Đưa thông điệp tiết kiệm điện đến gần hơn với cộng đồng

Trong xu thế toàn cầu hướng tới tăng trưởng xanh và phát triển bền vững, Việt Nam đang đẩy mạnh các chương trình tiết kiệm điện và sử dụng năng lượng hiệu quả nhằm cụ thể hóa những cam kết mạnh mẽ về giảm phát thải và chuyển đổi năng lượng. Tại cuộc thi “Tuyên truyền viên tiết kiệm điện năm 2025”, Công ty Cổ phần Giải pháp Công nghệ Việt Nam (VETS) là doanh nghiệp tư nhân duy nhất được vinh danh với tác phẩm mang thông điệp sáng tạo và giàu giá trị thực tiễn. Để làm rõ những câu chuyện phía sau hành trình này cũng như chia sẻ quan điểm về thúc đẩy văn hóa tiết kiệm điện trong cộng đồng, phóng viên Báo Công Thương đã có cuộc trao đổi với bà Vũ Thị Minh Lý, Trưởng phòng kinh doanh, VETS.

Lan tỏa tinh thần tiết kiệm điện

- Trong bối cảnh toàn ngành điện đang thúc đẩy chuyển đổi xanh và sử dụng năng lượng hiệu quả, điều gì khiến VETS quyết định tham gia cuộc thi “Tuyên truyền viên tiết kiệm điện năm 2025”?

Bà Vũ Thị Minh Lý: Với VETS, hiệu quả năng lượng và chuyển đổi xanh không chỉ là chuyên môn mà còn là sứ mệnh mà chúng tôi theo đuổi suốt nhiều năm qua. Bộ Công Thương phát động cuộc thi “Tuyên truyền viên tiết kiệm điện năm 2025”, chúng tôi nhìn thấy đây là cơ hội để những thông điệp kỹ thuật về năng lượng, vốn thường khô khan, được truyền tải bằng một hình thức sáng tạo, gần gũi và dễ lan tỏa hơn tới cộng đồng.

Trong bối cảnh hệ thống điện quốc gia đang chịu áp lực bởi tăng trưởng phụ tải, thời tiết cực đoan và yêu cầu phát triển bền vững, việc nâng cao ý thức tiết kiệm điện của người dân và doanh nghiệp là vô cùng cấp thiết. Cuộc thi là một kênh truyền thông tích cực, thiết thực để VETS đóng góp tiếng nói chuyên môn vào các hoạt động thúc đẩy  tiết kiệm điện mà  nhà nước đang thúc đẩy mạnh mẽ.

Ngoài ra, chúng tôi cũng mong muốn lan tỏa hình ảnh doanh nghiệp Việt Nam chủ động, sáng tạo và sẵn sàng đồng hành cùng Chính phủ, doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân trong việc thực hiện các mục tiêu giảm phát thải, tối ưu năng lượng và phát triển bền vững.

- Là người làm trong lĩnh vực năng lượng, bà nhận thấy những khó khăn nào khi phổ biến thói quen tiết kiệm điện? Điều gì khiến Công ty chọn chủ đề “Nhà máy xanh - Từ thách thức đến thành công” để thực hiện tác phẩm?

Bà Vũ Thị Minh Lý: Theo góc nhìn thực tế của chúng tôi, việc phổ biến thói quen tiết kiệm điện hiện nay gặp một số thách thức lớn sau: Thứ nhất, khoảng cách giữa kiến thức kỹ thuật và thực tiễn còn khá lớn. Các biện pháp tiết kiệm điện nhiều khi được diễn giải bằng ngôn ngữ chuyên môn, gây khó tiếp cận đối với người dân hoặc người lao động trong nhà máy.

Thứ hai, trong môi trường sản xuất, doanh nghiệp thường ưu tiên hiệu suất và sản lượng. Nếu chưa nhìn rõ lợi ích kinh tế, môi trường từ tiết kiệm năng lượng, việc thay đổi thói quen sử dụng điện sẽ diễn ra chậm.

Chính vì những lý do đó, VETS quyết định chọn chủ đề “Nhà máy xanh - Từ thách thức đến thành công”. Đây là câu chuyện phản ánh đúng hành trình mà nhiều nhà máy tại Việt Nam đang trải qua: từ chỗ đối mặt với thách thức về chi phí năng lượng, sức ép thị trường và yêu cầu về phát triển bền vững, đến khi từng bước áp dụng các giải pháp tiết kiệm điện, nâng cao hiệu quả năng lượng và chuyển mình thành nhà máy xanh.

Điều đặc biệt là toàn bộ video được thực hiện bởi chính đội ngũ VETS, từ ý tưởng, kịch bản đến diễn xuất. Những diễn viên không chuyên trong video là các chuyên gia, kỹ sư, đồng nghiệp hằng ngày làm việc trực tiếp với doanh nghiệp. Điều này giúp câu chuyện trở nên chân thật, gần gũi và mang lại cảm xúc tích cực cho người xem.

Hướng tới cộng đồng sử dụng điện văn minh

- Nếu nhìn dưới góc độ chuyên môn lẫn truyền thông, bà đánh giá đâu là cách tiết kiệm điện hiệu quả, dễ áp dụng nhất mà người dân có thể thực hiện ngay mà không cần đầu tư?

Bà Vũ Thị Minh Lý: Từ kinh nghiệm thực tế triển khai các chương trình hiệu quả năng lượng, tôi cho rằng có nhiều biện pháp rất đơn giản nhưng mang lại hiệu quả rõ rệt mà người dân có thể áp dụng ngay, chẳng hạn như: Tắt các thiết bị điện khi không sử dụng, đặc biệt là đèn, quạt, máy điều hòa, thiết bị điện gia dụng. Đây là thói quen nhỏ nhưng có thể giúp tiết kiệm từ 5-10% điện năng.

Tận dụng ánh sáng và thông gió tự nhiên vào ban ngày, chỉ bật đèn và sử dụng điều hòa khi thực sự cần thiết. Cài đặt điều hòa ở mức nhiệt độ hợp lý, khoảng 26-28°C, kết hợp quạt để tạo cảm giác thoải mái. Việc hạ nhiệt độ xuống quá thấp sẽ làm tăng đáng kể điện năng tiêu thụ.

Thường xuyên vệ sinh, bảo trì các thiết bị như điều hòa, tủ lạnh, máy bơm… để thiết bị vận hành hiệu quả, tránh tiêu hao năng lượng do bám bụi, rò rỉ hoặc hoạt động kém hiệu suất. Sắp xếp thời gian sử dụng thiết bị điện công suất lớn một cách hợp lý, tránh bật cùng lúc quá nhiều thiết bị khi không cần thiết.

Những việc này không đòi hỏi đầu tư tài chính mà chủ yếu dựa vào ý thức và sự thay đổi thói quen. Khi mỗi hộ gia đình, mỗi cá nhân cùng thực hiện những hành động nhỏ như vậy, hiệu quả tiết kiệm điện trên phạm vi toàn xã hội sẽ rất đáng kể.

- Theo bà, để tiết kiệm điện trở thành hành vi bền vững của cộng đồng, công tác tuyên truyền cần chú trọng thêm những nhóm đối tượng nào?

Bà Vũ Thị Minh Lý: Để tiết kiệm điện trở thành một hành vi bền vững, chúng ta cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền một cách có trọng tâm và phù hợp với từng nhóm đối tượng. Theo tôi, có một số nhóm cần được chú trọng đặc biệt:

Một là người lao động trong các nhà máy, cơ sở sản xuất. Họ là những người trực tiếp vận hành dây chuyền, máy móc, thiết bị. Nếu được trang bị kiến thức và kỹ năng sử dụng năng lượng hiệu quả, mỗi thao tác nhỏ của họ đều có thể góp phần giảm đáng kể điện năng tiêu thụ.

Hai là khối doanh nghiệp vừa và nhỏ, các tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại. Đây là nhóm có mức tiêu thụ điện đáng kể nhưng nhiều nơi chưa có bộ phận chuyên trách về năng lượng. Nếu được hướng dẫn bằng những thông điệp đơn giản, dễ hiểu và giải pháp dễ áp dụng, họ sẽ tham gia rất tích cực.

Ba là hộ gia đình, khu dân cư. Đây là nơi gắn trực tiếp với đời sống hàng ngày, nên các chương trình truyền thông qua truyền hình, báo chí, mạng xã hội, tổ dân phố, trường học… sẽ tạo được hiệu ứng rất tốt.

Bốn là trẻ em, học sinh. Giáo dục ý thức tiết kiệm điện ngay từ trường học sẽ giúp hình thành thói quen tốt cho thế hệ tương lai, từ đó lan tỏa sang gia đình và cộng đồng.

Tôi tin rằng, khi công tác tuyên truyền được triển khai đồng bộ, đa dạng về hình thức, phù hợp với từng nhóm đối tượng, tiết kiệm điện sẽ không chỉ là khẩu hiệu mà sẽ trở thành nếp sống văn minh, là một phần trong văn hóa sử dụng năng lượng của người Việt Nam.

Xin cảm cản ơn bà!

Tiết kiệm điện không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là hành vi văn minh cần được hình thành từ nhận thức đến thói quen của mỗi cá nhân, doanh nghiệp và cộng đồng. Khi thông điệp được truyền tải đúng cách, dễ hiểu và phù hợp với từng nhóm đối tượng như người lao động trong nhà máy, doanh nghiệp nhỏ, hộ gia đình và học sinh, những thay đổi nhỏ sẽ tạo ra tác động lớn.