngăn chặn hành vi lợi dụng kẽ hở pháp luật. Theo đó, cần thắt chặt điều kiện chuyển nhượng doanh nghiệp đa cấp, bổ sung quy định yêu cầu thẩm tra lý lịch và năng lực tài chính của chủ sở hữu mới trước khi cho phép thay đổi thông tin đăng ký.

Bên cạnh đó, tăng cường giám sát sau chuyển nhượng. “Bộ Công Thương cần có cơ chế giám sát đặc biệt đối với các doanh nghiệp vừa thay đổi chủ sở hữu để kịp thời phát hiện dấu hiệu bất thường” - PGS. TS Ngô Trí Long đề xuất.

Đồng thời, cần công khai danh sách doanh nghiệp chuyển nhượng, bởi việc minh bạch thông tin về các thương vụ mua bán doanh nghiệp đa cấp sẽ giúp người tiêu dùng và nhà đầu tư có thêm cơ sở để đánh giá rủi ro.

Cuối cùng là cần tăng mức xử phạt đối với hành vi lừa đảo đa cấp. “Cần có chế tài nghiêm khắc hơn, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự đối với cá nhân có dấu hiệu lợi dụng mô hình đa cấp để lừa đảo” - vị chuyên gia khuyến nghị.

Có thể khẳng định, mô hình bán hàng đa cấp không xấu nếu được vận hành đúng luật và minh bạch. Tuy nhiên, khi có những cá nhân, tổ chức lợi dụng kẽ hở pháp lý để hoạt động trái phép, nó có thể trở thành công cụ lừa đảo quy mô lớn, gây ảnh hưởng tiêu cực đến hàng trăm nghìn người. Việc siết chặt quản lý, kiểm soát chặt chẽ các giao dịch mua bán doanh nghiệp đa cấp là một yêu cầu cấp thiết để bảo vệ người tiêu dùng và đảm bảo sự minh bạch của thị trường.

Bộ Công Thương đang lấy ý kiến các bộ, ngành, địa phương về việc xây dựng Dự thảo Nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 40/2018/NĐ-CP về quản lý hoạt động kinh doanh theo phương thức đa cấp, với nhiều điểm mới để nâng cao hiệu quả quản lý hoạt động bán hàng đa cấp tại Việt Nam.
Lê Na
Bạn thấy bài viết này thế nào?
Kém Bình thường ★ ★ Hứa hẹn ★★★ Tốt ★★★★ Rất tốt ★★★★★
Bài viết cùng chủ đề: Bán hàng đa cấp

Có thể bạn quan tâm

Tin mới nhất

Thời tiết hôm nay 23/4: Nắng gắt tại nhiều khu vực

Thời tiết hôm nay 23/4: Nắng gắt tại nhiều khu vực

Thời tiết hôm nay 23/4, ghi nhận nắng nóng gay gắt tại nhiều khu vực trên cả nước. Bắc Bộ có nơi nắng nóng trên 35 độ, Tây Nguyên và Nam bộ có nơi trên 36 độ.
Thời tiết biển hôm nay 23/4/2025: Nam Biển Đông có mưa, dông

Thời tiết biển hôm nay 23/4/2025: Nam Biển Đông có mưa, dông

Dự báo thời tiết biển hôm nay 23/4/2025, gió trên các vùng biển hoạt động với cường độ yếu đến trung bình, khu vực Nam Biển Đông có mưa rào và dông.
Hà Nội: Thành lập cụm công nghiệp làng nghề, vốn đầu tư 502 tỷ đồng

Hà Nội: Thành lập cụm công nghiệp làng nghề, vốn đầu tư 502 tỷ đồng

UBND Thành phố Hà Nội ban hành quyết định thành lập Cụm công nghiệp làng nghề Canh Nậu - Giai đoạn 2 với tổng vốn đầu tư hơn 502 tỷ đồng.
Học viện Hải quân đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất

Học viện Hải quân đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất

Chiều ngày 22/4, Học viện Hải quân tổ chức trọng thể Lễ kỷ niệm 70 năm ngày Truyền thống của Học viện và đón nhận Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất.
Biển người chào đón các chiến sĩ tham gia luyện diễu binh tối 22/4

Biển người chào đón các chiến sĩ tham gia luyện diễu binh tối 22/4

Tối 22/4, tại TP. Hồ Chí Minh sẽ diễn ra buổi lễ tổng hợp luyện diễu binh, diễu hành, thu hút hàng nghìn người dân theo dõi.

Tin cùng chuyên mục

Xuất hiện 2 xe tăng T-54 trong chương trình

Xuất hiện 2 xe tăng T-54 trong chương trình 'Hẹn ước Bắc - Nam'

Hai xe tăng T-54 sẽ xuất hiện trên sân khấu chương trình nghệ thuật “Hẹn ước Bắc - Nam”, tái hiện hào khí thống nhất, tri ân thế hệ đã hy sinh vì Tổ quốc.
Bộ Tài chính chuẩn bị cho vận hành sàn giao dịch các-bon

Bộ Tài chính chuẩn bị cho vận hành sàn giao dịch các-bon

Dự án hỗ trợ kỹ thuật do UNOPS tài trợ giúp Bộ Tài chính nâng cao năng lực xây dựng sàn giao dịch tín chỉ các-bon, bước then chốt trong chuyển dịch xanh.
Nơi thức tỉnh vẻ đẹp và tâm hồn bắt đầu từ sự thư giãn: Éclat toả sáng từ bên trong

Nơi thức tỉnh vẻ đẹp và tâm hồn bắt đầu từ sự thư giãn: Éclat toả sáng từ bên trong

Éclat Wellness & Spa kết hợp công nghệ cao và liệu pháp tự nhiên, chăm sóc toàn diện thân–tâm–trí, biến spa thành nhu cầu thiết yếu hằng ngày.
Giải mã lý do người trẻ vẫn chưa muốn mua nhà

Giải mã lý do người trẻ vẫn chưa muốn mua nhà

Mua nhà là giấc mơ lớn, nhưng với người trẻ, đó là bài toán nan giải giữa tài chính eo hẹp, chi phí sinh hoạt cao và tâm lý sống linh hoạt thời hiện đại.
Tra cứu

Tra cứu 'phạt nguội' tại chỗ: Giải pháp tránh ùn ứ

Cục CSGT vừa khuyến cáo người dân nên chủ động tra cứu vi phạm giao thông trên trang chính thức, thay vì đổ dồn đến nơi phát hiện vi phạm khiến quá tải cục bộ.
Hành khách khổ vì delay, Cục Hàng không đề xuất sửa luật, tăng mức bồi thường

Hành khách khổ vì delay, Cục Hàng không đề xuất sửa luật, tăng mức bồi thường

Tình trạng delay chuyến bay gia tăng gây bức xúc, Cục Hàng không lập đoàn kiểm tra, đồng thời đề xuất sửa luật, tăng mức bồi thường...
Học sinh nông thôn sáng tạo công nghệ phục vụ sản xuất

Học sinh nông thôn sáng tạo công nghệ phục vụ sản xuất

Nhiều em học sinh nông thôn đang tạo dấu ấn với những sáng kiến công nghệ thiết thực, góp phần nâng cao hiệu quả sản xuất và phát triển kinh tế địa phương.
Vietcombank tài trợ 10 tỷ đồng xây dựng 4 cầu giao thông nông thôn tại Bến Tre

Vietcombank tài trợ 10 tỷ đồng xây dựng 4 cầu giao thông nông thôn tại Bến Tre

Vietcombank tài trợ xây dựng 4 cầu giao thông nông thôn tại Bến Tre nhằm thay thế cầu nhỏ, xuống cấp, phục vụ nhu cầu lưu thông, vận chuyển hàng hóa.
Vé máy bay đang đắt, đừng bị lừa bởi bẫy giá rẻ

Vé máy bay đang đắt, đừng bị lừa bởi bẫy giá rẻ

Dịp nghỉ lễ 30/4-1/5, vé máy bay tăng cao do nhu cầu tăng đột biến. Cùng lúc, chiêu trò lừa đảo vé rẻ trên mạng cũng gia tăng, hành khách cần nâng cao cảnh giác
Hà Nội: Cháy nhà cao tầng cạnh trường học, phải sơ tán nhiều học sinh

Hà Nội: Cháy nhà cao tầng cạnh trường học, phải sơ tán nhiều học sinh

Hỏa hoạn xảy ra tại ngôi nhà cao tầng cạnh Trường Tiểu học Thăng Long (quận Hoàn Kiếm, TP. Hà Nội), nhiều học sinh phải sơ tán...
Agribank tri ân các cán bộ, chiến sĩ trực tiếp tham gia làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975

Agribank tri ân các cán bộ, chiến sĩ trực tiếp tham gia làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975

Agribank đồng hành cùng TP.Hồ Chí Minh trong hoạt động tri ân các cán bộ, chiến sĩ, những người đã trực tiếp tham gia làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975.
Thời tiết hôm nay 22/4: Bắc Bộ nắng nóng gay gắt

Thời tiết hôm nay 22/4: Bắc Bộ nắng nóng gay gắt

Thời tiết hôm nay 22/4, khu vực Bắc Bộ nắng nóng gay gắt, Tây Nguyên và Nam Bộ ban ngày nắng nóng, có nơi nắng nóng gay gắt.
Thời tiết biển hôm nay 22/4/2025: Bắc Biển Đông không mưa

Thời tiết biển hôm nay 22/4/2025: Bắc Biển Đông không mưa

Dự báo thời tiết biển hôm nay 22/4/2025, gió trên các vùng biển hoạt động với cường độ yếu đến trung bình, khu vực Bắc Biển Đông không mưa, gió nhẹ.
TP. Hồ Chí Minh cờ hoa rực rỡ mừng đại lễ 30/4

TP. Hồ Chí Minh cờ hoa rực rỡ mừng đại lễ 30/4

Những ngày cuối tháng 4 lịch sử, trên các tuyến phố TP.Hồ Chí Minh rực rỡ cờ hoa, băng rôn, khẩu hiệu mừng 50 năm ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.
Quy trình cung cấp và quản lý viện trợ cho nước ngoài

Quy trình cung cấp và quản lý viện trợ cho nước ngoài

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến dự thảo Nghị định quy định về viện trợ của Việt Nam cho nước ngoài, trong đó có nêu rõ quy trình cung cấp và quản lý viện trợ.
Đường phố Hà Nội rực rỡ cờ hoa chuẩn bị đón đại lễ 30/4

Đường phố Hà Nội rực rỡ cờ hoa chuẩn bị đón đại lễ 30/4

Thủ đô Hà Nội rực rỡ cờ hoa, pano, khẩu hiệu chào mừng 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, tạo nên không khí lễ hội sôi động, lan tỏa niềm tự hào dân tộc.

'Tinh hoa trái cây Việt' sắp được trưng bày tại Hà Nội

Từ 23 đến 27/4, tại số 62 Tràng Tiền (Hà Nội), sẽ tổ chức Phòng trưng bày “Tinh hoa trái cây Việt”, giới thiệu đặc sản trái cây đến từ các vùng miền.
Đảng bộ Lữ đoàn 126 dẫn dắt xây dựng lực lượng tinh nhuệ

Đảng bộ Lữ đoàn 126 dẫn dắt xây dựng lực lượng tinh nhuệ

Phát huy truyền thống 60 năm anh hùng, Lữ đoàn Đặc công Hải quân 126 không ngừng đổi mới huấn luyện, nâng cao sức mạnh chiến đấu, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ.
Đăng ký thi tốt nghiệp: Cuộc

Đăng ký thi tốt nghiệp: Cuộc 'cân não' trước ngưỡng cửa đại học

Thí sinh cả nước đã bắt đầu đăng ký dự thi tốt nghiệp trung học phổ thông năm 2025, nhưng thực tế tâm lý bối rối, chênh vênh và áp lực vẫn phủ bóng học trò.
Sau các vụ án chấn động, Bộ Y tế xây khung pháp lý mới cho bán thuốc online

Sau các vụ án chấn động, Bộ Y tế xây khung pháp lý mới cho bán thuốc online

Bộ Y tế xây dựng khung pháp lý mới để quản lý chặt hoạt động bán thuốc online, ngăn chặn thuốc giả, thuốc không rõ nguồn gốc tràn lan trên mạng.
Mobile VerionPhiên bản di động