Dự báo GDP Việt Nam tăng 6,1%: WB khuyến nghị cần đẩy mạnh đầu tư công và cải cách thể chế

Báo cáo Điểm lại tháng 8 được WB công bố ngày 26/8 đã nhận diện khá rõ nét về nền kinh tế Việt Nam, đồng thời đưa ra những khuyến nghị cả trong ngắn hạn và dài hạn.

Xuất khẩu, du lịch, tiêu dùng và đầu tư đều đang có xu hướng phục hồi tốt là yếu tố khiến WB lạc quan hơn vào tăng trưởng cả năm nay của Việt Nam. Cho rằng, kinh tế Việt Nam có khả năng chống chịu tốt trong bối cảnh toàn cầu có nhiều thách thức nên WB dự báo GDP của Việt Nam năm 2024 tăng 6,1%.

Theo bà Dorsati Madani, Chuyên gia kinh tế cao cấp của WB, nền kinh tế đã tăng tốc, với GDP tăng trưởng 6,4% trong nửa đầu năm 2024 so cùng kỳ năm trước nhờ xuất khẩu các mặt hàng chế tạo, chế biến được phục hồi, cũng như mức đầu tư và tiêu dùng cao hơn.

WB nhận xét, kinh tế Việt Nam tăng tốc 6 tháng đầu năm nay nhờ sự phục hồi của cả xuất khẩu, tiêu dùng và đầu tư. Tính toán của WB dựa trên số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, xuất khẩu và nhập khẩu nửa đầu năm tăng lần lượt 16,9% và 17% so với cùng kỳ năm trước. Tăng trưởng đầu tư và tiêu dùng cũng lần lượt 6,7% và 5,8%.

Họp báo công bố báo cáo Điểm lại tháng 8

Nhu cầu quốc tế tăng trở lại cũng giúp ổn định ngành sản xuất và dịch vụ xuất khẩu. Sau kết quả tăng trưởng kinh tế quý II và nửa đầu năm tốt, Chính phủ đã cập nhật kịch bản, phấn đấu GDP năm nay đạt 7%, cao hơn mục tiêu Quốc hội giao là 6-6,5%.

Theo WB, dự báo trên đã xét đến hiệu ứng xuất phát điểm cao hơn kể từ nửa cuối năm 2023 với giả định tăng trưởng xuất khẩu các mặt hàng chế tạo chế biến chững lại trong nửa cuối năm 2024 do nhu cầu trên toàn cầu, nhất là tại Hoa Kỳ, dự kiến sẽ chững lại.

Đồng thời, thị trường bất động sản cho thấy dấu hiệu phục hồi, dự báo sẽ xoay chiều vào cuối 2024 và đầu 2025 sau khi giải quyết được tình trạng đóng băng thị trường trái phiếu doanh nghiệp và Luật Đất đai có hiệu lực từ tháng 8/2024. Trong điều kiện xuất khẩu tiếp tục tăng trưởng và bất động sản có dấu hiệu phục hồi, nhu cầu trong nước sẽ vững lên vào nửa cuối năm 2024, khi tâm lý nhà đầu tư và người tiêu dùng được cải thiện. Cân đối tài khoản vãng lai được dự báo vẫn duy trì thặng dư ở mức nhỏ, đồng thời Chính phủ đang quay lại củng cố cân đối ngân sách. Lạm phát được WB dự báo ở mức 4,5% năm 2024; 4% năm 2025 và giảm xuống còn 3,5% năm 2026.

“Một trong những rủi ro chính đối với tăng trưởng kinh tế là yếu tố bất định của tăng trưởng kinh tế toàn cầu có thể thấp hơn dự kiến, nhất là tăng trưởng của những đối tác thương mại lớn của Việt Nam như Hoa Kỳ, Liên minh châu Âu, và Trung Quốc. Những diễn biến đó có thể ảnh hưởng đến xuất khẩu các mặt hàng chế tạo, chế biến của Việt Nam và ảnh hưởng tiêu cực đến tăng trưởng”, chuyên gia Dorsati Madani cho biết.

Bốn tháng trước, vào tháng 4, nhận diện nền kinh tế chưa có nhiều tín hiệu tăng trưởng tích cực, WB chỉ dự báo mức tăng trưởng của Việt Nam trong năm nay đạt 5,5%.

Một số chỉ số kinh tế, Việt Nam 2021–2026. Nguồn: Báo cáo Điểm lại tháng 8, WB

Tuy nhiên, đến thời điểm này, Báo cáo của của WB không chỉ lạc quan hơn về mức tăng trưởng của Việt Nam sẽ có nhiều cải thiện trong năm nay mà còn dự báo GDP Việt Nam tiếp tục tăng trong 2 năm tới, với khả năng đạt tới 6,5%.

Tuy nhiên, chuyên gia kinh tế cao cấp của WB vẫn chỉ ra một số vấn đề mà nền kinh tế Việt Nam phải đối mặt. Đó là mặc dù vẫn đang hồi phục, nhưng chi tiêu của người tiêu dùng vẫn dừng ở mức thấp hơn so với trước đại dịch Covid-19. Doanh số bán lẻ tăng 8,8% (tiếp tục duy trì mức tăng trưởng ổn định kể từ cuối năm 2022) nhưng vẫn thấp hơn bình quân ghi nhận trước đại dịch (tăng 11,6%). Bên cạnh đó, tăng trưởng đầu tư của khu vực tư nhân dù có cải thiện trong nửa đầu năm 2024 (tăng 3,9%) song vẫn thấp hơn mức bình quân hàng năm là 4,7% trong giai đoạn 2017-2019. Mức tăng của đầu tư công cũng chững lại còn 4% trong nửa đầu năm 2024, so với mức 20,5% trong nửa đầu năm 2023.

Đặc biệt, nợ xấu cao trong bối cảnh tín dụng không tăng trưởng mạnh. Theo số liệu của Ngân hàng Nhà nước, tỷ lệ nợ xấu tính tới cuối tháng 6 là 4,56%, cao hơn gấp đôi so với cuối 2022.

Vì thế, ông Sebastian Eckardt - Trưởng ban Kinh tế vĩ mô, thương mại và đầu tư khu vực Đông Á - Thái Bình Dương tại WB cho rằng, để duy trì đà tăng trưởng, Việt Nam cần "tiếp tục cải cách thể chế, đẩy mạnh đầu tư công, đồng thời quản lý, giám sát các rủi ro trong thị trường tài chính".

Theo nhóm phân tích của WB, trong điều kiện nền kinh tế chưa quay lại lộ trình tăng trưởng trước đại dịch, cần đẩy nhanh giải ngân đầu tư công để vừa có thể hỗ trợ tổng cầu trong ngắn hạn, đồng thời giúp thu hẹp những thiếu hụt hạ tầng đang phát sinh.

Về dài hạn, để duy trì triển vọng tăng trưởng bền vững, các cải cách cơ cấu có vai trò sống còn. Theo các chuyên gia của WB, ngoài các gói kích cầu ngắn hạn, tăng cường quản lý đầu tư công cũng hết sức quan trọng nhằm xử lý những thiếu hụt phát sinh về hạ tầng (năng lượng, giao thông vận tải…) để thúc đẩy tăng trưởng.

Đồng thời, các cấp có thẩm quyền cần đẩy nhanh những cải cách cơ cấu nhằm tăng cường môi trường pháp quy trong các dịch vụ trụ cột quan trọng để xanh hóa nền kinh tế, tạo dựng vốn nhân lực và cải thiện môi trường kinh doanh. Tiếp tục đa dạng hóa thương mại, thị trường xuất khẩu và tăng cường chiều sâu hội nhập thương mại khu vực để giảm nguy cơ với tình trạng chia rẽ thương mại toàn cầu và đảm bảo tăng trưởng có khả năng chống chịu tốt hơn.

Ngoài đầu tư công, bà Dorsati Madani - kinh tế trưởng tại WB - gợi ý, Việt Nam cũng cần thúc đẩy khu vực tư nhân. Chuyển dịch xanh đang diễn ra khắp nơi, doanh nghiệp Việt cần cân nhắc áp dụng công nghệ xanh.